Klaar voor nieuwe stap
VENRAY | Chris voelt er zich klaar voor. Klaar voor de volgende stap. Klaar om zich opnieuw een eigen positie in de maatschappij te verwerven. In een appartement in Utrecht, is de bedoeling. Binnenkort is duidelijk of de rechter in Utrecht ook vindt dat Chris er klaar voor is. Tot dan is hij bewoner van een veredelde studentenkamer, dicht bij de hoofdin- en uitgang van forensisch psychiatrisch centrum De Rooyse Wissel. En blijft hij aan het werk in het Werkhuis in Oostrum.
Door Henk Baltussen
Na een jaar gevangenisstraf werd de nu 37-jarige Chris zo'n vijf jaar geleden opgenomen in forensisch psychiatrisch centrum Oostvaarderskliniek in Almere. Waarom eigenlijk? "Ik heb iemand bedreigd en daarbij een mes getrokken. Dat gebeurde niet zomaar, daar ging veel aan vooraf. Op zestienjarige leeftijd kreeg ik de Ziekte van Crohn. Veel zware medicijnen slikte ik. Daar begon het mee. Daarvoor had ik een normale jeugd en sportte veel." Chris praat honderduit, wil graag kwijt hoe het allemaal zover heeft kunnen komen. Dat een stapeling van ellende hem uiteindelijk tot een tbs-patiënt maakte. Psychoses en paranoia werden onderdeel van zijn leven, 'Crohn' stak vaker en nadrukkelijker de kop op. Op school ging het niet goed. "Nee, drugs gebruikte ik niet." Op zijn 26ste verliet hij het ouderlijk huis om op zichzelf te gaan wonen. Inmiddels verdiende hij de kost in een callcenter. Maar psychisch gleed hij verder af, werd onvoorspelbaarder. Chris: "Het werd van kwaad tot erger. Toen iemand mij begon te stalken, werd ik steeds chagrijniger, agressiever. Ik verloor grip totdat ik op een gegeven moment een mes trok en werd opgepakt."
'Jammer dat je vaak alleen de horrorverhalen hoort van tbs'ers'
Een jaar gevangenisstraf met tbs eiste de rechter. "Hechtenis vond ik terecht, met tbs was ik niet blij. Wist ook niet wat ik me erbij voor moest stellen. In de Oostvaarderskliniek werd ik niet behandeld, vond ik. Kon er niets mee, was vaak boos en kwam uiteindelijk hier in De Rooyse Wissel terecht. Hier kwam ik wel tot rust. De behandeling sloeg aan, dat was een zegen voor mij."
Na vijf jaar tbs-behandeling heeft hij het tot de resocialisatie-afdeling geschopt; het laatste station voordat hij weer vrij man is. Daar geniet hij meer vrijheid. Hij fietst op eigen houtje naar het werk in Oostrum en is niet strikt aan tijdstippen gebonden dat hij in zijn kamer moet zijn. Familie heeft hij niet veel. Met zijn moeder en zus is hij de verhoudingen aan het herstellen. Die waren in zijn zwarte periode ernstig verstoord. "We zijn aan het lijmen", glimlacht hij. "Het gaat goed komen. Ik wil graag naar de stad om verder te kunnen. Daarom ben ik blij met Utrecht." En als het niet lukt om naar Utrecht te gaan, is het wachten op een volgende kans. Dan zit er voor Chris niets anders op nog eens twee jaar te wachten in De Rooyse Wissel. Want zolang is de periode voordat de rechter een volgende keer naar een verzoek voor in vrijheidsstelling van een tbs'er kijkt.
Hij is al een baan aan het zoeken in zijn nieuwe woonomgeving. "Dat is moeilijk", bekent hij. "Je bent verplicht te melden dat je een tbs-verleden hebt. Ik begrijp het wel. Jammer dat je vaak alleen de horrorverhalen hoort van tbs'ers. Terwijl maar een klein aantal weer de fout in gaat. Maar ja, bij sollicitaties heb ik er wel last van. Dat heb ik al gemerkt"
'In De Rooyse W'issel heb ik mijn weg gevonden. Het was een lange weg'
In De Rooyse Wissel volgde Chris een basiscursus voor assistent-makelaar. "Een thuisstudie. Ik ben nooit naar school kunnen gaan. Ik merk dat ik leren leuk vindt. Helaas heb ik de studie hier net niet met succes af kunnen ronden. Maar straks pak ik het weer op."
Hoe hij zijn vrijheid weer gaat ervaren kan hij niet zeggen. "Ik heb veel vrienden verloren. Moet vooraan beginnen. Ik ben me in Oostrum veilig gaan voelen. Heb hier mijn weg gevonden. Het is een lange weg geweest."
Hoe zijn nieuwe buren in Utrecht het vinden dat een tbs'er naast ze komt wonen, weet hij niet. "Of ik ze dat ga vertellen, weet ik nog niet. De wijkagent wordt er wel over ingelicht. Eerder was ik open over mijn verleden. Maar het is beter wat terughoudend daarin te zijn, heb ik gemerkt. Reacties van mensen zijn moeilijk te peilen. Maar ja, wat is gebeurd is gebeurd. Daar kan ik niet omheen."