De aardappeloogst
Castenray | Op de foto uit 1955 zien we Gerda Peeters (l.) en To Weijs uit Castenray. Ze rusten even uit op de omgekeerde mand die gevlochten is van wilgentenen.
Ze waren bezig met het rapen van aardappelen, dat vroeger nog met de hand moest gebeuren. Tegenwoordig kent de agrarische sector steeds minder handwerk en wordt bijna al het werk verricht door machines. De aardappel is rond 1530 vanuit Zuid-Amerika naar Europa gebracht door Spaanse ontdekkingsreizigers. De Inca's verbouwden de plant toen al honderden jaren. Zeelieden waren maar wat blij met de aardappelen. Op hun lange tochten over zee aten ze weinig verse groente en fruit en door vitaminegebrek werden zeelieden vaak ernstig ziek. Ze kregen scheurbuik. Later namen ze aardappels mee op hun verre reis. Die kon je goed bewaren tijdens de maandenlange zeereis.
De boeren hadden aanvankelijk weinig op met een plant, waarvan de stengels en bessen giftig zijn en dachten dat de knollen ook ongezond zouden zijn. Daarom werd de aardappel voornamelijk gezien als varkensvoer of voedsel voor de allerarmsten. Pas rond 1725 werd de aardappel als voedsel erkend en langzamerhand kreeg de aardappel toch steeds meer de rol van volksvoedsel. In de achttiende eeuw werd de aardappel in de meeste Europese landen verbouwd. Vroeger werden de aardappelen tijdens de winter in een bult (kuil) opgeslagen op het land. De bult werd met riet of stro en aarde afgedekt. Binnen werd de aardappelvoorraad donker bewaard, omdat de knollen anders groen werden. In het donker kunnen de aardappelen gaan kiemen.
Een grote vijand van de aardappelplant is de coloradokever. Als die zijn gang mag gaan, vreet hij de plant helemaal kaal. Op 4 februari 1938 hield de Vereniging Jonge Boeren 'St. Brigida' Castenray een feestavond die werd aangeboden door de Plantenziektekundige Dienst Wageningen. Dit vanwege het feit, dat de Castenrayse Jonge Boeren de eerste coloradokever in Nederland hadden ontdekt in een aardappelveld in Castenray, dit meteen hadden gemeld en deze zeer schadelijke kever effectief hadden
bestreden.
Foto: Stichting Heemkundig Genootschap Castenray. Kijk ook eens op www.rooynet.nl. Daar vindt u tal van oude foto's, films, documenten en geluidsfragmenten. Ook kunt u daar oude jaargangen van Peel en Maas en het Genealogisch Archief van de Gemeente Venray inzien.
Werkgroep RooyNet/Historisch Platform Venray