Historische heiligen prominent in de gevel
Venray | Beelden van heiligen op prominente plaatsen in gevels van religieuze gebouwen verwijzen naar geloof, veelal ook naar naam en bestemming van het gebouw en de heilige wiens leefwijze een stichtend voorbeeld is voor de religieuze en ieder ander. Vaak gaat het om monumentale kunstwerken aan beschermde gebouwen. Waar religieuze gebouwen een andere bestemming kregen, benadrukken die beelden hun bijzondere historische waarde. In de gemeente Venray zijn prachtige voorbeelden te vinden.
In de voorgevel van het voormalige Sint Josephklooster aan de Eindstraat staat een beeld van Sint Joseph (1) als oudere man met bloeiende staf. Sint Joseph, voedstervader van Jezus, patroonheilige van timmerlieden en arbeiders, wordt aangeroepen als patroon van het huisgezin en stervenden. Het beeld verwijst ook naar de stichters van het klooster, de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid, die hier in de periode 1878-1990 armen, zieken en weeskinderen hebben verzorgd. In het Museum van de Psychiatrie van 'Vincent van Gogh' in het 'Dienstengebouw' in de 'Servaashof' aan de Stationsweg, staat dit imposante beeld van Sint Servatius(2). Als bisschop, met boek, kromstaf, sleutel en draak onder de voeten. Het beeld verwijst met name naar 'Servaas', de psychiatrische mannenkliniek van de Broeders van Liefde: het beeld stond boven de hoofdingang van het Administratiegebouw uit de stichtingsperiode 1905-1907. Dat gebouw ging in 1945 door brand verloren, het Servatiusbeeld bleef behouden. De voormalige psychiatrische kliniek voor vrouwen aan de Noordsingel, gesticht door de Zusters van Liefde in 1908–1911, werd vernoemd naar Sint Anna, op hogere leeftijd moeder van de Heilige Maria. Anna is patrones van werkers, zieken en stervenden en wordt aangeroepen door weduwen, onvruchtbaren en zwangeren. Het prachtige beeld 'Anna onderricht Maria' (3) siert de hoofdingang van het voormalige Administratiegebouw. Het voormalige Freulekeshuus aan de Eindstraat werd door de Zusters Ursulinen gebouwd als herenhuis 'Villa Sint Joseph', vanwege hun bijzondere verering voor Sint Joseph. De huidige achterkant was oorspronkelijk de voorkant, gericht naar het voormalige klooster Jerusalem. Hiervan getuigt de nog gedeeltelijk aanwezige voordeuromlijsting, waarboven een nis met een beeld van Sint Joseph (4) met olijftak en met het Kind op de arm. Betreedt men vanaf de Heuvelstraat het terrein van het voormalige klooster Jerusalem, nu het gemeentehuis, dan ziet men direct links in een muurnis een beeld (inscriptie H. Angela) van de Heilige Angela Merici (5). Angela is stichteres en patroonheilige van de Ursulinenorde, ook patroonheilige van leraressen en schoolkinderen. Angela en de leerlinge zijn in Ursulinenhabijt. Het beeld met duif (Heilige Geest) en de lelietak (Heilige Maagd),verwijst naar het meisjesonderwijs op Jerusalem in 1838–1974, dat landelijke bekendheid kreeg. Foto's en tekst: Frans de Roos. Bronnen, o.a.: Archief SVM. Secretariaat SVM: Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, E-mail: venraymonumentaal@live.nl