De Duitse begraafplaats maakt diepe indruk op Quirine Melssen.
De Duitse begraafplaats maakt diepe indruk op Quirine Melssen. Foto: Antoon Jeuken

Magisch moment

Ysselsteyn | Er valt een stilte. Quirine Melssen zoekt naar woorden om haar eerste gevoel bij de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn te beschrijven. "Indrukwekkend", vertelt Melssen. "De Tweede Wereldoorlog maakt tot op de dag van vandaag diepe indruk op mij." De zangeres met Nijmeegse roots bezocht Ysselsteyn in aanloop naar haar concert op zaterdag 7 maart om 06.12 uur op de militaire begraafplaats.

Door Willem Menting

De voorstelling van Melssen valt onder de concertreeks Vannacht naar Dag en komt naar Ysselsteyn in het kader van 75 jaar vrijheid en verdraagzaamheid. "Tijdens de performance komt de zon op en wordt het licht. Dit magische moment in de natuur geeft de voorstelling iedere keer een ander decor en maakt het tot een indringende belevenis. Zeker op de begraafplaats maakt dat diepe indruk denk ik. Ik heb nog nooit in zo'n decor mogen spelen."

Melssen, tegenwoordig woonachtig in Amsterdam, is van huis uit een klassiek geschoolde zangeres. Ze kiest er bewust voor om een voorstelling te geven voor en tijdens zonsopgang. "Maak je het wel eens mee? Dat je het 's ochtends licht ziet worden? Ik vind dat moment van donker naar licht heel magisch. Ik zou het kunnen beschrijven als het moment van de dag waarop je het meest kwetsbaar bent. Waarop je ook het meest openstaat."

'Ik wil indringende verhalen vertellen van gewone mensen'

De ouders van Melssen maakten de Tweede Wereldoorlog zeer bewust mee. "Mijn vader sprak er in het begin nauwelijks over, maar hij heeft het bombardement op Nijmegen meegemaakt en mijn moeder was als meisje van 17 jaar oud woonachtig in Oosterbeek tijdens de Slag om Arnhem. Tijdens die ene ochtend zat mijn moeder in het koetshuis en had doodsangsten uitgestaan. Het werd de dag waarop alles anders werd en waarop haar leven opnieuw betekenis moest krijgen."

Tijdens haar optreden vertelt Melssen enkele oorlogsverhalen. Zo gaat er vanzelfsprekend een verhaal over haar moeder tijdens de Slag om Arnhem, is er een verhaal over Bernard Montgomery en het leger, van het Joodse kind dat gered wordt, van de Duitse beul en zijn kleinkind en van de Italiaanse partizaan die afscheid moet nemen van zijn geliefde.

Tweede generatie

Melssen behoort tot de tweede naoorlogse generatie. Ze merkt dat de mentaliteit verandert. "De haat is verdwenen. De tijd doet zijn werk, maar verhalen en indringende ervaringen van gewone mensen mogen niet vergeten worden. Tijdens mijn voorstelling zijn vertellingen vervlochten met liederen. De verhalen trekken een parallel tussen heden en verleden. Ze laten ons de onschatbare waarde van onze verworven vrede en vrijheid beseffen. Wat kunnen we leren van het verleden en welke keuzes maken we nu?"

De voorstelling begint één uur voordat de zon opkomt en speelt zich grotendeels af in het schemergebied tussen nacht en dag. Na afloop van het concert van Melssen start een gezamenlijk ontbijt om de vrijheid en verbondenheid te vieren. "Tijdens het ontbijt komen de meest bijzondere verhalen bij bezoekers los. Het is erg intiem en tijdens de nazit kunnen we over alles praten. Er zitten regelmatig geëmotioneerde bezoekers aan de ontbijttafel. Ook voor mijzelf is het concert een hele emotionele gebeurtenis. Ik vertel het verhaal van mijn eigen moeder. Toen ik de performance schreef, heb ik heel vaak gehuild."

Tijdens een ontbijt wordt de vrijheid en verbondenheid gevierd

Er zijn nog enkele kaarten voor Vannacht naar Dag op de Duitse begraafplaats in Ysselsteyn verkrijgbaar. Kaarten kunnen gereserveerd worden via info@joc-ysselsteyn.com. Kaartjes voor Vannacht naar Dag kosten tien euro per stuk. Meer informatie over Quirine Melssen en haar voorstelling is te vinden op de website vannachtnaardag.nl.

Afbeelding