Monument Ballonzuil
Merselo | Op 18 januari 1871 landde een (helium)ballon op de heidevelden ten noorden van Merselo. De ballon was opgestegen in Parijs. In die tijd werd Parijs belegerd door de Pruisische troepen en was de Franse stad afgesloten van de buitenwereld. Door het oplaten van luchtballonnen kon contact worden gehouden met het niet-bezette gedeelte van Frankrijk. Een van deze ballonnen kwam echter in een hogere luchtlaag terecht en dreef daardoor in noordoostelijke richting. Op 18 januari 2021 is deze gebeurtenis 150 jaar geleden.
’t Raokeliezer, de heemkundevereniging van Merselo, wil deze gebeurtenis op gepaste manier herdenken. De planning was een herdenking te doen bij de Ballonzuil in Merselo en een tentoonstelling van Hans van Hoesel, ballonvaarder en verzamelaar van authentiek materiaal van de Parijse ballonvaarten uit 1870 – 1871 in zaal ’t Anker.
Vanwege de coronamaatregelen kan deze bijeenkomst helaas niet doorgaan. ’t Raokeliezer wil in een later stadium toch nog aandacht besteden aan deze gebeurtenis. Wat is er gebeurd op 18 januari 1871? De ballon was in het nachtelijk duister opgestegen in Parijs. De landing in Merselo was een grote bezienswaardigheid. De bewoners hadden nog nooit zo’n groot gevaarte gezien. De luchtballon had een hoogte van 26 meter en een doorsnee van tien meter. Aan boord zaten drie Fransen die Parijs ontvlucht waren, omdat de stad belegerd werd door de Duitsers. Het trio bestond uit iemand van de arrondissementsrechtbank, Eugene Claray, een commissionair voor de veehandel, Eduard Cavaillon en een ingenieur, Edmond
Turbiaux.
Noodlanding
Het drietal had belangrijke papieren bij zich waarmee ze op weg waren naar Bordeaux aan de Franse westkust. Maar de ballon raakte op zo’n drie kilometer hoogte helemaal uit koers. In plaats van naar het zuidwesten, dreef de ballon af in noordoostelijke richting. Zo’n vijfhonderd kilometer verderop vond in Merselo een noodlanding plaats. Het was hartje winter en de grond was bevroren, waardoor het uitgeworpen anker geen grip kreeg op de akkers. Met vereende krachten lukte het enkele Merselonaren om de ballon een halt toe te roepen. Waarbij ze nog tientallen meters werden meegesleurd. Volgens de overlevering verrichtten de boeren Martinus Franssen en Mathijs Michels daarbij een
heldendaad.
Paard en wagen
Met het angstzweet op het gezicht stapten de drie Parijzenaars uit de gevlochten mand. Enkele Merselonaren sloegen van schrik op de vlucht. Mathijs Michels niet. Hij was nieuwsgierig en stond vooraan. Toen de kleppen werden geopend om het gas te laten ontsnappen, stak Michels zijn hoofd erin en hij viel flauw. De Fransen besprenkelden zijn hoofd en gaven hem een drankje, waarna Michels weer bij zijn positieven kwam. Ook rector Schacks spoedde zich naar de landingsplaats. Hij sprak Frans en knoopte een gesprek aan met de drie vreemde gasten. Hij nodigde ze bij hem thuis uit voor een ontbijt. Mathijs Michels stelde paard en wagen beschikbaar, waarmee de Fransen nog dezelfde dag met hun opgevouwen ballon naar het treinstation Horst-Sevenum werden gebracht.
Er werd nog vele jaren over deze bijzondere gebeurtenis nagepraat. Toch duurde het 25 jaar voordat de gedenksteen er kwam. Om de merkwaardige landing van de luchtballon niet voor het nageslacht verloren te laten gaan. De avond voor de onthulling op 18 januari 1896 streek er een grote Franse delegatie in Venray neer. Naast een gemeenteraadslid van Parijs waren ook twee van de drie ballonvaarders van de partij. Ook kwamen veel verslaggevers van Franse kranten naar Venray. Ze werden opgevangen in hotel De Zwaan aan de Grote
Markt.
De Fransen werden 's ochtends eerst op het gemeentehuis ontvangen door burgemeester Joseph Esser. Daarna was er een receptie, waarbij alle Venrayse notabelen aanwezig waren. Fanfare Euterpe speelde afwisselend het Wilhelmus en de Marseillaise. Met een tiental koetsen, en voorafgegaan door de fanfare van Merselo, begaf het gezelschap zich daarna naar de landingsplaats aan Rozendaal, waar het monument van de ballonzuil werd
onthuld.
