Gronddeal wethouder Jan Loonen
Hebben de partijen hun oordeel al klaar of is Berenschot nog van invloed?
VENRAY | Er heerst mediastilte rond het dossier van de Loobeek. De fractiewoordvoerders houden (bijna) allemaal de lippen stijf op elkaar als ze de woorden Loobeek en wethouder Jan Loonen voorbij horen komen. Pas als het rapport van Berenschot er ligt gaan de versleutelde lippen weer van het slot. Wat voor invloed gaat dat rapport hebben? Klampen de fracties zich daaraan vast als het om meningsvorming gaat of hebben ze hun conclusies al gereed? En wat is de invloed van het onderzoeksrapport dat Hoffmann Recherche in opdracht van Waterschap Limburg heeft opgesteld?
Begin dit jaar golfde er verontwaardiging en ook ongeloof door de fracties van de gemeente Venray. De een liet dat wat uitbundiger blijken dan de ander. De berichten over de gronddeal die wethouder Jan Loonen in 2016 als privépersoon sloot met het toenmalige Waterschap Peel en Maasvallei werd in elk geval met grote reserves ontvangen. Al snel bleek dat de meeste raadsleden geen weet hadden wat er zich in 2016 en de jaren ervoor had afgespeeld, leerde navraag. Dat er zo'n 37 hectare aan Loobeekgronden mee zijn gemoeid, dat boeren in het gebied naast de pot piesten en dat er honderdduizenden euro's aan subsidiegelden in de knip van de familie Loonen zijn verdwenen, deed daarom menig wenkbrauw fronsen.
Maar concrete uitspraken deden alleen SP-fractieleider Jan Hendriks ("Jan Loonen moet direct als wethouder op non-actief worden gesteld.") en burgemeester Luc Winants ("Ik steek voor wethouder Loonen de handen in het vuur."). De rest hield de kaken op elkaar. Toen op 12 januari van dit jaar het presidium besloot voor een extern onafhankelijk onderzoek, met instemming van Winants, Loonen en de rest van het college, was de mediastilte een feit. Wel zo handig, hoef je ook geen lastige vragen te beantwoorden.
Conclusies
Interessant is het te weten hoe de meningsvorming bij de de fracties in elkaar steekt. Wat dachten ze toen begin dit jaar het handjeklap tussen Loonen en het schap naar buiten kwam? Hoe ontwikkelden die gedachten zich naarmate de weken vorderden en allengs meer bekend werd over de gronddeal? Stelden ze hun meningen en conclusies bij nadat Waterschap Limburg met de bevindingen van Hoffmann Recherche naar buiten kwam? Hoffmann onderzocht in opdracht van het waterschap de gang van zaken rond de grondtransacties met wethouder Jan Loonen, zijn echtgenote en de maatschap van zijn broer Wim bij de Loobeek in Merselo. Daaruit bleek dat voormalig dijkgraaf Ger Driessen van het Waterschap Peel en Maasvallei de familie Loonen bevoordeelde bij die grondverkopen. Conclusies trok het bureau niet. Dat deed wel de integriteitscommissie van Waterschap Limburg, dat stelde dat de deal volgens de toenmalige integriteitsregels is verlopen. Niks aan het handje, dus.
Hoe beoordelen de Venrayse fracties deze bevindingen? Zijn het wendingen die van invloed zijn op hun latere oordeel? We zitten nu in de periode na de presentatie en bespreking van het Hoffmann-rapport, in afwachting van het onderzoeksrapport dat Bureau Berenschot opstelt in opdracht van de Venrayse gemeenteraad. Een rapport 'om de lucht rond Loonen te klaren'. Centrale vraag daarbij is of Loonen integer heeft gehandeld. Ook moet Berenschot komen met aanbevelingen op basis van het onderzoek.
Geen blaam
Laten we er niet omheen draaien: de partijen hebben hun meningen al gevormd, zeker nu de uitkomsten van Hoffmann bekend zijn. Die maken het beeld voor Loonen er niet mooier op. CDA Venray wist er evenwel toch een eigen draai aan te geven, die Loonen uit de wind zet. "Er is geen sprake van integriteitsschending en er zijn geen afwijkende financiële afspraken gemaakt", liet CDA-raadslid Guus Reintjes zich ontvallen. "Het is goed om te lezen dat de heer Loonen geen blaam treft. Dit geeft vertrouwen naar de toekomst en het rapport van Berenschot waar wij ons op zullen richten."
Het CDA kon het niet laten om de lippen even van het slot te halen om dit naar buiten te brengen. De andere fracties die de tijdelijke 'omerta' wel respecteren zullen er minder blij mee zijn. Integer staat voor onkreukbaar, betrouwbaar, rechtschapen en eerlijk. Bomen kunnen worden opgezet om na te gaan of een bepaalde actie of handeling integer is. Zo ook de gronddeal van Loonen. Het CDA geeft helder aan dat de integriteit van Loonen hierbij niet in het spel is. 'Dus vinden wij dat ook, is er niks aan de hand en we gaan we over tot de orde van de dag'.
Slapen
Wat als Berenschot zegt dat wat Loonen regelde niet door de beugel kan? Wat doet het CDA dan? De wat als-vragen laten we maar even rusten. Dat heeft geen zin. Wel heeft het zin om als fractie zelf na te gaan wat ervan wordt gevonden. Al onderzoeken twintig bureaus de gronddeal, de feiten zijn genoegzaam bekend. Die staan in aktes en in stukken van het waterschap die Hoffmann opdook en voor zich spreken. Wat voor stukken moet Berenschot er nog aan toevoegen om Loonen in een gunstiger daglicht te kunnen stellen? Het zou zomaar kunnen dat de raad er flink van langs krijgt, omdat hij jarenlang heeft zitten slapen, of er wel van wist, maar het niet de moeite waard vond er aandacht aan te besteden of wegkeek.
De rol van de raad in het dossier is een apart hoofdstuk in dit dossier.
Dat ontslaat de raad er niet van met een morele blik naar de Loobeekaffaire te kijken. Want dat zullen de fracties alle voor zich moeten doen, zonder het spelen van politieke spelletjes, zonder eigenbelang.
De casus Loonen is een mooie manier om na te gaan hoe het gesteld is met het morele besef binnen een partij. Daar kunnen uitkomsten van rapporten weinig aan veranderen.