Zorgen en vragen bij energiekosten
VENRAY | De prijzen van aardgas en stroom rijzen de pan uit. Natuurlijk hebben ook de inwoners van Venray daarmee te maken. In wat voor mate de huishoudens worden getroffen, is wisselend. Duidelijk is al wel dat de gemeente Venray de minima met bedragen van 650 en 1300 euro tegemoetkomt. Die energietoeslagen zijn onlangs verhoogd van 400 naar 650 euro (voor de gezinnen die een inkomen hebben tussen 120 en 130 procent van het sociale minimum), en van 800 naar 1300 euro voor gezinnen met een inkomen tot 120 procent van het sociale minimum.
Die extra verhoging van de energietoeslag is een extra kostenpost voor de gemeente Venray van 125.000 euro. Venray heeft ongeveer tweeduizend huishoudens met een inkomen tot 120 procent en vijfhonderd die tussen 120 en 130 procent zitten. Mochten al deze huishoudens gebruikmaken van de energietoeslag, dan kost dat de gemeente Venray 2.925.000 euro, exclusief uitvoeringskosten.
Niet alle huishoudens zijn bekend bij de gemeente Venray, zo laat een woordvoerder weten. Die wel bekend zijn hebben de energietoeslag inmiddels ontvangen, de verhoging van 500 en 250 euro wordt eind oktober overgemaakt. Huishoudens die niet bekend zijn bij de gemeente dienen zichzelf te melden via het aanvraagformulier op de website venray.nl.
Studenten
Kosten toeslagen energie richting drie miljoen euro
Ook studenten kunnen een beroep doen op de energietoeslag. Het is niet bekend hoeveel studenten zelfstandig wonen in de gemeente Venray. Bij een aanvraag van een student worden inkomen en studiefinanciering meegenomen bij de beoordeling. Een student kan in aanmerking komen voor de energietoeslag van 1300 of 650 euro, indien aan de voorwaarden wordt voldaan.
De gasprijzen
Lag de prijs per kuub gas vorig jaar januari op ongeveer 0,80 euro, sindsdien stegen de gemiddelde prijzen langzaamaan naar rond de 2 euro in december 2021. Een maand terug steeg dat gemiddelde al naar 3,60 euro (met variabelen naar boven en beneden) deze maand is dat al 4,30 euro met uitschieters naar ruim 5 euro (onder andere Vattenfall). Gasgebruikers betalen sinds juli vorig jaar nu gemiddeld ruim vijf keer zoveel voor een kuub. (bron: easyswitch.nl)
Waarom de stijging?
De extreme stijging van de gasprijs heeft diverse oorzaken. Begin vorig jaar was de winter koud, het gasverbruik hoog en de voorraden waren onvoldoende op peil. Het beperken van de gaswinning in Groningen hielp mee bij de prijsstijgingen. Nederland werd afhankelijk van meer buitenlandse gasproducenten en Rusland leverde minder gas dan normaal. Na 24 februari van dit jaar kreeg door de inval van Rusland in Oekraïne de gasprijs opnieuw een flinke boost. Inmiddels levert Rusland sinds juli 2022 steeds minder gas als strafmaatregel voor Europa vanwege het opleggen van vele sancties en wapenleveranties aan Oekraïne. De gasvoorraden worden minder snel aangevuld waardoor de prijs verder oploopt.
De praktijk
Veel gezinnen hebben een vast contract afgesloten met een gasleverancier en blijven dus voor onbepaalde tijd de prijs betalen die eerder is vastgesteld. Anders wordt het als dat contract afloopt, een nieuw moet worden afgesloten en de consument met extreem hoge gasprijzen te maken krijgt. Wie nu al een variabel contract heeft, merkt dat onverbiddelijk in de portemonnee en betaalt mogelijk nu al vele honderden euro's meer per maand. Voor velen zal het schrikken zijn bij het zien van de jaarafrekening. Bij ondernemers, instanties en verenigingen is het niet anders. De gas- en stroomprijzen zijn aan elkaar gekoppeld. Dus ook gebruikers van veel elektriciteit voelen dat nadrukkelijk in de portemonnee. Kunnen particulieren in Venray zomaar worden afgesloten als ze de energierekeningen niet meer kunnen betalen?
Wethouder Martin Leenders liet vorige week tijdens de commissie Wonen weten signalen te ontvangen dat er betaalachterstanden zijn. "De gemeente Venray legt op dat moment een hulpaanbod voor", zei Leenders. "De keuze is dan aan de inwoner om daarop in te gaan. Zo kan afsluiten van gas en licht worden voorkomen. Op mensen die met een laag voorschot het probleem voor zich uitschuiven, hebben we geen zicht. Die informatie mag niet met ons worden gedeeld. In dat geval hopen we dat de vroegsignalering werkt. Het Rijk neemt maatregelen om te voorkomen dat gezinnen zomaar kunnen worden afgesloten."
Wat betekenen de ongekende prijsstijgingen voor Venrayse ondernemers en instanties? Een rondje langs de 'velden' maakt duidelijk dat niet iedereen dat al op een rijtje heeft. Maar de toekomst wordt met argusogen tegemoetgezien. 'De overheid zal moeten ingrijpen, dit kan gewoon niet', zijn enkele geluiden uit het 'veld.'
Varkensbedrijf Houbensteyn
Voor directeur Martin Houben, die in Ysselsteyn, Heide en Grubbenvorst in totaal bijna honderdduizend varkens houdt, zijn het verwarrende tijden. "We hebben het er hier elke dag over. Aan de ene kan mogen we van geluk spreken dat we een vast contract hebben voor de gasprijs. Aan de andere kant produceren wij stroom met het biogas. Daar zou je nu veel mee kunnen verdienen, maar de stroomverkoop heb ik ook afgekocht. Er zijn nu twee groepen: die veel last van de prijsstijgingen van gas en elektro hebben en die met vaste contracten weinig last hebben. De overheid zal moeten ingrijpen, anders gaat de helft van Nederland failliet."
De kerken
Deken Ed Smeets van het omvangrijke dekenaat Venray-Gennep heeft het nog niet allemaal op een rijtje staan wat de gasprijzen voor invloed kunnen hebben op de portemonnees van zijn parochie. "Vorige week hebben we het er met elkaar in Roermond (waar het bisdom zetelt, red.) over gehad. We gaan de gas- en stroomprijzen nu goed in kaart brengen. In Venray hebben geen gezamenlijke inkoop van gas en ik weet niet hoe het gasverbruik in de verschillende keken is. Dat staat in de jaarstukken die ik nog ga bekijken. Ik kan wel een rekensommetje voor de Grote Kerk maken. Daar kostte in de laatste winter een uur stoken zestig euro. Elke zondag doen we dat als het koud is drie tot vier uur. De gasprijs is inmiddels vijf keer zo hoog. Tel maar uit. De thermometer in de kerk staat niet hoger dan 16,5 graad."
P. v. Osch Groenteproducties
"We telen alleen in de volle grond, niet in kassen", zegt directeur Peter van Osch. "De gasprijs gaat langs ons heen. Voor het stroomverbruik hebben we een vast contract afgesloten en we hebben zonnepanelen. Maar dat er wat moet gebeuren, staat wel vast."
Basisscholen
Voor Frans Laarakker, directeur-bestuurder van Stichting Primair Onderwijs Venray (SPOV) met vijftien locaties, zijn het spannende tijden. "Nu hebben we nog geen last van de gasprijzen. We hebben een langdurig vast contract voor nu nog vijf jaar voor het gas. We maken gebruik van landelijke energie-inkoop zoals heel veel besturen dat doen. Maar hoe staat het bedrijf ervoor dat die energie voor ons inkoopt? Die doet ook niet voor niets. Als zo'n bedrijf omvalt, gaan we wel de volle mep betalen. Voor de vijftien locaties zijn we nu jaarlijks 270.000 euro kwijt. Het rampscenario is als we zelf vijf keer zoveel moeten gaan betalen. Dat is natuurlijk niet vol te houden."
Walkro
De producent van champignoncompost in Blitterswijck heeft serieuze zorgen over de extreme prijsstijgingen van gas en stroom. "Het gaat niet zozeer om het gas", laat Eric Houben, CEO van Walkro, weten. "Van de hoge stroomprijzen hebben we wel veel last. Dat baart ons echt zorgen. Financieel krijgen we flinke tikken en dat kunnen we echt niet jaren volhouden. Daarbij zijn de prijsstijgingen maar moeizaam door te berekenen aan de klanten. Het is zeker niet voldoende om de champignons in de winkel dan maar duurder te maken, er zal echt iets moeten gebeuren."
Sikes Champignons
Het bedrijf met twee locaties in Ysselsteyn en sinds kort ook in Baarlo is volgens eigen zeggen een van de grootste champignonkwekers in de wereld. "Op de locaties in Ysselsteyn hebben we de gasprijs nu vaststaan", laat Sikes-directeur Gerard Sikes weten. "Maar op onze nieuwe locatie in Baarlo is dat niet het geval. Daar zit de pijn. Maar het gaat ook vooral om de stroomprijzen. Wij gebruiken erg veel stroom. Een gedeelte van het verlies pakken we zelf, een gedeelte rekenen we door naar de afnemers."
Dat zijn voornamelijk de fabrieken die de champignons in glas en blik stoppen "De prijs in de supermarkt is al met 25 procent gestegen, dat gaat nu naar 30 procent en zoals het er nu uitziet komt daar nog eens 50 procent bij. En de overheid doet er geen reet aan. Je kunt zelf niets doen en wat staat er ons nog meer te wachten?"
Sportcentrum Feel Fit Venray
Ook vestigingsmanager Sanne Sonnemans ziet met lede ogen aan hoe de energieprijzen de lucht inschieten. "Laco is bezig met het verduurzamen van de vestigingen. Maar dat zijn er veel en kan niet tegelijk. Het kost niet alleen veel tijd maar ook veel geld. Laco koopt het gas collectief in, maar we ontkomen niet aan duurdere entreeprijzen enzovoort. Sinds 1 september zijn de prijzen omhooggegaan. Dat wordt door Laco opgelegd, daar hebben we zelf geen vat op. We letten op de temperatuur van het douchewater. Maar de temperatuur van het zwemwater is wettelijk geregeld op 28 graden voor wedstrijdzwemmers en 30 graden voor de recreatiesporter. Gelukkig hebben we een warme zomer gehad. Dat scheelt veel in het gasverbruik. Laten we hopen dat het een zachte winter wordt."
Rozenkweker Leon Willems
De Blitterswijckse rozenkweker heeft tot eind dit jaar nog een vast contract voor gasverbruik in zijn kassen. Hoe het daarna wordt, is nog niet te zeggen, laat de vrouw van Willems weten. "We gaan zonnepanelen leggen. Dat scheelt al, daar kunnen we een hoop mee oplossen. Mocht het een zachte winter worden, dan zou dat ook al heel veel uitmaken. Gelukkige hoeven we de kassen alleen maar vorstvrij te houden en niet warm op te stoken. Dat scheelt erg veel in de kosten, vooral nu in deze tijden. We kweken in onze kassen rozen en hederahagen. Kwekers die andere planten en bloemen hebben die wel warmte nodig hebben, hebben het veel zwaarder. Dat een aantal daarom de kassen voorlopig niet gebruikt, is te begrijpen."
Hockeyclub Venray
Het huidige clubgebouw van hockeyclub Venray werd in 2018 opgeleverd en blijkt nu een absolute zegen voor de vereniging. Het gebouw is voorzien van 27 zonnepanelen en een grote warmtepompinstallatie. Daarmee houdt de hockeyclub de kosten laag. Voorzitter Roger Sevenheck roept de leden juist op om op de club te douchen na een training of wedstrijd. "Dat scheelt weer in de kosten thuis en wij hebben gelukkig de zaken in ons clubgebouw goed op orde. We hebben grote boilers met voldoende warm water. Ik moet er niet aan denken dat we nog in ons oude gebouw zaten, want dan was het erg problematisch geworden voor onze club. Ik kan me voorstellen dat veel verenigingen in de problemen komen."
Wel heeft de hockeyclub problemen met de verlichting op de velden die nog niet energiezuinig is. "We zouden natuurlijk graag ledverlichting hebben op de velden, maar we hebben nog oude lampen en die vreten energie. We hebben onze trainers gevraagd om de lampen direct uit te doen na een training om zo de kosten laag te houden. Daarmee hopen we hoge kosten te vermijden."
De gemeente Venray
Het gemiddelde gasverbruik in het gemeentehuis varieerde de afgelopen zeven jaar tussen de 38.000 en 50.000 kuub. De basis van de verwarmingsinstallatie is een WKO-installatie (bodemenergie) met warmtepompen die gebruikmaken van warmte en koudeopslag. De gasgestookte cv-installatie dient slechts als hulpverwarming zodra de warmte uit de bron niet toereikend is. Daardoor is het gasverbruik 65 procent lager dan met alleen gasketels. Gas en stroom worden collectief door de regiogemeenten centraal ingekocht via Inkoopcentrum Zuid. De regiogemeenten hebben hun inkoop voor 2022 veiliggesteld en afscheid genomen van Gazprom. De benodigde energie voor de regiogemeenten voor 2023 is al grotendeels gereserveerd door Inkoopcentrum Zuid.
Tarieven
Het tarief van gas is in 2022 een factor 1,8 hoger dan in 2021. Het tarief van gas ligt in 2023 naar verwachting een factor 2,6 hoger dan in 2021. En als we een strenge winter wordt? Er liggen, vooralsnog, geen scenario's of draaiboeken klaar voor deze mogelijke ontwikkeling, laat een woordvoerder weten. 'Wij volgen het verbruik en zullen bij excessen of nieuwe prognoses snel schakelen en trachten onnodig verbruik te voorkomen. Dit doen we onder andere door bewustwording bij de gebruikers'.
De gemeente laat tevens weten verduurzamingsopties van gemeentelijk vastgoed te onderzoeken. De resultaten hiervan worden getoetst op haalbaarheid en besproken met de gebruikers.