Natuurwandeling over grondwater

Veel mensen denken bij Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum vooral aan de oude Maasarm en de Maas, maar ook grondwater vormt een belangrijk onderdeel van het project. Tijdens de Week van Ons Water (5 t/m 13 mei) organiseert Projectbureau Ooijen-Wanssum daarom een natuurwandeling rond het thema grondwater. De excursie vindt plaats op zaterdag 12 mei en begint om 10.00 uur. Aanmelden kan via info@ooijen-wanssum.nl.

Overal op aarde zit water in de grond. Meestal is dat water afkomstig van neerslag. Regenwater wordt namelijk opgenomen in de grond en zakt tot het een niet doorlatende laag zoals leem of klei bereikt. Het grondwater kan zich via ondergrondse lagen verplaatsen en op een hele andere plek weer opduiken. Het reliëf van het landschap en de samenstelling van de bodem heeft invloed op de aanwezigheid en kwaliteit van het grondwater en daarmee op de natuur in dat gebied.

Het landschap langs de Maas in Noord-Limburg kenmerkt zich door terrassen. Deze zijn gedurende miljoenen jaren ontstaan in samenspel met de Maas en een landschap dat geologisch steeds verder omhoog wordt gedrukt. Vanaf de hooggelegen terrassen stroomt uit de wijde omtrek water naar de Maas. Dit gebeurt bovengronds via oude Maasgeulen en beken. Buiten beeld, maar ook belangrijk, zijn de ondergrondse waterstromen richting de Maas. Op terrasovergangen en in de oude Maasarm komt het grondwater aan de oppervlakte. Dat wordt kwelwater genoemd. Kwelwater is voedselarm en vormt de bron van beken, moerassen en elzenbroekbossen. Het terrassenlandschap in dit gebied is op Europese schaal uniek. De fossiele terrasstructuren met oude Maasgeulen vol helder kwelwater, geven het gebied een hoge landschappelijke en ecologische waarde.

In plangebied Ooijen-Wanssum zijn in het verleden diverse sloten gegraven om het aanwezige grond- en kwelwater te verzamelen en af te voeren. Hierdoor konden natte 'broekgebieden' en oude Maasgeulen beter voor landbouw worden gebruikt. Sommige sloten gingen zoveel water afvoeren, dat we ze inmiddels als natuurlijke beken zijn gaan beschouwen.

Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum brengt de oude Maasarm terug in haar oorspronkelijke staat. Doordat sloten worden gedempt, kan het grondwater beter worden vastgehouden en krijgt de kenmerkende kwelvegetatie met Dotterbloemen en Holpijp weer volop de kans om zich te ontwikkelen. Om het grondwater optimaal in de natuur zijn werk te laten doen en om te voorkomen dat de plaatselijke landbouw schade ondervindt heeft aannemer Mooder Maas in haar ontwerp veel aandacht besteed aan de werking van het grondwater. Zo wordt de sloot Schelbergshof ten zuiden van de oude Maasarm omgeleid om de invloed van het voedselrijke landbouwwater op de natuur te beperken. Ook wordt op diverse locaties de voedselrijke toplaag van de bodem afgegraven waardoor er kwelwater en geultjes kunnen ontstaan.

Tijdens de natuurwandeling op 12 mei geeft een deskundige gids uitleg in het veld over het landschap, grond- en kwelwater en de bijbehorende natuur. Boottocht langs Maaswerken Rijkswaterstaat organiseert op zondag 6 mei van 13.00 – 15.00 uur een boottocht langs verschillende projecten langs de Maas. Projectbureau Ooijen-Wanssum verzorgt tijdens deze boottocht uitleg over de gebiedsontwikkeling. Kijk voor meer informatie op www.maasboot.nl/reserveren.