Bakhuisje Lollebeekweg
Castenray | Vroeger stond bij vrijwel elke boerderij en soms ook bij burgerwoningen een bakhuis. Het diende om brood en af en toe om vlaai te bakken. Het bakken gebeurde meestal één à twee keer per week. Met het oog op het grote brandgevaar lagen de bakhuisjes altijd een stuk van de boerderij af. In de negende eeuw bepaalde Karel de Grote al dat op huizen met een strodak huislook geplant moest worden. En bakhuizen moesten op tenminste achttien meter van de woning af liggen om het risico van brand zo klein mogelijk te maken.
In het bakhuis bevond zich een oven die met tien tot twaalf takkenbossen (schânse) heet gestookt werd. Vervolgens werden de opgebrande resten uit de oven gehaald en konden de deegbollen erin. De hitte van de ovenstenen zorgde voor vers gebakken broden. Het voorste gedeelte van het bakhuis diende als droogplaats voor de ‘schânse’. Ook lagen er de hulpmiddelen voor het bakken en stond er een ton of bak voor houtskool. Mensen die geen bakhuis hadden, konden hun brood laten bakken bij een buurtgenoot. Bakhuisjes stonden alleen bij de grotere hoeves. Kleinere hoeves hadden óf samen een bakhuis, óf een binnen-oven onder de schouw, óf een laag bakoventje buiten op het erf. Tegenwoordig staan er nog slechts hier en daar bakhuisjes. Ze hebben hun eigenlijke functie verloren en dienen nu veelal als opbergplaats of duivenhok. Veel bakhuisjes zijn tegelijk met de verouderde boerderij afgebroken. De steenbrokken werden dikwijls gebruikt voor het dichten van de kuilen in een zandweg. Dat een aantal bakhuisjes nog overeind staat, heeft te maken met het gescheiden staan van de boerderij, die gesloopt werd om plaats te maken voor nieuwbouw.
Duidelijk is op de foto te zien dat aan het bakhuis bij Lollebeekweg 41 in Castenray later twee varkenshokken zijn gebouwd. Dat gebeurde dikwijls, toen de bakhuizen om te bakken in onbruik raakten. Enkele jaren geleden werd dit bakhuis gesloopt en bij de molen in Meterik weer opgebouwd. Tegenwoordig staan er daarom in Castenray nog slechts twee bakhuisjes, aan de Roffert bij Dinghs Pláts en bij de historische boerderij Landschrijvershof.
Bron: Stichting Heemkundig Genootschap Castenray. Kijk ook eens op www.rooynet.nl. Daar vindt u tal van oude foto's, films, documenten en geluidsfragmenten. Ook kunt u daar oude jaargangen van Peel en Maas, weekbladen van de kerkdorpen en het Genealogisch Archief van de Gemeente Venray inzien.
Werkgroep Oude Foto.