Lange adem nodig bij megaproject Steegse Peel

22 juni 2022, 08:04

YSSELSTEYN | Niets is nog in beton gegoten. Dat zinnetje viel maandagavond in het Ysselsteynse dorpshuis De Smelehof meermaals te beluisteren tijdens de informatieavond over Energiepark Steegse Peel. Wat wel duidelijk is dat het een megaproject is met enkele honderdduizenden zonnepanelen, inclusief een waterstofproductiestation om energie te kunnen transporteren. Boeren in het gebied tussen Ysselsteyn, Heide en Veulen zien mogelijkheden om met hun gronden nieuwe verdienmodellen te realiseren. Ook door dubbelgebruik. 

Door Henk Baltussen

Dat laatste is een belangrijke drijfveer voor de boeren om in te stappen. Zeker ook gezien de kabinetsplannen die korte metten moeten maken met de stikstofreductie. De boeren spelen daarin een cruciale rol en staan onzekere tijden te wachten. De energietransitie kan een oplossing voor ze zijn. Het kabinet zet tevens hoog in op de overgang naar duurzame energieproductie. Nu de gasprijzen hoogterecord na hoogterecord breken, kan de transitie niet snel genoeg gaan. Allemaal zaken die de initiatiefgroep van ESP in de kaart spelen.

Maandag werd de tussenstand van de voortgang van het energieproject, waarmee twee jaar terug is gestart, uit de doeken gedaan. Om de inwoners van Ysselsteyn bij te praten en vragen te beantwoorden. De zevenkoppige initiatiefgroep van ESP bestaat voornamelijk uit boeren en grondeigenaren rond de Steegse Peel, plus Marcel Vogelsangs die vanuit zijn achtergrond en expertise op het gebied van waterstof is ingestapt. 

Zoekgebieden

In drie kerngebieden worden grondeigenaren benaderd met de vraag om de komende drie jaar geen afspraken te maken met duurzame energieprojectontwikkelaars van buiten, zodat ESP eventueel met ze in zee kan gaan. De zoekgebieden strekken zich uit over een oppervlakte van enkele honderden hectares. Grofweg liggen de gebieden die geschikt zijn voor zonnepanelen tussen de Ysselsteynseweg en de gemeentegrens met Horst, vlak bij Center Parcs Meerdal, oostelijk van de provincialeweg N277 en westelijk van de N277 ten zuiden van de Paardekopweg.

Op een kaart is aangegeven waar grondeigenaren voor ESP hebben getekend. De versnippering is groot. Hoe dat wordt opgelost? "Daar gaan we het samen over hebben", zeggen de ESP-initiatiefnemers. Dat het om een park van zo'n tweehonderd hectare of meer zou gaan, daarover kan ESP niet veel zeggen. Ook niet hoeveel hectares zonnepanelen nodig zijn om een waterstoffabriek rendabel te maken. ESP: "Met elkaar, met de gemeente, willen we komen tot een totaalplan, met een coöperatie waar iedereen lid van kan worden en waar iedereen evenveel stemrecht heeft."

Twee zaken spreken in het voordeel van ESP. In het gebied ligt een gasstation waarvan een leiding voor waterstoftransport kan worden gebruikt. Energietransport, wat vaak het grote probleem is, wordt een nadrukkelijk onderdeel van het businessplan, zeggen de ESP-leden. De gasleiding komt uit bij Chemelot in Zuid-Limburg, de grootste energiegebruiker van Limburg. Door ESP geproduceerde stroom kan daar eventueel worden afgezet.

Een andere gegeven is dat op termijn een stroomstation in Ysselsteyn wordt gebouwd. De aanleg van lange, dure stroomkabels vanaf het energiepark is daardoor niet nodig. De bouw van een stroomverdeelstation wil niet zeggen dat er hoge elektriciteitsmasten komen. Stroomkabels moeten ondergronds worden aangelegd, wist een ambtenaar van de gemeente Venray te melden. "Dat mag niet meer bovengronds." 

Dubbelgebruik

Dat ESP in een ideale omgeving gaat landen, is evident. Maar niet iedereen in De Smelehof was te spreken over ESP. "Er gaat zo wel heel veel kostbare landbouwgrond verloren", stelde een agrariër. "Ik ben er zwaar op tegen." Vogelsangs snapte dat wel. "Maar doen wij het niet, dan staan er binnenkort projectontwikkelaars op stoep." 

Een ander vroeg hoe ze zich de aanblik van zo'n groot zonnepark moet voorstellen. "Hoe ziet dat eruit?" De aanplant van groen zal hierbij een cruciale rol spelen, stelden de ESP-leden. "De omgeving zou er zelfs mooier van kunnen worden. Maar dat gebeurt allemaal in overleg. Alles wordt met de omgeving besproken." 

Dubbelgebruik van gronden in de zoekgebieden kwam ook aan bod. Er blijken al verticale opstellingen van zonnepanelen te bestaan. "Daar kan de tractor nog tussendoor rijden." Ook worden momenteel proeven gedaan met de kweek van zacht fruit onder de zonnepanelen, zoals frambozen. "Het zit nog in de proeffase', aldus een ESP-lid. "Maar de resultaten zijn hoopvol." 

Draagvlak

Hoe de winsten worden verdeeld? Daar kon geen zinnig woord over worden gezegd; is aan de leden van de coöperatie. Daarover gaf maandagavond Andres Bauer tekst en uitleg. Hij is bestuurder van Zuidenwind, een coöperatie in Nederweert van burgers die een duurzame samenleving nastreven. De coöperatie heeft zevenhonderd leden en is voornamelijk actief in Zuid Nederland met windenergie. "Dat doen we samen met de lokale bevolking", liet Bauer weten. "De winsten van onze molens vloeien naar de lokale gemeenschap en de leden van de coöperatie. Met een zonnepark kan dat ook zo worden geregeld. Maar dat is aan de leden. Belangrijk is dat projectontwikkelaars niet met de winsten gaan lopen. Hou ze daarom buiten de deur. Draagvlak kweken is tegenwoordig het toverwoord. Ik zeg liever vertrouwen opbouwen. Dat moet er nu gebeuren. "

De initiatiefnemers van Energiepark Steegse Peel hebben er drie informatieavonden opzitten: voor Heide en Veulen, voor omwonenden en voor Ysselsteyn. Stapje voor stapje gaat het nu verder, zei Vogelsangs. "We blijven iedereen erbij betrekken." Wanneer ESP operabel moet zijn, staat nog in de sterren geschreven. Tussen neus en lippen werd het jaar 2030 genoemd. '"Dat is wel erg ambitieus", klonk het aan tafel.