Vrijheid
Waard is het, vijf jaren gesmacht te hebben,
Nu opstandig, dan weer gelaten, en niet
Eén van de ongeborenen zal de vrijheid
Ooit zo beseffen.
Dit schreef J.C. Bloem in 1945 in zijn gedicht 'Na de bevrijding'.
Het oorlogsmonument naast de Grote Kerk staat met de rug naar de straat, een beetje in niemandsland ook. Wellicht verklaart dat waarom ik er tot afgelopen dinsdagavond nog nooit bij had stilgestaan. Op koperen platen vind je hier de namen van vele tientallen Venraynaren die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Terwijl ik daar stond, gebeurde er iets moois. Een man en een vrouw kwamen aanlopen, zij met een kind op de arm – hun kleinkind? De vrouw liep naar de platen toe, wees met haar vrije arm één van de namen in de rechterrij aan. Vermoedelijk was het een familielid en legde ze dat aan het kind uit. De vinger van de vrouw gleed naar rechts, naar de geboortedatum.
Ik ben blij dat ik – beter laat dan nooit – bij de namen heb stilgestaan. Deze mensen, hun aantal, de plaatsnamen, de typisch Venrayse achternamen houden de herinnering aan de lokale oorlogsverschrikkingen levend. Ze helpen mijn generatie en straks die van het kind op de arm iets te beseffen van de vrijheid die voor ons zo vanzelfsprekend is.