185 'kaas'tanjeplankjes
GEIJSTEREN | Voordat ze er waren, waren de 185 kaasplankjes al verkocht. Ze zijn dan ook afkomstig van de in Geijsteren befaamde kastanjeboom, die het dorp sinds 1898 sfeer gaf. In maart werd de uitgeleefde, monumentale boom geveld. Vlak voordat het dorpsplein een opknapbeurt zou krijgen. 'D'n dikke boeëm', zoals hij in Geijsteren alom bekendstond, leeft als kaasplank voort in tientallen huizen in Geijsteren en wijde omgeving.
Door Henk Baltussen
Droefheid en melancholie vierden in Geijsteren hoogtij toen duidelijk werd dat die goeie, ouwe, trouwe kastanje tegenover de kerk het loodje moest leggen. "Door watertekort, verdichting van de grond en beschadigde wortels was zijn conditie slecht", legt Gijs Wijnhoven van het plaatselijke bedrijf Boomwereld uit. "Hij had nog wel tien jaar of meegekund. Ziek was ie niet, hij was conditioneel op."
De boom ging in maart om
Met de grondige renovatie van het dorpsplein in het verschiet besloot het dorp met tal van gemengde gevoelens de kastanje te rooien. "Er is met deskundigen goed naar gekeken", zegt de Geijsterse aannemer Harrie Eijssen, die zich ontfermde over de boom nadat de oude kolos tegen de vlakte was gegaan. "Om hem alsnog proberen te redden heeft de boom nog een tijdje extra water en kunstmest gekregen. Hij leefde even op, maar dat was van korte duur. De boom was niet meer te redden."
Het halve dorp verleende hand- en spandiensten bij het rooiwerk; zie het als een manier van rouwverwerking. En daar lag ie dan, die koude zaterdag 3 maart. De eens zo trotse kastanje meedogen- en gevoelloos door de versnipperaar halen was geen optie. "We maken er kaasplankjes van, was de oplossing", zegt Eijssen. En zo geschiedde. Uit de grootste stammen werden 185 plankjes gezaagd. Er staat op elk plankje een brandmerk met de jaartallen 1898-2018 en een silhouet van een kastanjeboom. De boom werd in 1898 geplant, het jaar waarin Wilhelmina koningin werd, en mag dus met recht een Wilhelminaboom worden genoemd. Waarschijnlijk is de kastanje 129 jaar oud geworden.
Dat de wilde kastanje door de jaren heen heel wat te verduren heeft gehad, werd duidelijk bij het zaagwerk. "Er is van alles aangetroffen", zegt Eijssen. "Hele oude, gesmede spijkers, granaatscherven uit de Tweede Wereldoorlog, schroeven en zelfs stenen. In vroeger tijden werd de boom bijvoorbeeld gebruikt om pamfletten op te hangen. De spijkers die bleven zitten werden in de loop der jaren overgroeid met nieuw hout. Tot diep in de stam kwamen we ijzeren voorwerpen tegen. Dat vonden de zagen niet altijd even prettig."
Als een soort relikwieën bewaart Eijssen het ijzerwerk in een bakje in zijn kantoor. Een deel van 'd'n dikke boeëm' ligt bij Eijssen in de werkplaats. "Iemand heeft van een stam zelfs een lamp gemaakt", weet Eijssen.
De verkoop van de 185 kaasplankjes leverde 2.500 euro op. Dat geld is besteed aan de herinrichting van het dorpsplein, waar een krimlinde de gevelde kastanje moet doen vergeten. Waarom is voor een linde gekozen? "Er is zorgvuldig naar gekeken, uiteindelijk bleven drie soorten over", legt Ard Hendrix van Boomwereld uit. "Het werd de linde, omdat die voor die plek de beste groeivorm heeft, de boom is luisvrij en toevallig heet een pand bij het plein Lindenhof." Dat van die boom snel kaasplankjes worden gemaakt, ligt niet in de lijn der verwachting. Hij geniet speciale verzorging van Geijsternaar Theo Kleeven en de linde kreeg een eigen watertappunt.