Vak O: waardevol funerair erfgoed (1)
Venray | De gemeentelijke Algemene Begraafplaats Boschhuizen aan de Spurkterdijk in Venray werd op 1 november 1971 in gebruik genomen. Kort daarna, op 1 mei 1972 werd de rooms-katholieke begraafplaats rondom de Venrayse Sint Petrus’ Bandenkerk voor nieuwe begravingen gesloten. In de daarop volgende jaren werden vele bestaande graven inclusief oorspronkelijke graftekens overgebracht van de begraafplaats bij de Grote Kerk naar vak O van Boschhuizen.
In vak O vindt men oude belangrijke graven uit een bepaalde periode in de Venrayse historie (1). Graven van bekende Venraynaren, graven voorzien van oude graftekens, traditionele en bijzondere grafmonumenten, van eenvoudig tot indrukwekkend monumentaal. Veelal voorzien van een geloofsgetuigenis, in tekst of symboliek.
In de zuidwesthoek van vak O (1) bevinden zich graven van de familie Poels (2), waarvan meerdere familieleden een belangrijke rol hebben gespeeld in de Venrayse geschiedenis. Daar onder meer het graf (3) van Martin Poels (1840-1915) en zijn vrouw Maria Joosten (1844-1903). Martin Poels was Limburgs gedeputeerde, medegrondlegger van de Grote Schaapscompagnie en vestigde zich in, en bouwde aan het huis dat nu het Poelshuis heet (rijksmonument). Daar werden ook zijn bekende zoons Mgr. Hendricus Poels en Jan Poels geboren.
Het grafmonument van Martin Poels en Maria Joosten heeft een 2,75 meter hoog kruis (3). In het brede onderste deel hun namen in inschrift, eindigend met: “Rust in Christus’ Vrede”. Het kruis, een Keltisch kruis dat op zich onder meer de wederopstanding symboliseert, is rijkelijk met symbolen versierd. In het bovenste deel verschillende ingekaderde (4 rechts) en aaneengeschakelde diamantenkoppen, respectievelijk zonnestralen (4 links). De “diamantkop” is een bouwkundig decoratiemotief dat veel werd toegepast in de renaissance architectuur. Op de dwarsbalk kleine ronde versieringen die aan parels doen denken. In de christelijke symboliek is de diamant een Christussymbool en parels symboliseren de menswording van Christus. In het bovenste deel nog vijf figuren, onderling met banden met elkaar verbonden. Op de dwarsbalk: twee geopende bloemen: een geopende bloem (5) is het symbool voor de voor God geopende ziel van de mens. Onder de dwarsbalk: een vijfbladige roos met doornen (6) verwijzend naar de vijf wonden van Christus, teken van Zijn martelaarschap. Centraal: een palmtak met kroon (7) verwijzend naar Christus’ koninklijke waardigheid. De palmtak verwijst naar de intocht in Jeruzalem. Op de kroon een klaver drie: symbool van de Heilige Drieëenheid. En bovenaan: een adelaar (8), die van alle vogels het hoogste vliegt en het licht van de zon weerstaat: symbool van Christus’ Hemelvaart.
Foto en tekst: Frans de Roos. Bronnen: onder andere: H. Kok: Begraven en begraafplaatsen; Anthony White: Bouwkunst en Ornament; A. Bronswijk: Symbolen; Peel en Maas archief; SVM archief. Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat Hoofdstraat 23 5864 BC Meerlo, e-mail: venraymonumentaal@live.nl