De altaren van de Paterskerk
Venray | Qua omvang is het weliswaar onvergelijkbaar, maar de huidige coronacrisis herinnert wel aan de zware pestepidemie die in 1635 in Venray heerste.
Er werd toen een beroep gedaan op de Minderbroeders Franciscanen. Met als belangrijk gevolg: zij kwamen naar Venray en bleven tot 1967, respectievelijk 1994, en bouwden in 1647 een klooster met kloosterkerk aan de Leunseweg. Die ruime kloosterkerk was openbaar toegankelijk. In 1925 werden klooster en kloosterkerk volledig door brand verwoest. Zij werden, veel groter van opzet, in 1926-1927 opnieuw opgebouwd naar een ontwerp van de Venlose architect Jules Kayser. De daarin aanwezige vaste altaren vormen een actueel “leermoment” van dit rijksmonument: zij illustreren mede indeling en gebruik van de voormalige kloosterkerk.
Als men de Paterskerk ofwel de parochiekerk “Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten” binnenkomt via de noordelijke entree, zijde Julianasingel, dan stapt men de Maria-inloopkapel binnen. Een dubbele deur leidt verder naar de grote eenschepige kerkruimte (foto middenboven) met het 72 meter lange schip. Dit noordelijke deel van de parochiekerk heeft haar oorspronkelijke functie behouden waar met name openbaar toegankelijke H. Missen worden opgedragen.
Het zuidelijke deel van de parochiekerk, oorspronkelijk vooral het domein van de Paters Franciscanen, fungeert als koor, het zogenoemde “Paterskoor”.
De Minderbroeders Franciscanen plaatsten in 1959 aan het begin van het koor centraal een “tussen-altaar”. Onder andere met de bedoeling dat de priester gericht naar de gelovigen de H. Mis kon opdragen.
Daarmee liepen de Franciscanen vooruit op het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Aanvankelijk werd als proef een noodaltaar geplaatst, waarna een opdracht volgde aan de edelsmederij van de gebroeders Brom in Utrecht. Hun smeedijzeren altaar werd in 1996 vervangen door een marmeren “celebratie-altaar” (1), waarin relikwieën werden opgenomen van belangrijke Franciscaanse heiligen: Franciscus, Antonius, Bonaventura en pastoor van Ars. Oorspronkelijke altaren zijn hier het Maria-altaar rechts (2), zijde Leunseweg en het Sint Oda-altaar links (3), zijde voormalig klooster.
Vanuit achter in de kerk is het prachtige hoogaltaar (4) op het Paterskoor te zien, in 1928 gemaakt door de edelsmederij van de Gebroeders Brom in Utrecht. De achterwand met de imponerende crucifix maakt deel uit van de geelkoperen Golgotha-retabel met Maria en Johannes. Achter het hoogaltaar staat centraal de Portiuncula-kapel met altaar (7). In die kapel namen de Minderbroeders vaak een laatste afscheid van hun overleden medebroeders. De kapellen aan de zuidkant van het Paterskoor hebben eenvoudige altaren (5, 6, 8 en 9).
Een mooie gelegenheid om de altaren in de Paterskerk van nabij te zien is de woensdagmorgen, de vaste inloopmorgen tot 12.00 u.
Foto en tekst: Frans de Roos. Bronnen: onder andere: www.paterskerkvenray.nl ; Bram Jansen; Monumentenregister; Peel en Maas archief; SVM archief. Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat: Hoofdstraat 23 5864BC Meerlo, e-mail: venraymonumentaal@live.nl