De mysterieuze zwarte specht wordt slechts sporadisch waargenomen
De mysterieuze zwarte specht wordt slechts sporadisch waargenomen Foto: Melanie van den IJssel

De zwarte specht

Misschien is het wel de meest mysterieuze vogel van allemaal. Want deze grote zwarte vogel met zijn rode pet zie je niet zo heel vaak in de Maasduinen. Het is de grootste spechtensoort van Europa. Toch, als je een beetje geluk hebt zie je ze vaak met z’n tweeën tegen een boomstam zitten, of vliegen ze als een gaaiachtige met elkaar door het bos, dwarrelend naast elkaar. Hun kenmerkende roffels op een boomstam is een alom vertrouwd geluid in de Nederlandse bossen.


De zwarte specht, het is een vogel van 45 tot 55 centimeter groot met een spanwijdte van 64 tot 68 centimeter. Zijn roffel is zwaarder en harder dan de bonte en de groene specht, daar kun je hem vaak al aan herkennen, en als je op dit tijdstip door het bos loopt, zul je hem beslist horen en zelfs zien.

De zwarte specht is tot en met april het beste waar te nemen

Want het is de tijd van het jaar dat deze grote zwarte spechten vlinders in hun buik krijgen en op zoek gaan naar een grote Amerikaanse eik, een oude beuk of een den. Om daar vervolgens een nieuw nest uit te hakken. Het is de enige spechtensoort

dat ieder jaar opnieuw een nest hakt. Daarom zijn deze spechten zo bijzonder. Omdat ze hun nest het jaar erop in bruikleen geven aan bijvoorbeeld andere soorten spechten of boomklevers, bosuilen en zelfs boommarters. Op deze manier speelt hij een belangrijke rol in het ecosysteem van zijn habitat.

Het broedseizoen vindt plaats in maart en april, daarom zijn deze drie maanden, februari, maart en april, de maanden dat je de zwarte specht het beste kunt waarnemen. Ze zijn nogal territoriaal en hebben dan ook een flink stuk tot hun beschikking, soms wel tot enkele kilometers. Ze hebben maar één broedsel per jaar

dat uit 3 tot 5 eieren bestaat. De broedduur is 12 tot 14 dagen en na 24 tot 31 dagen vliegen de jongen uit.

Hun voedsel bestaat voor een groot deel uit houtmieren, ze hakken met hun grote snavel gaten in het hout of in takken die op de grond liggen. Naast houtmieren eten ze ook graag larven van kevers. Ondanks dat ze er een teruggetrokken leventje op na houden kun je ze vaak ook aantreffen bij andere soorten spechten zoals de bonte specht of de mooie groene specht. Het is me ooit een keer overkomen dat ik alle drie de soorten waarnam in één boom! Het was een dode boom zonder bladeren. Dus met een beetje geluk zul je in onze mooie Maasduinen deze spechten

kunnen waarnemen. Niet alleen is het zicht belangrijk, maar juist ook hun roffel. Een geleerde vogelaar kan ze van iedere spechtsoort uit elkaar houden. Wil je deze spechtroffels leren herkennen? Bezoek dan eens de website van de Vogelbescherming Nederland.

Op de website van Vogelbescherming Nederland vind je heel veel informatie

In 1913 broedde de zwarte specht voor het eerst in Nederland. Door aanpassingen van hun leefgebied, kon deze vogel vanuit België en Duitsland nu ook in Nederland vertoeven. Ondanks dat de zwarte

specht pas in 1913 voor het eerst broedde in Nederland was hij in de oudheid al zeer bekend en zelfs populair, beroemd en ook berucht.

Zo werd in het antieke Griekenland de zwarte specht beschouwd als een orakelvogel uit wiens geschreeuw en vliegtrajecten men de toekomst kon voorspellen. In de Romeinse religie werd de zwarte specht geassocieerd met Mars, de god van de oorlog. Mogelijk dankte de zwarte specht deze associatie aan de aan hem toegeschreven moed. En dankzij zijn priemende ogen, zijn manisch klinkende lach en zijn verborgen levenswijze speelt de zwarte specht een rol als booswicht in volksgeloof en sprookjes.