'Venray is goed voor mij'
VENRAY | Deken Harrie Smeets (56) viert op zondag 11 juni zijn 25-jarig priesterjubileum in de Grote Kerk in Venray. Hij is alweer ruim dertien jaar deken in de Peelgemeente. Begin 2004 volgde hij Jo Coenen op die naar Weert vertrok. Smeets werd landelijk bekend door de tv-missen die twee jaar lang vanuit de 'parel van de Peel' werden uitgezonden. Zijn naam werd onlangs al genoemd als nieuwe deken van Maastricht. Dat werd zijn studiegenoot John Dautzenberg. Nu zingt zijn naam weer rond als opvolger van Frans Wiertz. De bisschop stopt op 2 december 2017, de dag van zijn 75e verjaardag.
Door Henk Willemssen
Als een van de twaalf kanunniken in het bisdom Roermond maakt Smeets zelf deel uit van het kapittel dat binnenkort een lijstje van drie namen opstelt. De beslissing ligt bij de bisschoppenconferentie en uiteindelijk heeft 'Rome' het laatste woord. Harrie Smeets reageert direct met 'nee' op de vraag of hij bisschop wil worden. "Ik denk dat de kans ook niet erg groot is. Kijk maar naar de laatste benoemingen. De bisschoppen hebben allemaal de titel doctor. Ze zijn gepromoveerd in de theologie of filosofie. In Leuven, Münster of Rome. Ik heb na de zevenjarige opleiding in Rolduc niet verder gestudeerd. Dus ik denk dat ik aan de veilige kant zit."
En dat vindt hij helemaal niet erg. Integendeel. "Ik heb het uitstekend naar mijn zin in Venray. Hier hoef ik voorlopig nog niet weg. Ik hoop het vertrouwen van de mensen te winnen. Venray is altijd goed voor mij geweest." Smeets schuift een gordijn open en wijst naar buiten. Zijn mooie achtertuin ligt in de schaduw van de Grote Kerk. "Dit is toch net het aardse paradijs", zegt hij.
Enkele keren in het interview komt hij terug op de 'gelofte van gehoorzaamheid'. Die legde hij af toen hij op 13 juni 1992 door bisschop Jo Gijsen in Roermond tot priester werd gewijd. Het bisdom bepaalt de standplaats en de priesters hebben te gehoorzamen. Afscheid nemen kost hem sowieso veel moeite. "Nergens ben ik bij mijn vorige parochies graag weggegaan. In de loop der jaren leer je de mensen kennen en de band wordt hechter." Eind 2003 kwam vanuit Roermond de mededeling dat hij zijn vijf parochies in Maastricht-west moest inruilen voor Venray. In plaats van pastoor werd hij deken. "Dat was eigenlijk een kleine ramp. Ik was veel liever wat langer in Maastricht gebleven. Maar je moet heel goede redenen hebben om je benoeming te weigeren." En dus streek hij begin 2004 in de pastorie aan de Eindstraat in het voor hem onbekende Venray neer. In december van dat jaar vierde hij in stilte zijn eerste mijlpaal: het 12,5-jarig priesterjubileum.
Harrie Smeets werd geboren in de vroedvrouwenschool in Heerlen. "Destijds de kraamkamer van Zuid-Limburg." Hij groeide op in Born als tweede in een gezin van drie. Zijn oudste zus heeft het belasting- en accountantskantoor, dat zijn vader in 1953 oprichtte, overgenomen. En hij heeft nog een jongere zus. "Mijn beide ouders waren gelovig. Iedere zondag gingen we naar de kerk. Daar kwam ik altijd graag. Ik voelde me er thuis." Hij ging naar het lyceum Serviam in Sittard. "Op het einde van de middelbare schooltijd heb ik er wel eens aan gedacht om priester te worden. Die gedachte schoof ik weer aan de kant. Ik ging Nederlands studeren in Utrecht. En wilde later les gaan geven."
Totdat hij zich aanmeldde voor een jongerenreis naar Rome. Theo Willemssen, oud-deken van Roermond en voormalig rector van Rolduc, ging ook mee en droeg in Rome een mis op. "Tijdens de preek sprak hij over Christus die mensen uitnodigt. Dat heeft me aan het denken gezet. Ik voelde dat ik op die uitnodiging moest ingaan. Want als ik dit niet doe, dan mis ik een doel in mijn leven."
Zijn laatste studiejaar in Utrecht combineerde hij al met het seminarie in Rolduc. Hij werd aangenomen door bisschop Jo Gijsen. "Mijn moeder zei: 'Bid maar dat je het goede doet'. Mijn ouders hebben zich nooit verheugd op mijn priesterwijding. Want ze wilden er helemaal geen druk opleggen. Nee, ik heb in Rolduc nooit twijfels gehad. Ook niet in lastige momenten."
Op de feestdag van St. Antonius werd hij met vijf medestudenten in de St. Christoffelkathedraal in Roermond tot priester gewijd. "Het was de allerlaatste wijding die Gijsen deed. Een halfjaar later trad hij af. Ik heb een heel andere kant van hem gezien. Hij heeft me op het spoor gezet. Gijsen zag de dingen vaak goed, alleen uitte hij zich niet altijd zo handig."
De wijk Boshoven in Weert was zijn eerste standplaats. Daarna werd hij kapelaan van Thorn en Wessem. Om in 1997 pastoor te worden in de buitenwijken aan de westkant van Maastricht. In Venray onderscheidde hij zich al snel van zijn voorgangers. Hij werd meer een publiek figuur. Het begon met het inzegenen van de kermisattracties. Daarna werd hij steeds vaker door verenigingen of voor festiviteiten gevraagd. Tot aan sketches met carnaval toe. "Ik grijp die kansen bewust aan om zo de kerk in het leven te houden. Om de parochiekerk te laten zien in de wereld eromheen. Ik doe het ook graag. Het is een teken dat ik me hier goed voel. Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat ik er ben als mensen een beroep op me doen voor sacramenten. Daar ligt het zwaartepunt van de kerk."
Iedere dag draagt hij de mis op. Het kerkbezoek loopt overal terug. "In de Grote Kerk zie je het op zaterdagavond. Veel vaste bezoekers zijn te oud of ziek geworden. Of ze zijn gestorven. Velen van hen heb ik begraven. Bij de Hoogmis op zondag blijft de kerk goed gevuld. En door de week zie je een vaste groep, van zo'n 25 mensen." Het dagelijks ritueel van de mis slaat hij zelden of nooit over. Ook niet op vakantie. Hij heeft altijd de attributen bij zich. "Al is het op mijn koffer op een vliegveld. In de afgelopen 25 jaar heb ik twee dagen moeten overslaan. Dat was echt overmacht. Ik zie het als een genade dat ik dit mag doen. Iedere keer geeft weer voldoening. Of het voor een volle kerk is of ik ben privé. Geestelijk gezien leef ik hiervan."
