Frits Ruyten
HEELSUM | Om maar direct met de deur in huis te vallen, het gaat uitstekend met Frits Ruyten. Hij tikt de zeventig aan, voelt zich prima, woont in een paradijsje, is gelukkig en houdt zich met het Ruyteninstituut nog dagelijks bezig met tuin- en landschapsarchitectuur. Een passie waarmee hij een groot deel van zijn leven vulde. De geboren en getogen Venraynaar was ruim tweeënhalf jaar wethouder in zijn geliefde dorp: vanaf lente 2002 tot december 2004. "Het was een hectische en bijzondere tijd." Hij kijkt er glimlachend op terug.
Een vriendelijk winterzonnetje zet de uitgestrekte achtertuin van Ruyten aan de rand van de Veluwezoom fraai in het licht. Enkele schapen laven zich aan de vroege zonnewarmte. In een vijver verderop is het nog stil, een prieeltje ernaast staat er mooi te wezen, een flinke plantenkas heeft een prominente plaats in de tuin. Een manshoge, tientallen meters lange muur, die Ruyten eigenhandig optrok, begrenst het mini-landgoedje in Heelsum bij Wageningen, waar Ruyten sinds 2005 woont.
'Ik voel me nog altijd een Venrayse jongen'
"Na mijn scheiding met mijn eerste vrouw, ontmoette ik mijn huidige vrouw", vertelt Ruyten. "Zij is huisarts in Heelsum. Dat is de reden dat ik Venray verliet, voor de liefde dus." Een roerige tijd, waarin hij opstapte als wethouder en zijn huwelijk strandde, sloot hij af.
Wie het karakteristieke witte pand binnenstapt, waant zich direct in tijden van weleer, met plavuizen en granieten tegels als vloerbedekking, een sfeervolle inrichting uit vroeger tijden met veel gebruik van hout. Hier voelt Ruyten zich met zijn vrouw senang. "En ik vind het fijn een gezond lichaam te hebben. Ik ren nog elke week en trek mijn baantjes in het zwembad. Het geeft ruimte in het hoofd. Het is daarbij een voordeel dat mijn vrouw huisarts is. Ze houdt me scherp in de gaten. Hahaha."
Zijn dagelijkse doen en laten schrijft hij al 42 jaar op in zogenaamde succesagenda's. Ze staan op een boekenplank netjes op volgorde in een rij die inmiddels ruim een meter lang is. "Ik kan precies nagaan wat ik op een bepaalde dag wat deed. Hoeveel kilometer ik bijvoorbeeld rende en wat de temperatuur die dag was." Zoals op 26 januari 1980, toen hij onder een bewolkte hemel bij een temperatuur van 0,9 graad Celsius een rondje rende en 's avonds aanschoof bij Circus Mök, dat hij vanaf het balkon op rij 5 volgde.
Ruyten voelt zich nog altijd een Venrayse jongen. "Ik kom heel vaak in Venray. Volg alles en lees jullie krant elke week. Mijn broer Bernard woont in Venray en heeft dan andere kranten klaarliggen die ik uitpluis. Ook ben ik regelmatig bij mijn zoon Marcel, die in Merselo de fietsenspeciaalzaak Mcycles runt."
In zijn geboortedorp proefde Ruyten een korte periode aan de plaatselijke politiek. Niet gehinderd door wat voor politieke bagage dan ook, stoomde hij direct door naar het wethouderspluche. Ruyten: "In maart 2002 belde Joost van de Vorle mij. Hij was met zijn partij Fractie van de Vorle onverwacht met vier zetels in de raad gekomen en kwam in het college terecht. Of ik wethouder wilde worden. Dat vond ik, als iemand zonder politieke ervaring, heel bijzonder, nooit een moment aan gedacht. Ik wilde wel ruimtelijke ordening en welstand in mijn portefeuille. Dat haakte aan bij mijn vakgebied. Dat kon en ik zei 'ja'. Heel mooi om zo iets voor Venray te kunnen doen. Het is een enorme belevenis geworden. De spanning die er vaak was herinner ik me nog, op alles wordt gelet en wethouder ben je 24/7. Je ziet jezelf terug in de krant, je decoreert mensen en leverde soms enorme gevechten. Zoals in Ysselsteyn over een woonzorgcomplex. Ik ben serieus, iemand met argumenten. Maar het politieke spel is heel anders; 'Ik ben tegen omdat hij voor is', zoiets. Dat spel beheerste ik niet. Met kennis en kunde alleen kom je er niet. Na vier maanden wilde Van de Vorle van mij af. Dat zei hij ook in het openbaar. Hij was een keer op een maandag op de Venrayse weekmarkt en had kopieën van mijn diploma's bij zich. Hij stond daar openlijk over te vertellen. Die zouden niet kloppen. Op een ervan stond Ruijten in plaats van Ruyten. De fractie pikte de opstelling van Van de Vorle niet meer. Zonder hem werd de nieuwe partij Lokaal Actief opgericht. Die steunde me. Van de Vorle ging verder als eenmansfractie. Hij heeft nooit uitgelegd waarom hij van me af wilde. Ik ging door. Maar ja, je hebt wel haarscheurtjes opgelopen. Omdat ik mijn proefschrift af wilde maken, kwam ik voor de keuze te staan: politiek of wetenschap. Het werd het laatste. In december 2004 was het over. Hans Teunissen volgde me op."
Op 1 februari 2006 promoveerde Ruyten aan de Wageningen Universiteit en pakte tevens zijn werk als tuin- en landschapsarchitect weer op. Hij gaf voordien onder meer cursussen tuinarchitectuur, schreef LOI-curussen en beschreef achthonderd inheemse planten in een boek. In Heelsum ging hij met diverse projecten aan de slag en stichtte in december 2013 het Ruyteninstuut met zijn proefschrift De Integrale Beplantingsmethode als basis. "Oh ja, ik lees nu het boek Venray tussen Peel en Maas De Stad en De Dorpen, dat vorig jaar is uitgegeven. Fantastisch, echt twee geweldige boeken. Een immense prestatie van de schrijvers, zo knap, zo bijzonder. Zet dat ook maar in de krant."
