'De boeren hebben de oplossing'

VENRAY | Burgemeester Kompier zegde de boeren toe met meerdere wethouders het gesprek met ze aan te gaan. "Meerdere portefeuilles zijn daarmee gemoeid. Want het landelijk gebied en de problemen zijn niet alleen de boeren. Zojuist werd heel terecht opgemerkt dat het bijvoorbeeld ook over vliegvelden gaat en andere economische zaken. Het gaat natuurlijk over een brede agenda, het gaat natuurlijk over jullie toekomst en over de toekomst van agrarisch Venray. En daar staan wij als gemeentebestuur voor. Met elkaar gaan we kijken hoe die plannen vertaald gaan worden."

Voordat Kompier het woord nam, gaven vier deelnemers aan het protest hun zorgen weer over de toekomst van de Venrayse boeren. Ze deden dat ieder op eigen wijze met persoonlijke verhalen. Hieronder een weergave van de vier toespraken die specifiek waren gericht op de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders, die bijna voltallig de boeren aanhoorden. Nadat de burgemeester haar belofte had gedaan, zochten de boeren hun voertuigen weer op om huiswaarts te keren. Enkelen schoven aan op de publieke tribune om de raadsvergadering te volgen. Op de agenda stond ook de stikstofproblematiek. Zie daarvoor elders in deze krant.

Tom Litjens (31), rundveebedrijf in Geijsteren. 

"Hier sta ik dan, als een van de agrarisch ondernemers die het geluk heeft hier mijn zegje te mogen doen. Wij zijn hier vanavond bijeengekomen omdat er voor ons een zeer onzekere tijd is aangebroken. Stikstof, wie dat woord de laatste weken niet heeft gehoord, heeft wel echt zitten slapen. Stikstof, wat betekent dat voor ons, voor de agrarische ondernemers, voor jong en oud? Nou, dat zal ik eens uitleggen. Wij als ondernemers staan op slot, kei en kei op slot. We kunnen geen kant op, zolang er geen duidelijkheid komt. Wat dat voor mij betekent? 

Samen met mijn vader run ik een mooi melkveebedrijf in Geijsteren aan de Maas. Na een verbouwing, die we vorig jaar hebben uitgevoerd, zijn we zonder schaalvergroting toch klaar voor de toekomst. Maar zoals iedereen weet, werk je altijd naar de volgende stap. Bij ons zou dat de bedrijfsovername moeten zijn. Klopt, ik zeg 'zou moeten zijn', want op de kleurplaat die vorige week over ons land verscheen, kleuren we paars. Ik heb niks tegen paars, maar tegen de betekenis op die kleurplaat wel. We moeten 58 procent stikstof reduceren voor de uitstoot op natuurgebied de Maasduinen aan de andere kant van de Maas. Door deze aankondiging, is mijn toekomst onzeker geworden. Zoals de stikstofkaart aantoont vallen wij net binnen dat gebied. Wat mij dan extra pijn doet, is dat als we de afstand tussen ons en Maasduinen spiegelen naar de andere zijde, dat we in Duitsland uit komen, bij Weeze Airport om precies te zijn. Dat vliegveld gaf al eerder aan te willen groeien. Het is toch één Europa? Liggend in mijn hangmat gisteravond, na de koeien uit de wei gehaald te hebben, heb ik tien minuten vliegtuigen geteld. Het waren er 23, die over onze grond gevlogen kwamen. Maar zoals bekend worden die vliegtuigen niet meegenomen in de uitstoot. En daarom sta ik hier. Als sector kunnen we, en willen we best wat doen. We willen best innoveren, en als we nog een tijdje wachten ook reduceren. Maar vanuit Den Haag, Maastricht, en ook vanuit gemeente Venray, worden alleen wij gestraft als agrarische sector. Waar blijft de rest?"

Linda van Bommel (33), varkenshouderij in Vredepeel

"Ik ben een geboren en getogen Limburgse. Samen met mijn partner heb ik vijf jonge kinderen en ik ben boerin, agrarisch ondernemer. Ik sta hier vanavond om mijn verhaal met jullie te delen en zo het verhaal van ons boeren mede een gezicht te geven. Al vanaf het moment dat ik kon lopen was ik te vinden op de boerderij tussen de varkens. Ik zie mijn kinderen dit ook doen, en wat zijn ze enthousiast als ze opa of oma in de gang tegenkomen. Mijn ouders komen beide van de boerderij. Ik ben opgegroeid op het bedrijf waar mijn vader is begonnen met boeren en intussen heb ik het voorrecht om daar nu met mijn eigen gezin te mogen wonen, met mijn ouders en ons personeel om de boerderij te runnen.

Als jong meisje wist ik al, ik wil boerin worden. Onderweg heb ik wel eens bakker of politieagent willen worden, maar uiteindelijk ligt mijn hart op de boerderij en dat hart wil boerin blijven! Mijn ambitieuze meisjesdroom staat op wankele poten door de plannen van onze overheid. Ik vind het enorm pijnlijk dat wij als hardwerkende agrariërs, met onze cruciale rol in onze samenleving, door de overheid tot ongewenst worden verklaard. Ik ben in de gemeente Venray opgegroeid. Ik heb de gemeente altijd ervaren als een gemeente die het belang inziet van de agrarische sector en die voor onze sector gaat staan. De verwevenheid van de agro-sector in onze gemeente is enorm. Velen van ons werken, of zijn nauw verwant aan de sector. Mijn vraag aan u is gaat u voor ons staan? Gaat u ruggengraat bieden aan de absurde plannen van Den Haag om al het moois dat de agro-sector bijdraagt aan uw gemeente niet verloren te laten gaan? Den Haag creëert crisis na crisis, laat de stikstofcrisis niet de volgende zijn.

Als jonge ondernemer wil ik vooruit. Ons bedrijf is op verschillende onderdelen toe aan vernieuwing. Maar voor mij is het onmogelijk om daar op dit moment goede keuzes in te maken door de onzekere tijd, door het gebrek aan visie en perspectief. Ik wil kunnen ondernemen, ik wil innoveren en sta open voor gesprek. En ik denk veel ondernemers in onze gemeente met mij. Dit is immers hetgeen we altijd gedaan hebben. Ik sta hier voor ons bestaansrecht. Mijn hoop is dat de gemeente zich hard zal maken voor haar boeren. Dat u er als gemeente voor zorgt dat er ontwikkelingsruimte voor ons blijft. Ga en blijf met ons in gesprek. Samen komen we verder.

We hebben elkaar allemaal nodig. Zonder leraar geen onderwijs, zonder verpleging geen zorg, zonder boeren geen voedsel en geen leefbaar platteland. Laten we elkaar waarderen en respecteren en eenieder de ruimte geven om te doen waar hij of zij goed in is en waarmee hij of zij zijn of haar beste bijdrage aan onze gemeente en onze maatschappij kan leveren.

Deze rode zakdoek wil ik hier achterlaten als symbool voor het behoud van ons boeren en ons platteland. Het is aan u om deze zakdoek op te pakken. Wij rekenen op u voor onze toekomst en de toekomst van onze kinderen." 

Michiel Jakobs (33), loonwerker in Geijsteren

"Hier sta ik dan als derde generatie loonwerker en akkerbouwer. We staan hier massaal, want onze toekomst hangt aan een zijden draadje.
Het bestaansrecht voor ons als agrarische sector is al decennia lang het voeden van het volk en produceren van uiterst hoogwaardige producten. Hier mogen we ontzettend trots op zijn. Velen ogen zijn wereldwijd op ons gericht als ‘beste jongetje uit de klas’.
Maar dit jongetje wordt de laatste jaren, zeg vanaf de jaren zeventig, tachtig, steeds meer gepest. Gepest door een steeds hogere regeldruk. En we hebben als sector al veel op ons bord gekregen. Zo heb ik als kleine jongen ook al eens hier voor het gemeentehuis gestaan. Toen protesteerden de ‘grote mensen’ tegen het nieuw ingevoerde mestbeleid. Zo slikten we als sector steeds meer. Maar waar houdt het op? Zou het voor velen dan hier zijn? Zouden we uiteindelijk massaal bezwijken onder de regeldruk die ons vanuit Den Haag wordt opgelegd? Onhaalbare plannen gebaseerd op onbetrouwbare cijfers.
Maar let wel, als wij boeren ten onder gaan, gaan er in alle aanverwante sectoren een veelvoud aan bedrijven ten onder. Dat geldt ook voor de leefbaarheid van het platteland, de kerkdorpen. Daarom delen de jongeren onder ons hier nu appels uit. Zie de boeren als de zojuist overhandigde appel. De pitjes vormen het aantal bedrijven die ervan afhankelijk zijn, en als er eentje wegvalt, gaan er meerdere aanverwante ondernemingen en families ten onder. Dus wij vragen u allen, stem wijs. Want samen beslissen we over onze toekomst en daarmee de leefbaarheid van Venray."

Caroline Janssen-Michels (36),  varkenshouderij en boomkwekerij in Veulen. 

"Dit bedrijf ga ik samen met mijn broer en zus overnemen van onze ouders. Wij als jonge ondernemers zijn juist veel bezig met de natuur. We vinden het belangrijk dat het vlees van de varkens op een veilige en eerlijke manier is geproduceerd en hier in de omgeving wordt verkocht. Zo vind je vleesproducten van boeren uit de gemeente Venray bij de Plus hier in Venray. 

Als boerenbedrijf voelen wij ons in een hoek gedreven door onze eigen regering. Die zegt dat de natuur keihard achteruitgaat. De politiek komt met een rekenmodel om te berekenen hoe deze natuur te herstellen. Met dit rekenmodel worden vervolgens boerenbedrijven aangewezen, die verplicht moeten stoppen en vertrekken. Het zal betekenen dat veel boeren gedwongen worden om te stoppen.

Wat zou dat met jou doen?

Niet alleen moet je huis en haard verlaten, nee, je krijgt ook nog een beroepsverbod en je mag je beroep niet meer beoefenen. Er worden hele gezinnen met toekomstplannen kapotgemaakt aan de hand van rekenmodellen. En als intrieste afsluiting krijgen we van professor dr. Han Lindeboom (notabene van D66), te horen, dat die rekenmodule niet klopt. Hoe zou jij je voelen? Ik denk net als al die honderden boeren die hier allemaal staan…het voelt wreed. En waarvoor is dit allemaal? 

Als de boeren weg zijn, wordt de natuur beter… Geloof jij het? Ik zal wel gekleurd zijn als boerin. Vorig jaar zag ik nog een ooievaar op het grasland van onze koeienboer in de buurt. Die zag je vroeger nooit. Ik ben zelfs even gestopt met mijn kinderen om er een foto van te maken.

En al die bloemenmengsels langs de akkerranden van de boeren. Ik zie juist steeds meer groen hier in Venray. Er zal iets moeten veranderen, maar waarom niet samen met de boeren. Pieter Omtzigt heeft uitgeteld dat het per gezin met vier personen zesduizend euro kost om de boeren weg te kopen. Waarom, waarvoor? Wat willen wij van jullie als gemeenteraad graag weten?

Wij willen van elke politieke partij weten, wat jullie standpunt hierin is. Wij vragen aan jullie als gemeenteraad dat jullie actief uitdragen dat de gekozen lijn van het kabinet niet uitvoerbaar en niet realistisch is. Communiceer dit actief met de provincie, zodat dit in Den Haag terechtkomt. Ga samen met de sector werken aan gebiedsreducties. Ga met de boeren in gesprek en betrek ons bij het probleem. Wij willen graag meedenken. Boeren zijn niet het probleem, maar boeren hebben de oplossing."

Meer over stikstof en de boeren op pagina 7.