Van burgerinitiatief naar professionele organisatie

Toen in 2020 corona uitbrak en veel mensen thuis moesten werken of online onderwijs kregen, ervoeren de bewoners van de kerkdorpen pas echt aan den lijve hoe belangrijk glasvezel voor hen was. En wat met volharding en inspanning van vele vrijwilligers dus mogelijk was gemaakt. Dit jaar is het 10 jaar geleden dat het burgerinitiatief GlaswebVenray werd opgericht. Met trots en tevredenheid blikken de betrokkenen van het eerste uur, Theo Kooter, Martin Houben en Bart Lemmen, terug en vooruit: “We zijn er samen voor gegaan.”

Het was Theo Kooter, voorzitter van de dorpsraad van Vredepeel, die in 2010 alarm sloeg. De koperverbinding in Vredepeel voldeed al jaren niet. Daar hadden particulieren en bedrijven last van. En het plan van glasvezelaanbieder Reggefiber (later KPN) om glasvezel in de wijken van Venray en alleen de grote kerkdorpen van de gemeente Venray aan te leggen, zou ook niet helpen. “Ik was bang dat we, net als zo’n 40 jaar geleden met de coaxkabel gebeurde, weer de plank zouden misslaan”, vertelt Kooter. “Dat zou de digitale tweedeling in de gemeente Venray nog groter maken.”

Heft in eigen handen
Door een politieke lobby vanuit de dorpsraden en wijkraden, kreeg Kooter het voor elkaar dat er in 2013 een motie ‘Snel internet’ werd aangenomen. Deze motie werd met algemene stemmen door de toenmalige gemeenteraad ondertekend. Dit betekende dat een partij die in Venray glasvezel ging aanleggen, de gehele gemeente Venray moest voorzien van glasvezel. Dus niet alleen in de grotere dorpen. Het gevolg was dat partijen zoals Reggefiber, KPN en Ziggo hun handen er vanaf trokken. Aanleg in een dunbevolkt buitengebied met honderden meters graafwerk is immers niet rendabel. Vanuit de dorpsraden en wijkraden werd toen in 2014 een burgerinitiatief opgericht. “We namen het heft in eigen handen”, vertelt Martin Houben, die als onafhankelijk voorzitter werd gevraagd. Samen met Theo Kooter, Theo Zegers, Petra van Duijnhoven en Elly Keijsers richtte hij de Stichting GlaswebVenray op en werd een startsubsidie ontvangen van de gemeente. Hiermee werd eerst een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. “Uit deze studie bleek dat het project alleen financieel haalbaar was als binnen de bebouwde kom 30% van de adressen en in het buitengebied 50% glasvezel liet aanleggen”, aldus Houben.

Van, Voor en Door Venray
“Vanaf dat moment startte onze roadshow en gaven we ruim 120 presentaties over het belang van glasvezel,” vertelt directeur van GlaswebVenray Bart Lemmen. “We waren een roepende in de woestijn, want voor veel inwoners was glasvezel een ver van hun bed show. Het internet werkte toch, waarom was er glasvezel nodig?” Houben: “Voor ons was dat heel duidelijk. Glasvezel zou de lokale economie en lokale leefbaarheid versterken. Dat was en is onze drijfveer. Iedereen moest glasvezel krijgen, ook de bewoners en bedrijven in het buitengebied.” “Solidariteit was voor ons het sleutelwoord”, vult Lemmen aan. “Daarom hebben we de stichting in de loop van 2014 omgezet in een coöperatie. Ons motto was: Van, Voor en Door Venray.”

Het team van GlaswebVenray bij de aftrap van het project tien jaar geleden. - Foto: GlaswebVenray. 

We hadden geen stuiver
Dankzij de vele vrijwilligers konden we het draagvlak voor de aanleg creëren en de percentages halen die nodig waren. Onder aanvoering van Anita Loonen werd in de kerkdorpen circa 50 procent van de bewoners klant. Het sein stond op groen om te starten, maar toen moest nog wel ergens een hoop geld vandaan worden getoverd. Houben: “We hadden geen stuiver en dus klopten we eerst bij de provincie aan. Die gaf niet thuis. Gelukkig maakte wethouder Ike Busser, die glasvezel in portefeuille had, zich hard voor ons. Wethouder Busser heeft ons echt super geholpen. Met een minimaal verschil stemde de gemeenteraad uiteindelijk in met een garantstelling, waardoor we een lening konden krijgen bij de bank. Daarnaast hadden we geluk dat de rente destijds laag was en de marktprijzen voor aanleg van glasvezel een stuk lager dan nu. We kregen de financiering rond voor fase 1, aanleg in de kerkdorpen van Venray en Holthees, en konden aan de slag.”

Eerste schop in de grond
Om de nodige kennis op te doen ging GlaswebVenray op bezoek bij andere burgerinitiatieven in het land. “Maar de meeste hulp kwam van aannemer Spitters, die het glasvezelnetwerk ging aanleggen, onze belichter aQuestora en onze providers van het eerste uur: TriNed en PlinQ. Zij namen ons onder de arm en maakten ons wegwijs in de wereld van glasvezel”, vertelt Lemmen. In december 2017 ging in Ysselsteyn de eerste schop in de grond. Lemmen: “Dat was geen toeval. Ysselsteyn ligt het dichts bij de EFX (Eindhoven Fiber eXchange) waar ons glasvezelnetwerk op moest worden aangesloten. Van daaruit kon het netwerk verder worden uitgerold.”

375 km glasvezel
In tegenstelling tot de lange en moeizame voorbereiding om te kunnen starten met de aanleg van het netwerk, ging de aanleg zelf vrijwel vlekkeloos. Houben: “Ik heb ervan genoten. Spitters leverde kwalitatief goed werk. In een record tijd van circa 1,5 jaar is ruim 375 km glasvezel aangelegd. Dat we als team GlaswebVenray fanatiek waren en nauw betrokken, heeft zeker ook geholpen. Dat typeert ons nog steeds. We zitten er kort op en weten van de hoed en de rand. Onze werkorganisatie heeft alles goed voor elkaar, onder meer ook op het gebied van ICT. Andere coöperaties uit het land staan te watertanden als ze onze systemen zien en nemen onze systemen soms over.”

Bestuurslid Theo Kooter verricht de eerste graafwerkzaamheden. - GlaswebVenray

Meer verbinding
Alle drie de heren kijken vol trots terug op wat ze samen hebben neergezet. Om meerdere redenen, maar bovenal dat het is gelukt om Van, Voor en Door Venraynaren een glasvezelnetwerk aan te leggen in de kerkdorpen van de gemeente Venray en het dorp Holthees, terwijl de grotere partijen hun handen hier vanaf trokken. Kooter: “We hebben dit voor elkaar gekregen met een groep mensen die elkaar niet of nauwelijks kenden. We zijn er samen voor gegaan.” Volgens Kooter heeft het burgerinitiatief ook geleid tot meer verbinding tussen de dorpen. “Dat was mooi om te zien.” Lemmen vult aan: “We hebben dit echt samen gedaan. Samen met de gemeente, de dorps- en wijkraden, met vele vrijwilligers, met onze ketenpartners en met het bestuur. Ook als het even tegen zat, waren we voldoende samen om elkaar weer over de streep te trekken.”

Aanbod sterker 
Houben knikt instemmend: “Het is ons bovendien gelukt om ons doel, de lokale en economische leefbaarheid versterken, te halen. Daar ben ik ontzettend trots op. Wat me wel erg is tegengevallen is dat we niet zelf de wijken van Venray konden aansluiten op ons glasvezelnetwerk. Daar zijn we jaren mee bezig geweest, maar het was economisch niet verantwoord om dat te kunnen doen. Het had onze positie sterker gemaakt.” Maar zoals altijd heeft elk nadeel ook een voordeel. “Doordat KPN glasvezel in de wijken van Venray aanlegt, kunnen we nu als eerste zelfstandige coöperatie in Nederland KPN als provider aanbieden op ons netwerk. De keuzevrijheid is groot en we bieden nu diensten van nagenoeg alle providers aan. Daardoor zijn we inhoudelijk nog sterker geworden”, aldus Houben.

Oud-wethouder Ike Busser verricht de eerste inschrijving van GlaswebVenray. - Foto: GlaswebVenray.

Primaire levensbehoefte
Het werk zit er voor GlaswebVenray echter nog lang niet op. Lemmen: “Een glasvezelnetwerk beheren gaat 24/7 door. Een paar uur zonder water is in de huidige tijd een minder groot probleem dan tien minuten zonder internet. Hiermee is connectiviteit inmiddels een primaire levensbehoefte geworden. Jaarlijks moeten we daarom blijven investeren in de veiligheid en verbetering van ons netwerk. Cybercrime is een issue dat ervoor zorgt dat we ons netwerk continu moeten monitoren. Daarnaast zien we gelukkig veel nieuwbouwprojecten in de kerkdorpen en het dorp Holthees. Dit is belangrijk voor de leefbaarheid van de dorpen. Voor ons betekent dit dat we voldoende middelen moeten reserveren om ook hier aansluitingen op ons netwerk te kunnen realiseren.”

Meer leden
Hoewel het bestuur en de directie van GlaswebVenray zeer tevreden zijn, hebben ze nog wel een paar wensen voor de toekomst. Houben: “Sinds 2023 hebben we een ledenraad, waardoor de coöperatie volledig functioneert. Wel zouden we graag meer leden willen. Daarom roepen we alle klanten op om lid te worden van onze coöperatie. Dat kan al voor eenmalig vijftig euro. Samen zijn we dan sterker en als lid ben je mede-eigenaar en profiteer je van het succes van GlaswebVenray. Daarnaast gaan we ons jubileum natuurlijk vieren. Onze providers hebben een speciale aanbieding en wij gaan onder onze bestaande klanten elke maand leuke prijzen verloten. Hou onze social media en nieuwsbrief in de gaten en wellicht val je in de prijzen. Ook vergeten we onze founders, de dorps- en wijkraden, niet. Elke nieuwe aanmelding in een dorp levert dit jubileumjaar een ‘Tientje voor een vriendje!’ op. Dus meld je aan als nieuwe klant. Verder nodigen we het college van B&W en de gemeenteraadsleden uit voor een inspiratiebijeenkomst. En voor onze ketenpartners en vrijwilligers van het eerste uur organiseren we medio september een BBQ. Alles gericht op het feit dat we dankbaar en trots zijn dat we dit samen hebben kunnen realiseren.”