Vervolg pagina 5
Programma voor woningisolatie rond De Peel opgepakt
Vredepeel | In de beantwoording van de 618 ingediende zienswijzen, kreeg Defensie veel vragen over het nieuwe F35-jachtvliegtuig dat veel meer herrie zou produceren dan voorganger F16. Omwonenden van vliegbasis Leeuwarden, waar de F35 al rondvliegt, beamen dat en metingen van het Friese geluidmeetnet ondersteunen dat. Defensie wacht de milieueffectrapportage (MER) daarover af. Wel wordt het isolatieprogramma voor woningen rondom De Peel weer opgepakt.
Door Henk Baltussen
In november 2020 stelde de auditcommissie van het geluidmeetnet van de Friese vliegbasis, sinds oktober 2019 thuisbasis van F35-toestellen, in haar eerste verslag het volgende: 'Het geluidsniveau van de F35 is aanmerkelijk hoger dan dat van de F16, de geluidspiek van de F35 is breder en het geluid van de F-35 is meer laagfrequent.'
Laagfrequent geluid plant zich zeer goed voort door de lucht, wordt meer gevoeld dan gehoord, ramen en muren van woningen houden dergelijk geluid veel minder goed tegen en kan op zeer grote afstand van de geluidsbron worden waargenomen. Daardoor is de bron van dat geluid vaak moeilijk te traceren, is de uitleg.
De commissie zegt ook: 'Door deze drie factoren zullen omwonenden meer geluidshinder ervaren, zoals ook uit de klachtenrapportage van de vliegbasis blijkt. Gemiddeld was het verschil ten nadele van de F35 bij de meetpunten rond de 10 dB(A). Dat is meer dan bewoners op grond van de belevingsvluchten in 2016 hebben verwacht.'
In zienswijzen wordt de vraag gesteld of woningen wel afdoende geïsoleerd zijn tegen deze trillingen en of ze wel bestand zijn tegen ‘dit soort’ geluid. Defensie stelt dat weinig bekend is over trillingen (rattle noise genoemd) die leiden tot rammelende deuren, ramen en serviesgoed. Maar weer wel te melden dat rattle noise door de F35 'in veel geringere mate zal optreden.'
Geluidmetingen
Maar de commissie zegt op basis van deze gegevens geen harde conclusies te kunnen trekken: 'Ook omdat het aantal vluchten met de F35 nog te beperkt was.' De komende tijd brengt de auditcommissie meer rapportages uit en is dan wel in staat met harde conclusies te komen. Defensie geeft aan dat geluidbelasting en het aantal ernstig gehinderden wordt berekend op basis van modellen. Resultaten van geluidmetingen bij Leeuwarden, Volkel of andere (buitenlandse) luchthavens spelen in de MER die nog moeten worden opgesteld, geen rol bij het bepalen of beoordelen van de hinder, zegt Defensie.
De vrees voor exponentiële toename van de geluidoverlast en het aantal geluidgehinderden, zoals in vele zienswijzen wordt gesteld, daar kan Defensie niet veel mee. 'Geluidhinder is een kwestie van beleving', is het antwoord. 'Als het gaat om het bepalen van het aantal ernstig gehinderden, dan hebben we het altijd over een groep mensen en dus niet over een individueel persoon.'
Dat neemt niet weg dat bij reactivering van de vliegbasis het eerder stopgezette isolatieprogramma voor woningen rond De Peel wordt hervat. Voor woningen die binnen een bepaalde geluidscontour liggen, geldt dat Defensie een aanbod doet voor woningisolatie. Wel wordt bekeken of met de komst van de F35 geen zwaardere isolatienormen dan de huidige moeten gelden. Of eventueel woningen moeten worden gesloopt, daarover komt aandacht in de MER.
Natuur en milieu
De geluidbelasting wordt in de MER weergegeven als contouren op een topografische kaart van regio rond De Peel. Op die manier wordt voor inwoners van de diverse woonplaatsen rond de vliegbasis zichtbaar, wat de maximaal te verwachten geluidbelasting zal zijn door overvliegende F35-toestellen.
In veel zienswijzen wordt de vraag gesteld waarom De Peel eigenlijk open moet. Defensie stelt dat de geluidruimte bij De Peel hard nodig is en dat die nergens anders in Nederland voorhanden is. Alle andere mogelijkheden zijn bekeken, ook verplaatsen van vluchten naar het buitenland, maar alleen De Peel blijft over. De MER moet uitwijzen wat de openstelling van de vliegbasis voor gevolgen heeft voor natuur en milieu. Meermaals stelt Defensie dat er eenvoudigweg geen goed alternatief beschikbaar is.
Stikstof
Defensie geeft aan dat reactivering van De Peel ingrijpende gevolgen voor de omgeving heeft. Waarschijnlijk is voor de openstelling een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming nodig. Gezien de stikstofproblematiek, met name in De Peel en de nabijheid van Natura2000-gebieden is dat geen eenvoudige opgave, realiseert Defensie zich. Er komt daarom een milieueffectrapport dat de gevolgen van de heropening voor natuur en milieu in beeld brengt. Dat gebeurt ook met fijnstof en geur.
In de MER wordt met het oog op De Peel uitgegaan van jaarlijks 3.600 vluchten (waarvan 20 procent avondvluchten tot 23.00 uur, nachtvluchten worden niet gehouden), verdeeld over drie periodes van telkens zes weken. Dat komt neer op dagelijks veertig vliegbewegingen; twintig starts en twintig landingen. De twee zweefvliegclubs die momenteel van De Peel gebruikmaken (KLu zweefvliegclub De Peel en de Zweefvliegclub Eindhovense Studenten) mogen dat in de toekomst, ook na de komst van de F35-toestellen, blijven doen.
Beveiliging
Er was sprake van dat voor definitieve openstelling van De Peel al eerder F35-vluchten zouden kunnen plaatsvinden. Dat zou dan in de MER meegenomen moeten worden. Van die vroege vluchten wordt afgezien. De start- en landingsbaan worden aangepast, zegt Defensie. Dat geldt ook voor de beveiliging, met dien verstande dat het bestaande hekwerk rondom het terrein intact blijft.