Video: Gezichten uit het verleden (2)
Overloon | Op de begraafplaats van de Commonwealth War Graves Commission in Overloon, in de volksmond ook wel het Engels kerkhof genoemd, bevinden zich 281 graven. Ieder met een eigen verhaal.
In deze reportageserie belicht de Werkgroep Overloon War Cemetery iedere keer kort één zo’n bijzonder verhaal. Deze keer respectievelijk grafnummer 2, vak IV, rij C, en grafnummer 3, vak IV, rij C: Gordon Wright (1924 – 1944) en Robert Silman (1925 – 1944), die gevangen zaten in de Jackal. Auteur namens de werkgroep: Arno van Dijk.
Het is een nachtmerrie: opgesloten zitten in een tank, op een vierkante meter. En niet op tijd kunnen ontsnappen wanneer je oog in oog staat met het noodlot. Gordon John Wright wordt geboren in 1924, in Shirecliffe, Sheffield. Hij is de zoon van John William Wright en Jane Wright. Een jaar later wordt Robert Edward Silman geboren, in Redland, Bristol. Robert is de zoon van William Henry Silman en Rose Silman.
De paden van Gordon en Robert kruisen elkaar wanneer ze allebei belanden bij de Britse Coldstream Guards, 4th Bn, Samen met commandant Garner en tankbestuurder Bob Dare vormen Gordon en Robert, die beiden de schutskoepel bemannen, de crew van een Churchill-tank. Zoals heel veel tankbemanningen hebben ook zij hun tank een bijnaam gegeven: ‘Jackal’. Op 14 oktober 1944 wordt de Jackal ingezet in een tankoperatie tijdens de Slag om Overloon.
Omdat de co-bestuurder van de Jackal eerder gewond is geraakt, komt luitenant-sergeant Johnny Lambert op 13 oktober als vervangende co-bestuurder over van een andere tankbemanning wiens tank eerder is opgeblazen. Maar op die 14e oktober, midden in de hel van de Slag om Overloon, rijdt de Jackal als voorste tank op een Duitse Riegel-mijn. De explosie die volgt is enorm en direct breekt er brand uit in de tank. In de chaos in de tank is alleen Bob Dare in staat weg te komen.
Maar wanneer hij ziet dat geen van de andere bemanningsleden eruit is, gaat hij terug. Hij slaagt erin om Lambert los te koppelen en naar buiten te slepen. Dare gaat weer terug, ziet de ernstig gewonde Garner en weet hem naar buiten te trekken. Maar voor Wright en Silman die vanuit de tankkoepel Dare om hulp schreeuwen kan Dare niets meer doen.
Garner verliest een been, Lambert verliest zelfs beide benen. Bob Dare zelf loopt zeer ernstige brandwonden op. De schreeuwen om hulp vanuit de koepel door Wright en Silman zullen Dare de rest van zijn leven bijblijven.
Jonge jongens die hun leven geven voor de vrijheid van Nederland
Gordon en Robert worden begraven in een tijdelijk graf. Op 28 mei 1947 worden ze overgebracht naar het Overloon War Cemetery en daar herbegraven. Daar liggen hun graven naast elkaar. Gordon is pas 20 jaar wanneer hij sterft in de Jackal, Robert is zelfs nog maar 19 jaar. Jonge jongens die ver weg van huis hun leven geven voor de vrijheid van Nederland.
In het Jackal-verhaal blijven helaas twee vragen onbeantwoord. Bob Dare meldt in zijn getuigenissen letterlijk Thursday 12 October als datum van de explosie van de Jackal. En dus de datum van de dood van Wright en Silman. Dit is enigszins merkwaardig omdat die datum liefst twee dagen afwijkt van de eigenlijke datum die ook op de twee grafstenen staat: 14 oktober. Herinneringen kunnen vervagen of gekleurd raken, maar door het expliciet noemen van zowel de donderdag als de datum 12 oktober werpt Dare een interessante datumafwijking op.
Daarnaast is de naam van de tankcommandant van de Jackal tot nu toe niet 100 procent vastgesteld kunnen worden. Dare noemt in zijn getuigenissen Garner, dat is dus zo ook in dit artikel opgenomen. Andere bronnen noemen echter Dick McDougal als de tankcommandant Feit is dat Bob Dare door zijn gevaarlijke reddingsactie een echte held is.
In de zoektocht van de werkgroep naar een foto van zowel Gordon Wright als Robert Silman is het ondanks de connecties van de werkgroep tot nu toe niet gelukt om een foto van beiden te vinden. Mocht een lezer van dit artikel over een foto van Gordon of Robert beschikken, dan bij dezen het verzoek om contact op te nemen met de werkgroep. De Jackal is na de oorlog toegevoegd aan de collectie van het Oorlogsmuseum Overloon.
De Werkgroep Overloon War Cemetery stelt zich onder meer ten doel om bij zoveel mogelijk graven op de CWGC-begraafplaats de foto’s en verhalen te achterhalen, eer te brengen aan de aldaar begraven gevallenen en zo deze geschiedenis levend te houden.
Meer informatie over het project en de werkgroep staat op de website www.werkgroepoverloonwarcemetery.jouwweb.nl en op www.facebook.com/WerkgroepOverloonWarCemetery/
Bronvermelding: nl.findagrave.com, landmarkscout.com.