Herstelhuis om opname in kliniek te voorkomen

VENRAY | In Venray opent het Zelfregiecentrum, in samenwerking met ggz-aanbieder Vincent van Gogh, het Herstelhuis. Het eerste in Nederland. In praktijk is het een appartement in de flat Schuttersveld aan de Bergweg waar maximaal vier volwassenen met een psychische kwetsbaarheid kunnen worden opgevangen. Voorloper van het Herstelhuis is het Herstelhotel, dat eerder in Weert opende.

Door Henk Baltussen

Het concept is in enkele jaren terug vanuit Amerika naar Nederland overgewaaid. Omdat het daar een succesverhaal is, wordt er ook het nodige van verwacht in Nederland. Goed beschouwd is de opvang bedoeld om cliënten te behoeden voor opname in een psychiatrische kliniek. "Dat gebeurt door gewone mensen uit een gewoon gezin in een gewone wijk, die het even niet meer zien zitten, de mogelijkheid geven uit de situatie te stappen", legt Erna Arnoldus uit. Zij heeft een verleden als ggz-cliënt en is als ervaringsdeskundige opgeleid om lotgenoten die vastlopen hulp te bieden. Dat doet ze in Venrayse Herstelhuis samen met drie andere ervaringsdeskundigen. Zij leiden de 'bedrijfsvoering' van het bijzondere appartement in Venray.

'Mensen gelegenheid geven, even uit de shit te stappen'

"Wij beoordelen ook of ze hiervoor geschikt zijn", vervolgt Arnoldus. "Het Herstelhuis is geen kliniek, wij behandelen ook niemand, schrijven geen medicijnen voor. Mensen pakken bij ons rust en wij helpen ze daarbij. Ze verblijven hier maximaal twee weken, hebben een eigen sleutel van hun kamer en kunnen tussendoor gewoon naar huis, als ze willen. Alcohol en drugs zijn verboden, de mensen moeten zelf kunnen koken en zichzelf kunnen verzorgen. Waar mogelijk leven ze hun leven wat ze voordien ook al deden. Dat is voor iedereen anders. Ze melden zichzelf aan, kunnen dat ook doen op advies van een arts. Als ze naar huis gaan, laten we ze niet in een gat vallen. We bieden ze eventueel nog cursussen aan."
Het Herstelhuis is laagdrempelig, puur bedoeld om de psychische gesteldheid weer op de rit te krijgen om thuis weer verder te kunnen. Deze behandelvorm, die dat eigenlijk volgens Arnoldus niet is, bestaat nog niet zo lang in Nederland. "Respijthuizen zoals in Amsterdam er eentje is, komen in de buurt", zegt Arnoldus. "Wij vangen de mensen op, zijn er voor ze, geven ze rust- en bezinningsmomenten, even thuis weg uit de shit. Ze kunnen hier knutselen, tekenen, er zijn boeken."

'Lotgenoten helpen lotgenoten, daar kan geen arts tegenop'

Expres wordt er niet voor gekozen om de cliënten door 'professionals met boekenwijsheid' te laten begeleiden. "Door dat te laten doen door lotgenoten die in hetzelfde schuitje hebben gezeten, werkt veel beter", weet Arnoldus uit ervaring. "Daar kan geen arts of andere deskundige tegenop. Sommigen vinden het hier geweldig, anderen horen hier echt niet thuis. We halen mensen uit het systeem. Dat kan ook door voor een paar weken op retraite in een klooster te gaan. Dat kost veel geld, het Herstelhuis wordt vergoed. Mocht het nodig zijn om de behandeling op te plussen, dan zijn er korte lijntjes met andere instanties, zoals Vincent van Gogh."

Arnoldus verwacht met haar collega's zo'n vijftig mensen per jaar op te vangen. Behalve uit Venray zijn ze afkomstig uit de gemeenten Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas en Venlo. Naast de vier beroepskrachten, die dagelijks van 12.00 tot 20.00 uur aanwezig zijn, worden twee stagiaires ingezet en enkele vrijwilligers.
Het Herstelhuis is een pilot voor een tijdsduur van vijftien maanden. Met subsidies en bijdragen van de zeven deelnemende gemeenten wordt het project bekostigd.

Vrijwilligers en mensen die hulp nodig hebben kunnen zich melden via telefoon 0478-201526 of e-mail herstelhuisvenray@zelfregiecentrum.nl.