Enkele blinde leerlingen van Braille Without Borders voor het Potalapaleis in Lhasa.
Enkele blinde leerlingen van Braille Without Borders voor het Potalapaleis in Lhasa. Foto: Paul Kronenberg

Einde blindenschool?

Lhasa | Er dreigt een einde te komen aan de activiteiten van de blindenschool die Venraynaar Paul Kronenberg (49) en zijn blinde Duitse vriendin Sabriye Tenberken (46) in Tibet hebben opgezet.

De lokale regeringspartner weigert het project door te zetten. "Zeer zorgwekkend. En dan druk ik me nog zacht uit", zegt een verontruste Paul Kronenberg.

Door Ron Koenen

De Venraynaar zette negentien jaar geleden samen Tenberken de blindenschool, waarin driehonderd kinderen een praktijkopleiding krijgen, op. Het complex omvat onder meer een basisschool in het centrum van Lhasa, evenals een trainingsboerderij in Shigatse.

Maar wat is er aan de hand? "Ons laatste contract met de lokale regeringspartner, de Tibet Disabled Persons Federation, is verlopen", legt Kronenberg uit. "We waren de afgelopen weken in Tibet om een overhandigingscontract te bespreken, maar begrepen al snel dat onze partner andere plannen had. Verschillende geplande meetings werden zonder reden steeds afgezegd. Het was duidelijk dat ze tijd aan het rekken waren, want ze hadden één troefkaart en dat was de geldigheid van ons visum dat op 3 augustus 2017 afliep. En langer in het land blijven is dan geen optie."

Op het laatste moment kregen Tenberken en Kronenberg een contract voorgelegd waarin stond dat alle activiteiten gestopt moesten worden en dat alle leerlingen naar een 'special school' zouden worden overgebracht. "Dat was voor ons niet acceptabel en daarom zijn we uiteindelijk zonder overeenkomst vertrokken. Wat het meest frustrerend is, is dat er geen logische redenen genoemd worden. In de laatste 19 jaar hebben we vooral ook in China erg veel lof en verschillende awards ontvangen en nu zeggen ze ineens: 'Tibet is een financieel goed ontwikkeld gebied, bedankt, nu kunnen we het zelf'. Maar daar ligt een probleem."

In de 'special schools', die voor mensen met verschillende handicaps zijn opgezet, wordt geen speciale training voor blinden gegeven, zoals mobiliteitstraining. "Maar bijvoorbeeld ook geen Tibetaans en braille in het Engels. Het concept in zo'n 'special school' is niet gericht op zelfintegratie. Wij bereiden onze leerlingen voor en zorgen ervoor dat ze zich zelf in het reguliere schoolsysteem kunnen integreren. Onze methode heeft zich bewezen. Meer dan 80 leerlingen gaan inmiddels naar reguliere scholen. Ze gaan naar basisscholen, het middelbaar en hoger onderwijs en zelfs naar universiteiten."

"Ook onze beroepsopleiding heeft een positief resultaat opgeleverd", vervolgt Kronenberg. "Blinde leerlingen hebben de keuze om getraind te worden in onder meer akkerbouw, veeteelt, compostproductie, het bakken van brood, het maken van kaas en andere zuivelproducten, tapijtknopen, breien, muziek, computergebruik of koken. Na de training zijn vele blinden eigen bedrijfjes begonnen of ze hebben een baan gevonden. Waarom dit nu gestopt moet worden, is voor ons een raadsel."

Algemeen bekend is dat de werkomstandigheden van de vele niet-gouvernementele organisaties (NGO's), met inbegrip van Braille Without Borders, in de laatste jaren aanzienlijk zijn verslechterd in China.

In Peking zijn diplomaten van verschillende ambassades en ook een hoge vertegenwoordiger van de EU die zich voor het project inzetten, weet Kronenberg. "We hopen dat er toch nog een goed resultaat kan worden bereikt. We zijn nu in Kathmandu in Nepal en in de komende week keren we terug naar ons Kanthari-instituut in Zuid-India. We zijn hier al door media uit verschillende landen gecontacteerd en door ons verhaal met hen te delen, proberen we te redden wat er te redden valt.. Wij hopen dat de internationale druk ervoor zorgt dat de activiteiten van Braille Without Borders in Tibet door onze collega's door kunnen blijven gaan. Het gaat hier niet om Braille Zonder Grenzen of om ons, maar voor de toekomst van al die blinde kinderen."