Begroting 2021
Wie minder hard zorg nodig heeft, achter aansluiten
VENRAY | Bezuinigen, bezuinigen, bezuinigen. Woorden die de Venraynaren de komende jaren veelvuldig zullen horen en lezen. Waar het op neerkomt is dat op de laatste pagina van het huishoudboekje van Venray volgend jaar nog een positief getalletje staat: trek 131.667.000 euro (uitgaven) af van 131.691.000 euro (inkomsten) en dat kleine plusje van 24.000 euro is de uitkomst. De jaren erna kleurt de laatste pagina van dat huishoudboekje diep rood. Voor B en W aanleiding om tot eind 2024 in totaal 4,1 miljoen euro aan structurele bezuinigingen door te voeren.
Door Henk Baltussen
Maar zover in de toekomst kijken staat tegenwoordig gelijk aan nattevingerwerk. Daarbij speelt het coronavirus natuurlijk een belangrijke rol. Niemand weet hoe zich dat gaat ontwikkelen. Het is al lastig om naar komend jaar te kijken. Het college voert vanaf 2021 al een structurele bezuiniging door van 1,7 miljoen euro. Dat geld moet uit het sociale domein vandaan komen, menen B en W, 'om de uitgavenstijging in dat domein beheersbaar te houden'. Voor de zomer is in het gemeentehuis een speciaal team in het leven te roepen om binnen dat sociale domein de bezuinigingsmogelijkheden na te gaan. Dat heeft geleid tot die 1,7 miljoen. De raad moet over een aantal mogelijkheden nog zijn zegen geven. Wat is er aan de hand met dat sociale domein waarvan de kosten in vrijwel alle Nederlandse gemeenten gierend uit de klauwen lopen? Sinds 2015 is Venray verantwoordelijk voor drie transities, drie taken die 'Den Haag' over de schuttingen van de gemeenten heeft gegooid, zoals veel criticasters het omschrijven.
Die drie zijn:
1. Overgang Awbz naar Wmo en Zorgverzekeringswet: ondersteuning en begeleiding van Venraynaren met verstandelijke problemen in de breedste zin des woords, hieronder valt ook het beschermd wonen
2. Uitvoering van de Participatiewet: meer mensen, ook diegenen met een arbeidsbeperking, aan het werken krijgen.
3. Transitie van de jeugdzorg: gemeenten hebben sinds 2015 jeugdhulpplicht, wat zeggen wil dat ze kinderen tot 18 jaar hulp moeten geven die nodig is. Uitgezonderd kinderen die permanent toezicht nodig hebben.
'Den Haag' heeft gemeenten geld erbij gegeven om die transities waar te kunnen maken. Maar die bedragen blijken verreweg toereikend, zo klinkt uit bijna heel Nederland. 'Het sociaal domein beslaat inmiddels ruim de helft van onze gemeentebegroting', meldt het college, dat daarom het bezuinigingsgeld uit die hoek haalt.
Aan de andere kant is ook duidelijk dat binnen het sociaal domein de uitdagingen alleen maar groter worden. Sinds 2019 bijvoorbeeld ziet het college dat meer mensen een beroep doen op maatwerkvoorzieningen, als gevolg van de steeds voelbaarder wordende vergrijzing.
Instellingen als GGZ en binnen de ouderenzorg krijgen het drukker krijgen, ouderen maken meer en langer gebruik van woningaanpassingen, de individuele problemen worden groter. Door Covid-19 zullen steeds meer mensen een beroep moeten doen op de WW en bijstand. Daarbij komt dat de gemeente minder geld krijgt van het Rijk en aan de andere kant dus meer kwijt is aan zorg voor en ondersteuning van de Venrayse inwoners. Het heeft er alle schijn van dat inwoners die een beroep moeten doen op instanties in het sociale domein, dat hoe dan ook gaan merken. Het college is hierover duidelijk: 'Kostenbeheersing is nodig, willen wij in de toekomst de zorg kunnen blijven leveren aan de inwoners die dit het hardst nodig hebben'. Met andere woorden: wie het minder hard nodig heeft, mag achteraan aansluiten. Het breed sociaal domein is in de gemeente Venray voor volgend jaar begroot op 66 miljoen euro, wat jaarlijks geleidelijk oploopt naar 69.5 miljoen in 2024.
Hieronder worden enkele onderwerpen uit de begroting gelicht:
- In 2021 gaan de Venrayse inwoners zo'n 5 procent meer aan lokale belastingen betalen, wat voor een gemiddeld gezin neerkomt op 38 euro. Die stijging is voornamelijk te wijten aan een hogere afvalstoffenheffing. Venraynaren blijken slecht in het scheiden van restafval. Dat heeft een prijskaartje. Soms wordt wel 80 procent plastic afval afgekeurd voor recycling omdat er te veel restafval tussenzit. Dat heeft voor de portemonnee van de de gemeente een dubbele consequentie: minder inkomsten en meer kosten. Belastingen als de onroerende zaakbelasting en rioolheffing stijgen slechts licht.
- Er komt volgend jaar een nieuwe brandweerkazerne in Venray. Waar en wanneer is nog onduidelijk
- In 2021 wordt helder waar de speciaal onderwijsscholen Focus en Spectrum (mogelijk ook de Wijnberg) worden gehuisvest, en wanneer.
- Toezicht en handhaving bij Venrayse veehouderijen wordt geïntensiveerd. Dat geldt ook voor veehouderijen die stoppen. Er komt een regeling voor het definitief beëindigen van nertsenfokkerijen, waardoor de beëindigingstermijn aanzienlijk wordt verkort.
- In 2019 is ingestemd met kleinschalige uitbreiding van het bedrijventerrein bij Ysselsteyn. Volgend jaar wordt dat plan vastgesteld.
- Wel of niet fietsen in de Schoolstraat? Dat wordt volgend jaar duidelijk na afronding van het fietsbeleid in het Venrayse centrum.
- Op het parkeerterrein van Jerusalem worden, in het kader van het deelautoproject Mobie, een zestal laadpalen extra geplaatst, wat het totaal op twaalf brengt.
- Aardgasloos wonen, waar dit jaar verkenningen naar zijn gedaan, wordt komend jaar in praktijk gebracht. Dat kan zijn met inwoners van een straat, wijk en de woningcorporatie.
- Al met al is volgens het college de begroting voor 2021 sluitend. De oplopende uitgaven in het sociaal domein en de uitkering aan de gemeenten vanuit Den Haag, zorgen evenwel voor kopzorgen.
Burgemeester en financieel portefeuillehouder Luc Winants stelt dat bijna alle gemeenten met dezelfde tegenvallers te maken hebben. Winants: “En we hebben het in Venray helemaal niet slecht gedaan, dankzij het voorzichtige financiële beleid. We moeten voortdurend kijken naar de financiële ruimte die we hebben en daarnaar handelen."