COVM-lid Jan Houba: 'Wat een strot herrie kwam daaruit'
VENRAY/LEEUWARDEN | Als lid van de Commissie Overleg en Voorlichting Milieu De Peel (COVM) bracht Jan Houba uit Venray op uitnodiging van het ministerie van Defensie een bezoek aan luchtmachtbasis Leeuwarden. Om met eigen ogen en en oren te zien en horen hoe het is om met F-35 jachtvliegtuigen in de buurt te leven. Defensie wil over enkele jaren twaalf F-35 toestellen op De Peel bij Vredepeel stationeren.
Door Henk Baltussen
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: zijn die F-35 toestellen inderdaad grotere herrieschoppers dan de F-16-vliegtuigen die we nu gewend zijn?
Jan Houba: "Wij hebben op een afstand van naar schatting vierhonderd meter afstand drie F-35 toestellen zien en horen opstijgen. We stonden parallel aan de startbaan en eerlijk gezegd viel mij het geluid, zonder gehoorbeschermers, eigenlijk wel mee. Maar was deze situatie representatief voor een normale operatie? Ik denk het niet. Je moet het stijgen en landen ervaren op een punt in het verlengde van de start- en landingsbaan. Dat kon blijkbaar niet. Daarnaast hebben we geen dalende F-35'ers kunnen zien en horen. Vervolgens hebben we buiten de basis een locatie bezocht waar een meetpunt stond van het geluidscontrolenetwerk rondom de vliegbasis. Dat punt staat in het verlengde van en zo dicht mogelijk bij de start- en landingsbaan en net buiten een dorpje vlak bij Leeuwarden. Daar kwamen enkele F-16’s binnen. Dat gaf me een strot herrie, echt niet normaal. We maten met onze telefoons geluidswaarden van tussen de 90 en 102 dB(A). Je zult er maar wonen. Een F-35 hebben we in die situatie niet gezien en gehoord."
Geluiden vanaf 80 decibel kunnen schadelijk zijn, geluiden van 120 decibel kunnen je gehoor direct beschadigen, meldt de site oorcheck.nl.
Wat heeft de COVM-delegatie van De Peel nog meer in Leeuwarden gedaan?
Houba: "We hebben ook een bezoek gebracht aan een hangar met een werkplaats waar F-35'ers worden onderhouden en hebben dat toestel van dichtbij bekeken. Het meest interessante onderdeel van het bezoek was echter een gesprek met mensen van Defensie, waarbij tevens twee COVM-leden van de vliegbasis Leeuwarden, allebei woonachtig in een dorpje onder de rook van de start- en landingsbaan. We vroegen hen naar hun ervaringen met Defensie en over de effectiviteit van hun werk als COVM-lid. Positief daarbij was te horen dat Defensie inmiddels serieuzer omgaat met hun opmerkingen, klachten en verzoeken. Ook was goed om te horen was dat Defensie meer de bereidheid heeft om waar mogelijk, veranderingen en verbeteringen aan te brengen die leiden of kunnen leiden tot minder overlast. Tevens benadrukten ze het belang van een permanente geluidsmeetnet rondom de basis. Dat net wordt 'bewaakt' door een onafhankelijke commissie die rapporteert aan de COVM. Zo'n meetnet zou er ook bij De Peel moeten komen, mocht het allemaal doorgaan."
Houba ziet evenwel een groot verschil tussen de situatie in Leeuwarden en De Peel. "Leeuwarden is een al lang bestaande operationele basis met de daarbij behorende geluidsoverlast die men zo goed mogelijk wil beteugelen. De komst van de F-35 maakt dat daar weer extra noodzakelijk en actueel. Bij De Peel is sprake van een blanco situatie die mogelijk overgaat in een operationele situatie met dito geluidsoverlast. Voor de mensen die in onze regio wonen is dat een wereld van verschil."
Wat viel je nog meer op?
Houba: "De desinteresse van de bestuurders van gemeenten en provincies om aan te sluiten bij de COVM-delegatie naar Leeuwarden. Ik vind het onbegrijpelijk dat er geen enkele bestuurder van de betrokken gemeenten en provincies aanwezig was. Alleen de provincie Limburg was met twee personen ambtelijk vertegenwoordigd, de gemeente Venray met drie. Daarnaast waren COVM-vertegenwoordigers van de inwoners van de gemeenten Gemert-Bakel, Helmond, Bergen en Boxmeer bij de delegatie aangesloten. De gemeenten Deurne en Sint Anthonis waren door niemand vertegenwoordigd. Dat vond ik opvallend en vreemd. Het zijn immers buurgemeenten waarvan de grenzen vlak bij De Peel liggen."