I want to break free
Venray | Eén van de nummers van de popgroep Queen heeft als titel: I want to break free. Dit lied gaat over het losbreken (of: afbreken?) van een overweldigende en beklemmende liefde. De huidige tentoonstelling in het Odapark heeft ook de titel I want to break free. Een samenwerking tussen het Odapark, de KunstWerkPlaats, de kunstenares Eleni Kamma en Asli Cicek. Ik heb me laten vertellen dat, toen de vraag werd opgeroepen hoe de tentoonstelling zou moeten heten, één van de deelnemers van de KunstWerkPlaats spontaan riep: I want to break free. Voor die titel is gekozen.
Daarmee wordt misschien ook wel heel kernachtig weergegeven waar het in de kunst, en dus ook op de KunstWerkPlaats, in wezen om gaat. Werken aan een product in vrijheid en ten dienste van vrijheid. Los van alle sociale conventies, geschreven en ongeschreven regels, voorschriften en andere beperkingen. ‘Buiten de lijntjes kleuren’, ‘omdenken’, er net anders tegenaan kijken, de andere kant laten zien. Uitgedrukt in ‘tegeltjeswijsheid’: “Het gaat er niet om of je binnen of buiten de lijntjes kleurt, het gaat erom dat je je eigen tekening maakt”. Waar je dan gebruik maakt van de ambachtelijke vaardigheden die je je eigen hebt gemaakt. Dat schuurt: vrijheid van werken en ideeën aan de ene kant en de voorschriften en regels van het ambacht aan de andere kant. Het gaat erom dat je juist daar creatief mee omgaat. Zoals in het volgend gedichtje:
“1-1
In plaats van de som
leverde ik een gedicht in
bij de wiskundeleraar.
Hij zei: ik snap het niet.
Ik zei: dan staan we quitte”.
1-1 Erik van Os (2008).
Op de tentoonstelling zijn de opvattingen van deelnemers in woorden weergegeven. Op de vloer of op de wand afgedrukt. Soms zeer poëtische zinnen, althans zinnen die goed in een gedicht zouden passen. Zinnen die ook op een bijzondere wijze de gedachten van een deelnemer verwoorden. Vanwege de veelheid heb ik er enkele geselecteerd die mij het meest aanspraken. Uitingen die iets met je doen, die je raken, die een emotie oproepen.
Ik citeer op de eerste plaats uitspraken die betrekking hebben op de persoonlijke ervaring van de deelnemer tussen aanhalingstekens en cursief afgedrukt.
“Ik ben een masker 24 uur per dag” en “my mask is my master”.
“Vergeetachtigheid is een vorm van vrijheid”.
“Iemands vrijheid is niet groter dan zijn fantasie”.
“Regelmatig ben ik verdrietig eenzaam en voel ik me
niet begrepen, voel me gevangen in mijn lichaam en
geest. Het leven kan soms heel erg moeilijk zijn”.
“Misschien heb ik niet bereikt wat ik wilde, maar mijn ziel is
gevoed en ik heb mijn hart laten spreken”.
Soms schuilt in de meest eenvoudige waarneming de meest poëtische betekenis.
“Ik vind het geluid van de sluiter (camera) zo mooi”.
Op de tweede plaats uitspraken die ook naar buiten verwijzen, naar het sociale:
‘Vrijheid is het kiezen van een gevangenis’.
“Als ik niet verder kan, dan bel ik even bij de buren aan”.
“De mind opengooien om mensen toe te kunnen laten”.
"Varkens lucht teveel; varkens voer zoet tijdens fietsen. Mochten alle varkens maar buiten gaan fietsen, misschien tijdens de Venrayse fiets4daagse. Ik kies voor de vrijheid van varkens!”.
“Je mag niet met een volle mond praten – je mag wel met een leeg hoofd belangrijke beslissingen nemen”.
Er staan nog meer juweeltjes van teksten en zelfs ook een geheel gedicht over het laken ("ongeborenen doek”) met aangrijpende tekeningen. De tentoonstelling is vrij toegankelijk tot 26 februari 2023 in het Odapark.
Tot slot, de uitspraak die mij het meeste trof: “Je moet eendjes voeren – geen oorlog”.
André Leijssen