Twee eeuwen boeren in Peel
Ysselsteyn | Op maandag 15 november organiseert de Stichting Historie Ysselsteyn een lezing met als titel Twee eeuwen boeren in de Peel. De lezing is in gemeenschapshuis Smelehof en begint om 20.00 uur. De bijeenkomst is voor geïnteresseerden vrij toegankelijk.
Tijdens de lezing wordt voor vijf generaties de ontwikkeling van het boerenbedrijf in de Peel geschetst. De lezing wordt verzorgd door Frans Aarts, oorspronkelijk uit Deurne, en afkomstig van een ontginningsboerderij. Door oorlog, criminaliteit en uitbuiting is de streek aan het einde van de 18de eeuw erg arm. Noodgedwongen verkopen de boeren veel van de opbrengst van hun grond en vee. Compenserende aankoop van mest is voor hen onbetaalbaar en het gebied teert daardoor in op haar bodemvruchtbaarheid. Hoewel men binnen de mogelijkheden buitengewoon slim boert, maakt deze sluipende roofbouw het onmogelijk zo door te blijven gaan.
De heidevelden, waarvan het maaisel als strooisel op stal onmisbaar is, zouden verschralen tot allesverstikkende zandverstuivingen. De komst van de Fransen, in 1795, is een keerpunt. Overheidsbeleid, ontsluiting door water- en spoorwegen, uitvindingen en coöperaties zijn aanjagers van aanpassingen die elkaar steeds sneller opvolgen.
Boeren specialiseren zich tegen het einde van de 19de eeuw in de productie van boter, voor de groeiende industriesteden, en wat later ook in de productie van vlees en eieren. In het begin van de 20ste eeuw wordt de meeste ‘woeste grond’ in cultuur gebracht en er worden nieuwe dorpen gesticht.
Omdat ook het aantal bedrijven groeit, heeft de doorsnee boer nog steeds te weinig grond om veel vee te kunnen voeden. Hij compenseert het grondgebrek door steeds meer voer te kopen. De Peel verandert van een gebied met weinig vee in een regio met de hoogste veedichtheid van Europa.
Ondanks de groeiende productie neemt het economisch belang van de landbouw af. Gelijktijdig groeit het belang van de groene ruimte voor wonen, recreëren en natuur.
Economisch belang van landbouw neemt af
Het boerenbedrijf zal zich moeten blijven aanpassen. De lezing wordt verzorgd door Frans Aarts oorspronkelijk uit Deurne en afkomstig van een ontginningsboerderij.
Aarts is als onderzoeker verbonden aan de universiteit van Wageningen. Hij combineert in zijn verhaal actuele landbouwkundige kennis met historische informatie.