Ratten in de val
Venray | Ratten. Niemand zit er op te wachten. De dieren knagen aan alles wat er op hun pad komt, dragen ziektes over en veroorzaken andere overlast. Grad van IJzendoorn heeft iets bedacht om de dieren dwars te zitten. Dankzij zijn uitvinding kunnen de ratten onmogelijk het riool uit.
Door Willem Menting
De vondst van de 64-jarige van IJzendoorn oogt ongelofelijk simpel, maar is desondanks effectief. Bij het internationale bedrijf waar hij werkt is zijn uitvinding één jaar lang getest. Het resultaat: de rattenoverlast is nagenoeg verdwenen. "Mijn uitvinding (zichtbaar op de foto, red.) plaats je in een put. De grote opening aan de bovenkant en de kleine opening aan de onderkant. Ratten klimmen via de zijkant van de put omhoog. Als ze eenmaal boven zijn, moeten ze een bocht maken naar de kleine opening. Omdat het materiaal van rvs is krijgen de dieren geen grip en vallen ze weer naar beneden."
Van IJzendoorn vergelijkt zijn uitvinding met een wespenval, gemaakt van een lege plastic fles. "Alleen werkt het omgekeerd. Dan gaan wespen vanuit de bovenkant naar binnen om er vervolgens niet meer uit te kunnen. Bij de rattenval kunnen ratten er niet uit. Ze komen immers al uit het riool." Bedrijven en particulieren ondervinden veel overlast van ratten. Onder meer in Oostrum is een tijd lang sprake geweest van een plaag. "Mijn uitvinding kan voor een paar euro gemaakt worden en is effectief. Ik help graag mensen."
De vondst van Van IJzendoorn kan in allerlei soorten en maten gemaakt worden. Voor smalle rioleringen, ronde putten en vierkante rioolopeningen. "Het gaat om de vorm van de bak. De bovenkant moet groot zijn, want er moet nog steeds voldoende water de putten instromen. De onderkant moet smal zijn, want anders kunnen de ratten alsnog bovengronds komen."
Tegenwoordig woont Van IJzendoorn in Well. Hij woonde daarvoor jarenlang in Venray. Via zijn werkgever volgde hij een cursus bij het kennis- en adviescentrum dierplagen in Wageningen. Daar leerde hij veel over de ratten. "Als je de ecologie en biologie binnen leefomgeving begrijpt dan leer je het gedrag van ratten kennen. Eigenlijk heb je ratten zo gevangen. Als je een rat ziet lopen, dan is het nest meestal in een straal van vijftig meter te vinden. Aan de keutels kun je de looprichting zien. Als ik een rat zie en observeer, dan heb ik die binnen één paar dagen wel gevangen."
In deze regio en de rest van Nederland leven vooral bruine ratten. "Ook de zwarte rat komt hier voor, maar die zie je al een stuk minder." Als de uitvinding van Van IJzendoorn in putten in de bebouwde kom en bij bedrijven gebruikt wordt, dan moet dat volgens Van IJzendoorn voldoende werken. "Bij putten in het buitengebied is dat niet nodig. Ratten hebben beschutting nodig en in een open omgeving durven ze nauwelijks te komen. Dan komen de natuurlijke vijanden van de rat om de hoek kijken en dat risico lopen ze niet. Ratten zijn schuchtere dieren die ook nog eens slecht zien. Ratten zijn ook heel slim en hebben een grote overlevingsdrang."