Unieke symboliek
Venray | Het is deze maand 15 jaar geleden dat het monument Naamloze Doodgeboren Kinderen, naast de Venrayse Grote Kerk, aan de zuidkant van de toren, werd onthuld. Dat geschiedde op 28 december 2002, op de feestdag van Onnozele Kinderen.
Het monument kwam tot stand door initiatief en inspanningen van met name twee Venrayse moeders van een naamloos doodgeboren kind: Nel Aben en de inmiddels overleden Jeanne Peters. De Venrayse beeldend kunstenaar Piet Hermans (1), overleden in 2007, zorgde belangeloos voor het ontwerp. De onthulling van het monument door de twee Venrayse vrouwen, gevolgd door de plechtige inzegening en de ingebruikname, trok indertijd veel belangstelling. Die belangstelling is gebleven en vele bezoekers hebben blijk gegeven van hun gevoelens en waardering. In de geboorteschalen worden veel knuffels achtergelaten, het gedenkteken voorziet in een behoefte.
Het naamschildje (2) aan de Grote Kerk, geeft ook: "Onthulling 28 december". Het ontbrekende jaartal volgt uit de gouden letters "MMII" die "2002" betekenen. Het kunstwerk (3) bestaat uit drie grote blokken hardsteen in een grindbed, met op elk blok een geboorteschaal, waarin een ster en respectievelijk babyvoetjes (4), een baby (5), en babyhandjes (6). Rondom het project een stenen omranding waarop eenmalig "28 december 2002". Vooraan een eenvoudige stenen zitbank.
Beeldend kunstenaar Piet Hermans maakte eerder met collega's een studiereis door de staat New Mexico in de USA om leefgewoonten en keramiek-technieken van Indianen te leren kennen. Hij vertelde mij indertijd getroffen te zijn door een indiaanse traditie waarbij elke pasgeborene een geboorteschaal meekrijgt. Die schaal wordt een leven lang voor en door de ontvanger voor persoonlijke zaken gebruikt. Bij overlijden van de ontvanger wordt de schaal onbruikbaar gemaakt door een gat door de bodem te maken.
Daardoor geïnspireerd koos Piet Hermans voor het monument van de doodgeborenen niet alleen voor geboorteschalen, maar daarin juist ook voor het gat door de bodem als symboolteken voor het overlijden. Voor de schaal als doopvont beeldde hij daarmee tevens een gemiste doop uit. Voor de vormgeving van de gaten koos hij een ster met vijf punten (7). Die keuze heeft de symboliek van het totaal extra mooi en uniek gemaakt. Immers in de Christelijke leer is de vijfpuntige ster ook een Christussymbool, dat verwijst naar Christus, naar een nieuw leven, naar de hemel, naar de ster van Bethlehem. In de schalen plaatste Piet de babyvoetjes, de baby en de babyhandjes juist in de richting naar de ster. De vijf sterpunten staan bovendien voor de verzoenende vijf wonden van Christus.
Foto van Piet: Thea Hermans, overige foto's en tekst: Frans de Roos. Bronnen o.a.: A. Bronswijk: Symbolen, de taal van kunst en liturgie; Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, e-mail: venraymonumentaal@live.nl