Europese Architectuur ook te zien in Venray (5)
Venray | In de aanloop naar de Open Monumentendag, die in september werd gehouden, is binnen het thema "In Europa" in deze rubriek aandacht besteed aan voorbeelden van Europese architectuur in Venray. Deze week nemen we het Nieuwe Bouwen onder de loep.
Het Nieuwe Bouwen is een verzamelnaam voor verschillende bouwstijlen en radicale vernieuwingen in de architectuur die in de periode 1915 tot circa 1960 ontstaan is in Duitsland, Nederland en Frankrijk. Een zakelijke vormgeving waarin de nadruk ligt op de functionele elementen van gebouwen. Vanuit het 'Programma van Eisen' werden efficiënte plattegronden ontwikkeld; de vorm moest de functie volgen waarbij ook toetreding van licht en lucht een belangrijke rol speelden. Deze architectuur werd mede mogelijk gemaakt dankzij de industriële revolutie, waardoor er gebruik gemaakt kon worden van nieuwe materialen als gewapend beton en staal. Ook werden nieuwe bouwmethoden als skelet- en montagebouw toegepast. Standaardisatie werd belangrijk. Het gebruik van overstekken, grote glazen puien en repetitie van elementen was kenmerkend voor deze stroming die een absolute tegenhanger van de traditionele Hollandse baksteenarchitectuur was. Ornamenten en versiering aan de gevel komen niet voor in bouwstijlen die gerekend worden tot het Nieuwe Bouwen, onder andere het Functionalisme, Bauhaus en de Stijl. Le Corbusier (1887 – 1965), een internationaal werkende Zwitserse architect en stedenbouwkundige, behoorde tot de internationale groep van architecten van het Nieuwe Bouwen. Ook in Venray zijn panden aan te wijzen die behoren tot het Functionalisme, waarbij de constructie en het uiterlijk van het gebouw bepaald wordt door de functie die erin gehuisvest is. Bijvoorbeeld het pand voor de firma Coenen in de Hofstraat van architect Chris Colsen, dat in twee fases werd gebouwd (1969 en 1971), is ontworpen als winkelpand met veel functioneel etalageglas en op de hoek aan de marktzijde op de eerste verdieping een lunchroom met uitzicht op de Grote Markt. Een ander voorbeeld is het huidige bibliotheekgebouw van BiblioNu van architect Camiel de Vries ( 1914 – 2002) van Gebroeders de Vries. Het pand werd in 1956 gebouwd als tricotagefabriek/ confectieatelier voor de N.V. Frans Beeren en Zonen uit Weert. Het gebouw bestaat in feite uit een fabriekshal met een lange lichtstraat in het dak (alle werkruimten waren op de begane grond), waarop als afzonderlijk element een 'kleine doos' is gezet, waar kantoren (met zicht op de werkruimten), showroom en kantine waren ondergebracht. De oude hoofdingang, gemarkeerd door een wand van mergel, staat als losse schijf onder de 'overhangende' bovenverdieping. Veel kenmerkende elementen (staal, gewapend beton, glas) zijn door het werk van Le Corbusier geïnspireerd en zowel binnen als buiten nog herkenbaar aanwezig. Foto's en bronnen, M. Coenen; C. Colsen will,R. van den Boogaart. Overige bronnen: Wikipedia; Archief SVM. Tekst: Leonie Cals. Secretariaat SVM: Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, E-mail: venraymonumentaal@live.nl