Wederopbouw Architectuur in Venray
Venray | Onder 'Wederopbouw' valt alles wat ontworpen en gebouwd werd om de oorlogsschade die in en na de Tweede Wereldoorlog is ontstaan, te herstellen. Het gaat dan vooral om woningbouw, maar ook om planologie met betrekking tot dorps- en stadsinrichting. Tijdens de gevechten om de bevrijding van Venray in oktober/november 1944 vonden er enorme verwoestingen plaats. Bij terugkomst na de evacuatie lag er veel in puin en werd met alles dat daarvoor bruikbaar was begonnen met de 'Wederopbouw', in Venray het Open Monumentendag thema voor 2019.
De Bouwcommissie van de Raad van Advies, kreeg in juli 1945 toestemming om in Venray 50 stuks noodwoningen 'tijdelijke behuizing, uit nood geboren', zoals de definitie luidde, te realiseren. Uiteindelijk werden er 110 gebouwd. Ook militaire barakken en Wehrmachtshuisjes werden hiervoor omgebouwd. In Venray stonden noodwoningen onder andere in de Wilhelminastraat, Oostsingel, Merseloseweg en Schoolstraat.
Met de sloop van deze, vaak witte, huisjes werd in 1963 begonnen en ze zouden in 1965 allemaal weg moeten zijn. Sommige waren echter zo stevig gebouwd dat ze ruim veertig jaar na dato nog tot volle tevredenheid bewoond werden. Op de bovenste foto de Schoolstraat rond 1955. Links Hotel, Café, Zaal 'Wilhelmina' en rechts op de hoek met de Jan Hensenstraat bakkerij Baken. Er staat een rijtje witte noodwoningen waar vroeger de jongensschool stond. Daar achter, hoek Henseniusplein / Merseloseweg, het huis van gemeentesecretaris H. Vorst. Achteraan in het midden van de foto Hotel de Gouden Leeuw. Op het plein de bussen van autobedrijf Kupers. Deze verhuisden in 1959 naar het nieuwe, door Piet Lerou ontworpen, busstation aan de Julianasingel. De noodwoningen werden in 1963 gesloopt om plaats te maken voor het Cultureel Centrum. Ook de secretaris-woning moest hiervoor gesloopt worden.
Architectenbureau Swinkels Salemans uit Maastricht maakte het ontwerp voor het Venrayse 'Cultuur Centrum' (onderste foto), dat op 30 september 1966 door Koningin Juliana werd geopend. De heer Romain Cattoir werd de eerste directeur van dit 'multifunctioneel centrum' dat een regionale functie zou gaan bekleden. Wim Kan en Corry Vonk waren de eerste artiesten die er optraden. Ter gelegenheid van de opening werd een feestweek georganiseerd, zodat heel Venray kon gaan kennismaken met het nieuwe gemeenschapshuis, annex schouwburg met foyer, theater-, toneel- dans- en concertzaal én bibliotheek. Er was ook plaats ingeruimd voor jeugd- en jongerenactiviteiten en onderzocht werd of een muziekschool in het Cultureel Centrum gehuisvest zou kunnen worden. De schouwburg was in 1966 een heel modern gebouw; waarbij gebruik gemaakt was van nieuwe bouwsystemen en materialen (beton / glas / aluminium).
Bronnen: Archief Peel en Maas, M. Kuipers, Toonbeelden van de wederopbouw, archief SVM. Bovenste foto: Historisch Platform Venray (HPV), onderste foto: HPV collectie Cees van den Heuvel. Tekst: Leonie Cals. Secretariaat SVM: Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, E-mail: venraymonumentaal@live.nl