Een florerend buitengebied als zorgenkindje
VENRAY | De agrarische economie draait in Venray als een tierelier. Wie zich in het buitengebied waagt, ziet met eigen ogen de enorme kippen- en varkensstallen met miljoenen dieren, merkt aan den lijve de vele transportbewegingen en snuift de nodige geursensaties op. Gezien de vergunningaanvragen is het einde van de veegroei in de gemeente met de meeste varkens en kippen nog niet in zicht. Wat willen we eigenlijk met het buitengebied?, vraagt de gemeenteraad zich af. Dat is geen eenvoudige vraag. Zeker niet nu landbouwminister Carola Schouten inzet op kringloop- en biologische landbouw. In Venray gebeurt het tegenovergestelde. Op een aantal plekken is voor de burger geen plaats meer.
Door Henk Baltussen
De gemeenteraad heeft besloten de handschoen op te pakken en naar de toekomst van platteland te kijken De vraag moet daarbij niet zijn 'Wat kunnen we ermee?', maar het meer dwingende 'Wat willen we ermee?' Om te beginnen is de startnotitie Grootschalige (agrarische) industriële ontwikkelingen en leegstand landelijk gebied opgesteld. De notitie bevat een analyse van de ontwikkelingen in het landelijk gebied en geeft een eerst aanzet tot het opstellen van nieuw beleid waar de raad over gaat. Feitelijk is de vraag: Hoe moet naar ons idee ons landelijk gebied worden ingericht?
De veehouderij is heden ten dage een maakindustrie
Wat is grofweg volgens de notitie de huidige situatie? Door intensivering en schaalvergroting staat de infrastructuur in het buitengebied onder druk vanwege een intensiever transport met grotere landbouwmachines en vrachtverkeer. Op een aantal routes en plekken is sprake van overlast of van een onveilig gevoel. Er zijn nu in totaal 565 locaties met een agrarisch bedrijf. Ergens cursief staat vermeld dat er sprake is van geuroverlast. Niet vermeld staat dat voor vele burgers in en rondom de veegebieden de stankoverlast groot is. Dat boeren en burgers elkaar steeds meer in de weg zitten. Dat een veehouder onomwonden stelt dat het in sommige gebieden het of de boer of de burger is. Met andere woorden: daar is voor de burger geen plaats meer. Ook meldt de notitie dat de intensivering gepaard gaat met gebouwen met dezelfde uitstraling en omvang van bouwsels die op op bedrijventerrein staan. Het is daarom ook niet vreemd dat steeds meer wordt gesproken over agrarische bedrijventerreinen. Logisch. De veehouderij is heden ten dage een maakindustrie, gericht op de productie van vlees en eieren. Met vele transportbewegingen van doorgaans zwaar vrachtverkeer als een niet te onderschatten bijkomstigheid.
De opdracht voor de Venrayse gemeenteraad wordt er niet eenvoudiger op nu minister Schouten Nederland koploper wil maken op het gebied van kringlooplandbouw. De inzet is dat kringlopen van grondstoffen en hulpbronnen in 2030 op een zo laag mogelijk schaalniveau zijn gesloten. Daarbij moet de veerkracht van de bodem door meer agrobiodiversiteit centraal staan.
Nederland als koploper van kringlooplandbouw
Door efficiënt gebruik te maken van grondstoffen (belangrijke in kringlooplandbouw) moeten onder meer stofkringlopen zoveel mogelijk worden gesloten. Met de huidige dieraantallen in Venray is dat een utopie. Onlangs kwam de Commissie Biesheuvel na onderzoek met een aanpak om de stankoverlast van veebedrijven in te dammen. De Commissie Biesheuvel is door het ministerie zomer vorig jaar aangesteld om de maatregelen te inventariseren die geurhinder op korte termijn kunnen verminderen. De commissie schrijft in het adviesrapport dat geuroverlast veel impact op het dagelijks leven van mensen heeft. 'Het vertrouwen tussen betrokkenen onderling en vertrouwen in de overheid en politiek is vaak ver te zoeken. Dit vraagt om structurele maatregelen en politieke keuzes'.
Wat gaat minister Schouten hiermee doen, is de vraag.
Dit alles moet de gemeenteraad meenemen op (de lange) weg naar beantwoording van de vraag: Wat willen we met het buitengebied?
Tijdens de commissievergadering van vorige week werd de startnotitie besproken. PvdA-commissielid Elly van Dijck gooide meteen de knuppel maar in het hoenderhok: "Is grootschaligheid wel de oplossing? In de discussies gaat het vaak over de dieraantallen. Dat mis ik in dit stuk."
Wethouder Martijn van der Putten (D66) pareerde die vraag met 'als het gaat over stank en dieraantallen, die discussie is al gevoerd bij de Visie Veehouderij. Daar gaat het nu niet om'. Cees de Vocht (Venray Lokaal) weet dat belangen gaan botsen in het buitengebied. Hij zal ongetwijfeld weten dat dat al het geval is. Breek stallen af en zet er zonnepanelen neer, opperde Theo Mulders (SV).
'De zaak is te complex, de impact gigantisch'
Moeten burgerwoningen worden gesaneerd om agrarische ontwikkelingen niet in de weg te staan? En maak van die gebieden industrieterreinen? Nog nergens vertoond in Nederland. Voor Jan Hendriks (SP) moet de discussie zijn: Hoe groei tegen te gaan en die niet te verspreiden? Ook is de vraag hoe toerisme zich verhoudt met de stallengroei? Een brede werkgroep om het buitengebied 'aan te vliegen' (een D66-voorstel) komt er niet. De zaak is te complex, 'de impact gigantisch', aldus Leo Philipsen (CDA).
De vraag is hoe van het buitengebied als zorgenkindje weer een gezonde jongeling te maken.