Biografie Henri Trynes (1853-1917)
Venray | Henrikus Trijnes werd op 2 maart 1853 in Venray geboren.
Is de naam Trines, Trijnes of Trynes? Uit documenten blijkt dat zowel de voor- als achternaam op diverse manieren wordt geschreven. Op de stam-kaart wordt de achternaam als Trines geschreven. Dit komt verder niet meer voor, maar wijzigt in Trijnes (geboorteakte van Henri). Op de geboorteakte van zijn stiefzus wordt de achternaam weer als Trynes geschreven. De gemeente houdt deze verwarring tot na zijn overlijden in stand; in de gemeenteraad werd tijdens het uitbreidingsplan Leunen gesproken over de naamgeving van de Trynesstraat (verwijzend naar de eigenaar van een daar gelegen boerderij) maar op het straatbord staat Trijnesstraat.
In deze biografie zal de schrijfwijze worden gevolgd van de officiële documenten. De voornaam geeft dezelfde verwarring: Henry of Henri en na de geboorte van zijn zoon wordt het Henri Sr. Voor de leesbaarheid wordt Henri aangehouden.
Henrikus Trijnes werd op 2 maart 1853 geboren als eerste en enige zoon uit het huwelijk (21 november 1851) tussen Jacobus Trijnes (geboren 22 april 1818 te Leunen - overleden 9 juli 1874) en Johanna Geertrudus Camps (geboren 28 september 1824 – overleden 13 maart 1853). Het gezin woonde op dat moment in Het Eind, de huidige Raadhuisstraat te Venray. Elf dagen na de geboorte van Henri overleed zijn moeder en op 16 juni 1854 hertrouwde vader Henrikus met de intussen weduwe geworden oudere zus van zijn overleden vrouw, Hendrina Camps (geboren 17 januari 1821 – overleden 19-02-1879).
Dit tweede huwelijk van vader bracht een dochter voort: Johanna Gertruda Louisa Trynes (geboren 17 januari 1821 - overleden 17 augustus 1910), Henri's stiefzus. Zij trouwde in 1877 met Henri Esser die in 1898 burgemeester van Venray werd.
Henri ging naar de lagere school De Boog in Venray om vervolgens op 11-jarige leeftijd in te gaan wonen bij wethouder Tervooren[1] te Wanssum. Tot op heden is niet duidelijk welk vervolgonderwijs Henri daar heeft gevolgd.
Eerste huwelijk
Op 19 september 1879 trouwde Henri met Josephina Maria Theodora Esser (geboren 5 oktober 1857 te Gennep - overleden 20 mei 1882). Zoon Henricus Jacobus Franciscus Hubertus (roepnaam Henri) werd op 13 september 1880 geboren. Hierna vond er een nieuwe zwangerschap plaats maar die leidde tot een levenloos geboren dochter (overleden 3 februari 1882). Zijn vrouw Josephina overleed in mei daaropvolgend.
Tweede huwelijk
Op 23 oktober 1883 hertrouwde Henri met Maria Hubertina Cornelia Esser (geboren 10 mei 1861 te Gennep - overleden 11 september 1884), de oudere zus van zijn eerste vrouw. Op dit huwelijk rustte geen zegen. Op 1 september 1884 werd er op het gemeentehuis van Venray aangifte gedaan van de geboorte van een tweeling, twee dochtertjes: Theodora Maria Gertruda Hubertina werd om 15.00 uur geboren volgens de akte en dochter Adela Jacoba Maria Hubertina 4 uur later om 19.00 uur. Henri's tweede vrouw overleed tien dagen na de bevalling op
11 september 1884, dochter Theodora overleed zeven weken na de geboorte op 21 oktober. Adele verliet op 20 december 1890[2] op 6-jarige leeftijd het gezin en werd in de gemeente Heythuysen[3] ingeschreven.
Derde huwelijk
Op 3 oktober 1900 huwde Henri voor de derde keer, nu met de 25 jaar jongere in Arcen wonende Christina Gertrudis Verheijen (geboren 27 februari 1878). Het huwelijk werd ook in Arcen gesloten maar het gezin woonde in Venray, Grotestraat 15. Ruim twee weken later (20 oktober 1900) werd dochter Clementine Maria Antonia Gerarda in Venray geboren. Zij ging op 10-jarige leeftijd eveneens naar Heythuysen. Twee jaar later (1902) werd er opnieuw melding gemaakt van een inschrijving in Heythuysen. Op 25 december 1902 werd het tweede kind uit deze relatie geboren: Gerardus Henricus Emanuel. Ruim anderhalf jaar later volgde de laatste zoon Arnoud Jean Paul op 15 juni 1904.
De geboorte van zijn oudste zoon was voor Henri het moment om zich Henri Trijnes sr. te noemen, omdat deze zoon uit zijn eerste huwelijk (Henrikus) eveneens de roepnaam Henri kreeg. Deze Henri junior huwde op 11 november 1913 als 33-jarige bruidegom met de dan 26-jarige Maria Wilhelmina Huberta Verheijen, de jongere zus van zijn moeder.
Henri was gedurende zijn leven politiek actief binnen het politieke speelveld, aanvankelijk binnen de gemeente van 1886 tot 1899 en later op provinciaal niveau. In 1898 stelde Henri zich kandidaat als lid voor de Provinciale Staten om de in 1896 overleden Coenraad Esser op te volgen en Venray op provinciaal niveau te vertegenwoordigen. Via het weekblad Peel en Maas van 4 juni dat jaar, werd voor hem met succes campagne gevoerd en op de 18e juni bleek hij met 1303 stemmen te zijn gekozen als Provinciaal Statenlid.
Tijdens zijn periode binnen de gemeentelijke politiek liet Henri van zich horen en werd regelmatig in het plaatselijk weekblad Peel en Maas omschreven als positief kritische burger, met als doel het politieke klimaat ten gunste van de burgers te verbeteren. Hij deed dat door bijvoorbeeld onder pseudoniem van Peter van Venrode ingezonden stukken te schrijven (op vraag van Henri schreef H.H.J. Maas onder hetzelfde pseudoniem diverse stukken namens Henri). Later als Peperman & Co schreef hij pittige versjes met als titel "Uit de zoete zuurfabriek" en als Kruit & Co schreef hij "Extra tijding". Nog wat later schreef hij een kritisch blijspel, opgevoerd door de toneelvereniging van Fanfare Euterpe met als titel "Peer van Venroy en hoei op ziene moel kreeg."
Henri stond in diverse documenten te boek als koopman en was als zodanig op diverse vlakken actief. Hij kocht en verkocht grond, bomen; startte diverse fabrieken zoals een stoomsteenfabriek (Overloon en Boxmeer); een fabriek in kunsthout [4]. In 1905 vroeg hij een vergunning aan voor een zinkwitfabriek, maar uiteindelijk werd dit nooit gerealiseerd. Bekend is de inzet van Henri om de psychiatrie naar Venray te halen [5]. Binnen de raadsvergadering gemeente Venray (1901) werd gesproken over de vestiging van een geneeskundig gesticht voor krankzinnigen. Als statenlid stelde Henri Trijnes wethouder Poels op de hoogte van een brief die dhr. Linssen, secretaris van de bisschop, aan de provincie had gestuurd om haast te maken met een krankzinnigengesticht in Limburg. Bij toeval ving Trijnes een gesprek in de treincoupe op waaruit bleek dat het hiervoor beoogde Roermond nog zeker niet vast lag. Henri rook met zijn zakelijke instinct een geweldige kans voor Venray.
De werkgelegenheid en de middenstand zou hierdoor een steun in de rug krijgen. Zijn schoonbroer, op dat moment burgemeester van Venray, was in het begin uiterst terughoudend, maar via zijn vriend huisarts Janssen werd de burgemeester overgehaald de Broeders van Liefde uit te nodigen naar Venray te komen. Een locatie werd voorgesteld maar de broeders zagen liever een andere locatie. Probleem hierbij was dat dit grondgebied vele eigenaren kende. Henri organiseerde hierop een vergadering in Café Thielen. Deze vergadering leverde volgens J. Roodbeen de volgende anekdote[6] op, beschreven in het Personeelsblad Anna-Servaas Nieuws 1977.
"We werden door mijnheer Trijnes uitgenodigd om ’s avonds in café Thielen te komen praten. Dat is waar zich nu Hotel de Burggraaf bevindt. We keken allemaal erg hoog op tegen mijnheer Trijnes. Hij was geleerd, kon goed praten en was van die provinciale staten in Maastricht. Om 10 uur 's avonds stonden er nogal wat lege jeneverflessen op tafel en hadden wij allemaal ja gezegd."
In juni 1905 werd de bouwvergunning verleend en de bouw van St. Servatius kon starten. Later volgde de vrouweninrichting St. Anna. Voor deze bouw waren uiteraard stenen nodig. Henri zag hiervoor wel een oplossing en begon een steenfabriek in Overloon en liet een tramlijn aanleggen naar het St. Annaterrein. De fabriek leverde 100.000 stenen per dag, totaal 20 miljoen stuks.
Zijn maatschappelijke betrokkenheid blijkt onder anderen uit zijn inzet voor het oprichten van een gedenkteken voor de in 1870 in het "Daalland" te Merselo-Venray gelande Franse ballonvaarders[7]. Per ballon ontsnapten zij in Parijs aan de Duitsers en kwamen per ongeluk in "Daalland" terecht. Ongeveer 25 jaar later (rond 1896) vormde zich een comité onder leiding van Henri Trynes. De ballonvaarders werden vorstelijk ontvangen en monument De Ballonzuil werd onthuld. Verder was hij in 1899 betrokken bij de heroprichting van Schutterij Het Zandakker en bekleedde daar de functie van kapitein-commandant[8]. Daarnaast maakte hij het mede mogelijk dat Fanfare Euterpe geld kreeg om een oefenlokaal te betrekken. Hiervoor kocht hij 20 aandelen ter waarde van ƒ 200. Op 22 februari 1917 overleed Henri Trynes aan de gevolgen van een langdurige ziekte. Hij liet zijn vrouw achter, die enkele jaren daarna het pand in de Grotestraat 15 verliet en naar Arnhem verhuisde. Zij overleed daar op 18 februari 1922.
Een markant figuur uit de Venraysche geschiedenis is niet meer……
Frits Coenen, 2021
[1] Bevolkingsregister Wanssum, Bladnummer 121, [2] Peel en Maas, [3] In Heythuysen bevindt zich een meisjesinternaat. In die tijd vrij normaal om als kind naar een internaat te gaan, zowel voor jongens als meisjes, [4] Peel en Maas, 08.06.1901, [5] Informatie uit; 100 jaar Psychiatrie in Venray, ISBN 90.5730.333.7, [6] Anna Servaas Nieuws, veertiende jaargang, nr. 2, mei 1977 blz. 5 en Informatie uit; 100 jaar Psychiatrie in Venray, ISBN 90.5730.333.7, [7] Venray van vroeger, deel 1, blz. 80. Auteur Hub Schols, maart 1979, [8] Peel en Maas.
Vorige week verscheen in Peel en Maas vanwege een communicatiefout met RooyNet een oude biografie van Henri Trynes. Vandaar deze week een herplaatsing/ rectificatie.
