Historische heiligen prominent in de gevel (3)
Venray | Beelden van heiligen op prominente plaatsen van veelal religieuze gebouwen verwijzen naar geloof; vaak naar naam en bestemming van het gebouw. Zij verwijzen naar de heilige wiens leefwijze een stichtend voorbeeld is. Het gaat vaak om monumentale kunstwerken aan beschermde gebouwen. Waar gebouwen een andere bestemming kregen, benadrukken die beelden hun bijzondere historische waarde. In dit artikel een drietal voorbeelden van gevelreliëfs, die verschillend zijn uitgevoerd.
De windmolen Sint Petrus (rijksmonument) aan de Sportlaan in Venray, werd in 1856 gebouwd door de Venrayse molenbouwers Gebroeders Wijnhoven, in opdracht van de Venrayse molenaar Johannes Gitsels. In de stenen buitenromp is een hardstenen gedenksteen (foto 1) ingemetseld met een afbeelding van Sint Petrus in reliëf, met als onderschrift: "Sint Petrus molen wil God bewaren voor vuur en stormen nog honderd jaren" De gedenksteen, die tevens Sint Petrus als schutspatroon benadrukt, dateert echter uit 1941 en herinnert aan de ingebruikname in dat jaar na het herstel van de in 1940 opgelopen zeer zware stormschade.
De zuidgevel (zijde Kerkpad) van het Gemeentehuis in Venray, het voormalige klooster "Jerusalem" (Gemeentelijk monument) van de Zusters Ursulinen aan de Raadhuisstraat, is versierd met een indrukwekkend geglazuurd keramisch reliëf. Dat reliëf op de kopgevel van de voormalige internaatvleugel is ca. vier meter hoog en laat de Heilige Maria met het kind Jezus zien. Daarnaast beneden rechts een bijbehorende kleine banderol in reliëf met: "Tu Gloria Jerusalem". Het geheel (2) duidt het "Jerusalem" van de Zusters Ursulinen, inclusief hun onderwijs aan meisjes. Het kunstwerk is van beeldend kunstenaar Jac Maris (1900-1996) uit Heumen, kleinzoon van de Nederlandse impressionistische kunstschilder Jacob Maris (1837-1899) van de Haagse School. In het "Ateliermuseum Jac Maris" in Heumen is veel van het prachtige werk van Jac. Maris te bewonderen. Klooster Sint Oda van de Zusters Ursulinen van de Romeinse Unie, Merseloseweg 121 in Venray, werd omstreeks 1950 gerealiseerd en werd op 28 november 1951 (feestdag Sint Oda) door deken Berden ingezegend. Boven de hoofdingang prijkt een keramisch reliëf met daarop een afbeelding van een goudblonde, gekroonde, Sint Oda, zittend op een antiek bankje (3). Op haar schoot heeft zij een ekster die zij met beide handen omklemt. Aan weerszijden delen van het wapen van Venray (op de foto niet zichtbaar): enerzijds de 'beejekörf' en anderzijds het schild met de slangenkop en de wassende maan, het symbool van Onze Lieve Vrouw. De sleutels vanachter het schild verwijzen naar de kerkpatroon Sint Petrus van de Grote Kerk in Venray. Het is duidelijk dat Sint Oda hier op een bijzonder originele manier is afgebeeld als beschermheilige van Venray.
Foto's en tekst: Frans de Roos. Bronnen o.a.: SVM archief. Secretariaat SVM: Vliezenweg 1 5801 JC Venray, E-mail: venraymonumentaal@live.nl