Meer dan zand en grind
Castenray | Op 1 oktober 1975 ging de firma Teunesen zand en grint BV uit Gennep/Heijen in het gebied De Diepeling van start met de winning van zand en grind.
De Diepeling ligt voor ongeveer 80 procent in het buurtschap Klein Oirlo in Castenray en voor ongeveer 20 procent in Tienray. In het gebied werd een gigantische sorteerinstallatie opgebouwd en sindsdien rijden vrachtwagens af en aan om zand en grind te vervoeren voor de aanleg van wegen, de betonindustrie en de bouw van industriegebouwen en woningen. En dat jaar in jaar uit, nu al bijna 45 jaren lang. De afgraving gebeurde met een laadschop, dragline en bulldozer. Toen het eerste gedeelte ontgrond was, bleef een plas water achter en daarin verscheen een zandzuiger, een drijvend ponton dat zand en grind van de bodem zuigt.
Het zand en grind worden via een pijpleiding werden naar de bestemde plek getransporteerd. Tot een diepte van vijftien tot achttien meter werden zand en grind weggezogen en heel geleidelijk verdwenen bosjes en landbouwgrond. Wat uiteindelijk achterbleef was een enorme plas water omgeven door vegetatie. Deze immense plas wordt doorsneden door een dam om te voorkomen dat de grondwaterstanden in de omgeving zouden dalen. Ook kunnen dieren zoals dassen de dam gebruiken als migratieroute. Centraal in De Diepeling ligt een bosperceel met dassenburchten. Voor de dassen zijn compenserende maatregelen uitgevoerd, zoals de aanleg van kruidenrijke weides, de aanplant van besdragende heesters en fruitbomen.
De ontgronding nadert nu heel geleidelijk het einde. Nog een klein gedeelte langs de weg Roland moet ontgrond worden en dan is het gedeelte in Castenray klaar. Dat zal waarschijnlijk net voor de zomer van volgend jaar zijn. Stichting Heemkundig Genootschap Castenray voerde jaren geleden al gesprekken met toenmalig projectleider Piet van Rossum over het plaatsen van een monument ter herinnering aan de decennialange ontgronding. Voor het monument werd in de beginjaren van deze eeuw gekozen voor een van de grote ankers waaraan de zandzuiger vastlag. Piet van Rossum overleed op 27 mei 2011 op 62-jarige leeftijd en de periodieke gesprekken werden voortgezet met zijn opvolger ir. Twan Reintjes. Het was de bedoeling om als landmark een anker op twee buizen te plaatsen, maar vanwege de hoogte van circa vier meter vond de ontgrondingsfirma Teunesen dat te gevaarlijk. Jongeren zouden er op kunnen klimmen en naar beneden vallen. Nu ligt het anker in een door buizen gevormde rechthoek die gevuld is met keien.
De firma Teunesen heeft ook een wandelpad aangelegd langs de westkant, de zuidkant en een deel van de noordkant van het ongeveer 100 hectare grote natuurgebied. De officiële opening van deze wandelroute vindt in besloten kring plaats op donderdag 31 oktober om 13.00 uur. Bij de parkeerplaats aan de weg Diepeling wordt een tent geplaatst. Vanwege de beperkte ruimte is de bijeenkomst alleen toegankelijk voor genodigden. Dat zijn onder meer gedeputeerde Hubert Mackus, wethouder Jan Loonen (gemeente Venray), wethouder Eric Beurskens (gemeente Horst aan de Maas), de dorpsraden van Castenray en Tienray, de Castenrayse heemkundestichting en de buurtbewoners.
De officiële openingshandeling bestaat uit het onthullen van een informatiebord bij een zitbank die op een uitkijkheuvel staat. Jan Strijbos, voorzitter van de Castenrayse heemkundestichting, presenteert op 31 oktober tevens het boek De Diepeling – bijna vijftig jaar winning van zand en grind. Dit boek telt 464 pagina's in A4-formaat en bevat ruim 720 afbeeldingen. Het is volledig in kleur uitgevoerd en heeft een harde kaft. Het boek kan gereserveerd worden voor 29 euro. Dit bedrag kan overgemaakt worden naar rekening NL39 RABO 0128 1375 17 t.n.v. Heemkunde Castenray o.v.v. uw adres. Binnen de gemeentes Horst aan de Maas en Venray wordt het boek thuisbezorgd. Foto: Hay Strijbos