Karakteristieke boerderij De Stegenshof in Merselo
Venray | Tijdens Open Monumentendag 2017, met als thema Boeren, Burgers en Buitenlui, vinden ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de Molen Nooit Gedacht, diverse activiteiten plaats in Merselo, op zondag 10 september.
Merselo kent een aantal karakteristieke boerderijen waaronder rijksmonument de Martieneplats, aan Weverslo 3 en gemeentemonument de Stieneplats, Grootdorp 85. Beide kunnen tijdens openmonumentendag bezocht worden. Daarnaast zijn er nog een aantal boerderijen die de identiteit van Merselo mede bepalen en op 10 september ook een rol zullen spelen in het programma. Rond 925 wordt al gesproken van de nederzetting 'Meresloe', waar de eerste boeren zich gevestigd hadden op de overgang van natte, lage grond (het Loobeekdal), naar hoge droge zandgrond. Zij begonnen met de ontginning van woeste grond buiten de bewoonde wereld. In de loop van de Middeleeuwen groeide de bevolking en ontstonden diverse kampementen en buurtschappen in de omgeving. Het eerste deel van de naam Merselo 'Merse' kan duiden op water of moeras; het tweede deel 'lo' slaat op bos of open plek in het bos. Hedendaagse benamingen herinneren aan de ontstaansgeschiedenis zoals 'De Kamp' en Weverslo (bosrijke plek). De onontgonnen woeste grond was vooral geschikt voor het fokken van schapen, die aanvankelijk vooral gehouden werden voor de mestproductie ter verbetering van de grond en wol. In de 19e eeuw ontstond een internationale schapenhandel voor de vleesvoorziening. Diverse leden van de familie Poels uit Weverslo waren actief betrokken bij de Grote Schaapscompagnie van Venray. In de gemeente Venray stonden in deze periode zo'n 60 schaapskooien. Op een Tranchotkaart uit 1803 staat 'De Kamp' in Merselo al vermeld als schaapskooi. Een van de oudste boerderijen aan de Veldstraat is de ' Stegenshof' op nummer 24. In 1776 woonden hier Petrus Versteegen en Johanna Bistervelts met vier zonen en drie dochters. De boerderij blijft in de familie via diverse generaties schoonzonen/-dochters: Antoon Jans (in 1841), Gerardus Wismans (in 1860), Petronella Poels-Wismans (in 1919) en Toon Poels (in 1946). Deze verkoopt in 1980 de boerderij aan Jaap Hendriks en Jo Stiphout. Aanvankelijk was het een gemengd bedrijf met koeien en kippen; nu fokt men Friese raspaarden, die op mooie zondagen worden ingespannen voor een ritje met een rijtuig door de omgeving. De boerderij heeft een dwarsgeplaatst woonhuis haaks op de weg. De voormalige stal zit achter het woonhuis, evenwijdig aan de straat, waardoor een L-vorm ontstaat; kenmerkend voor een krukhuisboerderij. De losstaande schuur, nu in gebruik als paardenstal, staat eveneens haaks op de weg waardoor een kleine binnenplaats ontstaat waar men op 10 september een kijkje kan nemen.
Foto en tekst: Leonie Cals. Bronnen: Fam. Hendriks-Stiphout; St. Schaapscompagnie Merselo; 't Raokeliezer Merselo (Wie wònt wòr ien Mèrselo). SVM: secretariaat: Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, e-mail: venraymonumentaal@live.nl.