Een welig tierend onkruid met bijzondere eigenschappen
Een welig tierend onkruid met bijzondere eigenschappen Foto: Melanie van den IJssel

De grote weegbree

Waarschijnlijk hebben we deze algemene plant allemaal wel eens zien staan. Herkennen zal je hem ook meteen. Maar welke naam heeft hij of zij? Natuurlijk .... 'De Grote Weegbree'. Zijn Latijnse naam luidt: Plantago major. Het is een tredplant wat betekent dat je hem vindt waar veel wordt gewandeld of gereden. Overal waar mensen zich begeven, te voet of te paard, zal je de weegbree kunnen tegenkomen. 


De bladeren van deze tred-plant staan allemaal in een wortelrozet bij elkaar. De doorsnede kan variëren van enkele tot wel 25 centimeter. De bloeiwijze bestaat uit een steel met daarop een aar. De afzonderlijke bloemetjes zijn dicht opeen ingepland op de aarsteel. De bloemetjes hebben een bruinachtige bloemkroon met witachtige helmdraden.

De weegbree bloeit nog tot november

Deze plant bloeit van mei tot november. De grote weegbree kot over de hele wereld voor. Het is een algemene plant en je vindt hem voornamelijk op vochtige en voedselrijke grond. Langs wegen, paden, in bermen en grasland. Maar

ook tussen stoeptegels en parkeerplaatsen. Daardoor wordt het beschouwd als meest algemene onkruid op de wereld.

Naast de grote weegbree bestaat er ook nog de smalle weegbree. Het verschil zit hem in de bladeren en de hoofdjes van de bloemen. Beide bezitten een steel met een aar. Duidelijk zal zijn dat de grote weegbree een langere steel maar smalle kroon heeft. De smalle weegbree heeft een korte steel met daarop een gehele kroon.

Doordat ze zo rijkelijk aanwezig zijn, wordt de plant verbannen uit tuinen en oprit. Toch heeft deze plant ook een medische werking en kun je malse weegbreeblaadjes plukken

en als spinazie koken. Het is dus een gezonde groente. Het zit boordevol vitaminen en mineralen. Een leuk weetje is dat een blaadje van de weegbree helpt tegen de jeuk van een brandnetel.

Het kruid heeft geneeskrachtige eigenschappen maar giftige wortels

Het leuke aan dit verhaal is dan ook dat er bij brandnetels ook altijd weegbree te vinden is. Ze groeien dicht bij elkaar. Verder kun je de weegbree ook toepassen bij een wespensteek of bij wondjes, de weegbree zorgt ervoor dat het wondje heelt zonder infectie. Besef wel dat je van de weegbree alleen het blad

kunt gebruiken, de wortel is giftig dus zeker niet eetbaar. Deze algemene plant biedt veel verlichting bij medische aandoeningen. Het blijft bijzonder dat een plant die zo dichtbij de mens wordt aangetroffen wordt bestempeld als onkruid, en uit de grond wordt getrokken om vervolgens weggegooid te worden. Dat wordt waarschijnlijk niet alleen bij de weegbree gedaan. Tegenwoordig is deze kennis ook niet bij iedereen bekend maar wordt er gelukkig steeds meer bij stilgestaan.

De weegbree heeft een fascinerende kroon. Een bloemenkroon om precies te zijn. Een heilige ronde vorm die als het ware om de plant is heen gegroeid. Het lijkt soms op een tekening.

Als de bloemen in bloei staan is het de moeite waard om de bloemetjes eens van dichtbij te bekijken. Vaak is de schoonheid ervan moeilijk te zien. En zien we pas als we heel goed kijken hoe een bloem er daadwerkelijk uitziet. Dat heb je ook bij de weegbree, bij de grote, de smalle of de ruige. Allemaal hebben ze dat kenmerkende kroontje wat met de wind mee beweegt en wat talrijke zaadjes kan verspreiden.

Van de taaie weegbree kom je niet snel af

Net als de paardenbloem geeft deze plant je iets mee als hij bij je in de tuin tevoorschijn komt, of ineens bij je op de oprit tussen de tegels verschijnt. Je kunt de weegbree verwijderen, toch zal hij terugkomen, en stap je erop, dan zal er niets gebeuren. Het is tenslotte niet voor niets een tredplant.

Zijn kroontje spant de kroon. Zo mag je het gerust zeggen. Dat is weer dat unieke natuurverschijnsel wat om de hoek komt kijken. Waar je snel overheen zult kijken maar als je heel even door je knieën gaat en deze kroontjes van heel dicht bekijkt weet je wat ik bedoel. 

Een wondermiddel tegen brandneteljeuk

Dit wondermiddel tegen brandneteljeuk heb je vrijwel altijd binnen handbereik. En we mogen nog zeker tot november genieten van dit bijzondere onkruid. Nou ja, onkruid. Beter zal zijn, van dit bijzondere kruid. Het heeft tenslotte toch een waardig bestaan. Het mag dan wel op de gekste plaatsen groeien, maar niet iedere plant draagt een kroontje.

De Weegbree, ben er zuinig op, en heb je hem vertrapt, is dat nog niet zo heel erg, bedenk wel dat hij niet voor niets dat kroontje draagt en het allerleukste van dit verhaal is dat hij jou dat kroontje beslist zal gunnen. In de vorm van medische hulp, als gezonde groente of gewoon als groet als je hem passeert tijdens een wandeling. Je mag hem gerust dat knikje teruggeven, dat zal hij beslist waarderen.


Met vriendelijke groet,
De vrolijke Stadsvogeladviseur
Melanie van den IJssel