Lourdesgrot Paschalis naar Jerusalem: waardevol cultuurhistorisch initiatief
Venray | Het Ursulinenklooster Jerusalem (gemeentelijk monument) werd in 1973 gesloten om verbouwd te worden tot Venrays gemeentehuis. De Lourdesgrot in de tuin van Jerusalem werd daarna al snel gesloopt. In Oostrum werd het voormalige klooster-noviciaat St. Paschalis (foto, gemeentelijk monument) van de Broeders van Liefde in 2012 gesloten. De Lourdesgrot in de tuin van Paschalis kan daar inmiddels niet langer worden gehandhaafd. De gemeente Venray onderzoekt, op voorstel van de Stichting Kruisen en Kapellen, of deze Lourdesgrot nu op het voormalige Jerusalem-terrein nabij de St. Odaput, herbouwd kan worden.
De verschijningen in Lourdes van de Heilige Maagd Maria aan Bernadette Soubirou vonden plaats in 1858. Toen die ontmoetingen meer bekendheid kregen, ontstond een eerste periode waarin de grot van Lourdes veel werd nagebouwd bij kerken en kloosters, als plek voor gebed en bezinning. Uit die periode dateert de vroegere Lourdesgrot van Jerusalem die al in 1878 door specialisten uit Lourdes werd opgericht, pal naast de St. Odaput. De grot leek daarmee haar 'bron' te ontlenen aan die Odaput, met water om zieke ogen te wassen. De Lourdesgrot van het in 2007 gesloten Ursulinenklooster in Tildonk, vanwaaruit zusters Ursulinen in 1838 naar Venray trokken, prijkt daar als kostbaar cultuurhistorisch erfgoed in de parkachtige voormalige kloostertuin. Bernadette Soubirou overleed in 1879 en werd opgebaard, haar lichaam geheel intact, in het klooster van Nevers, waar zij was ingetreden. Zij werd heilig verklaard in 1933. Waarschijnlijk dat laatste heeft geleid tot een tweede periode van vele nieuwe Lourdesgrotten.
De Lourdesgrot van Paschalis (foto) uit 1938 werd echter vooral door de Broeders van Liefde gekozen omdat Nederland in 1934 een zelfstandige provincie van hun congregatie geworden was: de Mariaprovincie. De grot werd in eigen beheer gebouwd met grote keien afkomstig van de Mookerheide. De vormgeving toont een aangepaste overeenkomst met de grot in Lourdes. Op maaiveldniveau een nis, en op hoogte een tweede nis met een prachtig oorspronkelijk beeld van Maria (foto) zoals zij was verschenen, gemaakt door St. Joris in Beesel. De Ursulinen en hun klooster Jerusalem zijn belangrijk in de geschiedenis van Venray. De tuin van het gemeentehuis herbergt verschillende authentieke cultuurhistorische omgevingselementen van het klooster. Zij dragen hun geschiedenis met zich mee en zijn belangrijk voor de mensen die zich ermee verbonden voelen. Ook de Broeders van Liefde, stichters van de psychiatrische kliniek St. Servatius, hebben nadrukkelijk hun bijdrage aan de ontwikkeling van Venray geleverd. Herbouw van de Lourdesgrot van Paschalis op het voormalige Jerusalem-terrein beoogt meerdere doelen, heeft een grote meerwaarde, is een bijzonder waardevol cultuurhistorisch initiatief.
Foto en tekst: Frans de Roos. Bronnen o.a.: Meulenkamp, de Nijs: Buiten de kerk; Peel en Maas-archief; SVM-archief. Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, e-mail: venraymonumentaal@live.nl