Ode aan boerenleven
Castenray | Op 28 juni 2014 hield Stichting Heemkundig Genootschap Castenray een project over het vroegere boerenleven. Heemkundevoorzitter Jan Strijbos presenteerde een door hem geschreven boek van bijna vijfhonderd pagina's, er werd een boerenmarkt gehouden en als symbool van het vroegere boerenleven werd een monument onthuld.
Het betrof een door beeldend kunstenaar Twan van Rens gemaakt manshoog metalen beeld van een maaier met zicht en pik. Bij het monument werd een informatiebord geplaatst. Veel boeren van de gemengde bedrijfjes op de schrale Noord-Limburgse zandgrond hadden het in het verleden niet erg breed. Het werk op de boerderij was arbeidsintensief met een relatief lage productie. Veel van de producten waren bestemd voor eigen gebruik en voor voedsel voor de boerderijdieren. Bemesting van de schrale grond gebeurde met stalmest die in de potstal vermengd werd met heideplaggen en hooi of stro. Het is verbazingwekkend hoe de boeren zich met hard werken staande wisten te houden en de veelal kinderrijke gezinnen wisten te onderhouden. Men was met weinig tevreden, vertrouwde op Gods hulp en de sociale cohesie was erg groot. Burenhulp stond zeer hoog aangeschreven. Veel vrije tijd hadden de boeren over het algemeen niet en op vakantie gaan was ‘iets voor de burgers’. Er werd gewerkt van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat en ook op zondag moesten de koeien gemolken worden en hadden de boerderijdieren hun verzorging nodig. Als een ode aan deze hardwerkende boeren uit de tijd dat vrijwel alles nog handmatig gebeurde, plaatste de Castenrayse heemkundestichting in 2014 binnen de dorpskom het metalen beeld van Petran, de maaier met zicht en pik, zoals de heemkundestichting hem doopte. Maar ook voor de boerenvrouwen was het in het verleden verre van gemakkelijk. Ze moesten voor het eten zorgen voor het meestal kinderrijke gezin, waar tien of meer kinderen geen uitzondering was. Daarnaast hielp de vrouw ook nog mee op de boerderij. Ze molk de koeien, schoffelde op het veld, wiedde het onkruid, hielp mee in de oogsttijd en raapte aardappelen, wanneer deze met de riek waren gerooid. En 's avonds werd de kleding versteld, de sokken gestopt, wol gesponnen, gebreid en gehaakt en wat er nog meer moest gebeuren. Ja, de boerenvrouw was een belangrijke spil in het gezin en ook zij verdient volgens de heemkundestichting alle lof. Toen dan ook het oog van de heemkundevoorzitter viel op een eveneens door Twan van Rens in dezelfde stijl gemaakt beeld van een maaister met een sikkel, was de koop snel gesloten. Met een subsidie van het Historisch Platform Venray en een bijdrage van de Castenrayse dorpsraad kon het beeld aangeschaft worden. Onlangs kreeg Petran de maaier dus gezelschap van Coba de maaister, waarmee het monument van het vroegere boerenleven compleet is. Volkomen terecht dat ook de boerenvrouw in het monument geëerd wordt, vinden de Castenrayse heemkundeleden. Monumentendorp Castenray telt vier rijksmonumenten, zes religieuze monumenten, zes oorlogsmonumenten, twee carnavalsmonumenten en elf overige monumenten. De in 2012 door de heemkundestichting uitgezette 45 kilometer lange Nico van Melo-fietsroute leidt langs het merendeel van deze monumenten. De fietsroute bestrijkt het zuidelijke deel van de gemeente Venray en is met routebordjes aangegeven.
