Opinie Henk Baltussen
Transparantie is plotseling het struikelblok voor flowerpowerakkoord
VENRAY | Open en transparant. Zo gaan we voortaan met elkaar om. De partijen namen in de afgelopen maanden elke gelegenheid te baat om dat uit te dragen. Het was de basis voor een nieuwe bestuurscultuur, de basis onder een nieuw breed samenwerkingsverband tussen Venray Lokaal, VVD, Samenwerking Venray en D66 (het motorblok) en SP, PvdA en GroenLinks (links blok). CDA mocht niet meedoen. Die partij had nog wat lesjes in transparantie en zelfreflectie voor de boeg om misschien later nog bij de magnificent seven aan te mogen sluiten. Maar de zeven bleken in een luchtkasteel te wonen dat ze eigenhandig opbliezen.
Door Henk Baltussen
Uitgerekend in de achterkamertjes, die door de zeven al als relikwieën uit het verleden bij het grofvuil waren gezet, overlegde het motorblok zonder het linkse blok over wethouders, over het aantal en dat het toch niet zo'n goed idee zou zijn als links de vijfde wethouder levert. Terwijl iedereen wist dat de 'linksen' niet alleen waren aangeschoven om alleen maar te babbelen over het bestuursakkoord. Eerst inhoudelijk de zaken op papier zetten en vervolgens capabele wethouders zoeken, passend bij de verschillende portefeuilles. Dat gebeurde niet, links voelde zich in de kuif gepikt, niet serieus genomen en streek teleurgesteld de vlag. Transparantie en vertrouwen hebben de plek bij het grof vuil overgenomen van de achterkamertjes. En zo is de Venrayse politiek weer terug bij af.
Implosie
Het leek zo mooi allemaal. Het begon vorig jaar zomer toen de zittende coalitie nog ruim een half jaar voor de boeg had voor de raadsverkiezingen in maart dit jaar. Maar het college implodeerde na het opstappen van de twee CDA-wethouders Jan Loonen en Anne Thielen. Uit de as verrees met de snelheid van een komeet een nieuw samenwerkingsakkoord tussen zeven partijen die met de inderhaast ingevlogen wethouder Chantal Nijkerken de raadsperiode tot een goed einde wilde brengen. En warempel, de CDA-last was afgeschud, ze vielen elkaar opgelucht in de armen en moeiteloos werd de eindstreep gehaald. In dat laatste half jaar hield ook CDA-burgemeester Luc Winants het voor gezien. De partijen van het samenwerkingsakkoord gaven Winants daarbij de laatste zetjes, tot ongenoegen van gouverneur Johan Remkes. Het kon ze niks schelen, Winants was ongeschikt als burgemeester van Venray. Het leek alsof in Venray een nieuwe politieke flowerpowerperiode was aangebroken. Vredig en liefdevol trokken de partijen met elkaar op, enkel bloemen in de haren ontbraken nog. Glansrijk haalden ze het einde en de wens was om na de verkiezingen elkaar vast te blijven houden. Door de nederlaag van CDA en de verkiezingswinst van Venray Lokaal, dat de grootste werd, kon dat. Het nieuwe warme windje door het gemeentehuis moest blijven waaien. Dat alles ter eer en meerdere glorie van Venray.
Snel vonden de zeven elkaar na de verkiezingen. Een eerste haarscheurtje diende zich aan toen het motorblok eerst met elkaar wilde overleggen, voordat links aan mocht schuiven. Is dat nou open en transparant?, kreeg het motorblok fijntjes ingewreven. Links schoof vervolgens alsnog snel aan, de plooien waren gladgestreken, zo werd van alle kanten bevestigd en het was weer volle kracht vooruit: op naar een nieuw college. Een college met steun van zeven partijen, het Venrayse model werd het al genoemd. Burgemeester Leontien Kompier, opvolger van Winants, gaf aan gecharmeerd te zijn van het samenwerkingsverband. Uniek in het land, viel her en der te beluisteren. Kunnen anderen een voorbeeld aan nemen. Toen bleek dat die verfoeide achterkamertjes toch nog bestonden, stortte het bouwwerk als een kaartenhuis ineen. Wordt het weer business as usual en gaat de oppositie (CDA heeft dus plots gezelschap gekregen van de linksen) weer ouderwets op oorlogspad om gaten in de coalitie te schieten?
Venray Lokaal-fractieleider Harold Stevens steekt de hand over het debacle deels in eigen boezem. "We waren zo enthousiast, de samenwerking was zo prettig, maar we zijn te vroeg begonnen om over wethouders te praten en wie waar zou thuishoren. Het is te wijten aan onervarenheid, aan enthousiasme, te hard van stapel lopen. We moeten hieruit lessen trekken. Wat mij betreft gaan we niet tegenover elkaar staan, maar blijven we schouder aan schouder. Er komt veel op Venray af. Daar moeten we samen mee aan de slag."
Mooie woorden, maar hebben de afhakers er een boodschap aan? 'De nieuwe bestuurscultuur is net zo snel verdwenen als dat zij kwam', zegt het links blok in een verklaring, 'Het draait in de Venrayse politiek weer meer om de poppetjes dan om de inhoud'. Wel laten SP, PvdA en GroenLinks weten blij te zijn dat een deel van hun inbreng is overgenomen in het akkoord. 'Aangezien de samenwerking van de linkse partijen in de afgelopen weken goed is bevallen, zal die in elk geval voortgezet worden'. Daar nam SP-fractieleider Jan Hendriks in het laatste presidiumoverleg alvast een voorschot op. Hij wil dat het linkse blok in de raadzaal tijdens vergaderingen voortaan bij elkaar aan tafel komt te zitten. Kunnen ze al een beetje wennen aan elkaar en het is makkelijk om snel even overleg te voeren over wat dat motorblok nu weer heeft bekokstoofd. Een verlenging van het flowerpowerakkoord is uitgemond in een akelige droom, het Venrayse bestuursmodel bleek een fata morgana, de bloemen in de haren komen er ook niet.