Iconen en symbolen: Schouwburg-, Henseniusplein
Venray | Het thema 'Iconen en symbolen' van de komende Open Monumentendag in september, is buitengewoon boeiend en breed.
Het vraagt aandacht voor specifieke beelden en tekens met een bijzondere betekenis. Die betekenis kan overeenkomen met het teken zelf: icoon, of niet overeenkomen, maar afgesproken en daarom herkenbaar zijn: symbool. Icoon en symbool worden vaak door elkaar gebruikt. Ook kunnen objecten of personen zelf een iconische en/of symbolische betekenis hebben. Wandelend over het Schouwburgplein, Henseniusplein en enkele aanliggende straten noteerden wij de volgende voorbeelden.
Het kunstwerk Rendez-vous heeft een zestal gebeeldhouwde naamgegeven reliëfs: het zijn iconen met elk één kunstuiting. Enkele reliëfs bevatten ook nog een of meer bijzondere tekens: de vis (1) in het icoon Carnaval is het symbool van het begin van de vastentijd. De Millenniumfontein geeft aan dat Venray een millenniumgemeente is, zie voorgaand artikel, week 23. De specifieke tekens in de buitenrand van de fontein zijn de symbolen van de acht millenniumdoelen. Zilveren straatstenen rondom symboliseren waterdruppels. De kleurrijk beschilderde zuilen (2) van het kunstwerk De Marktgangers op het Gouden Leeuwpad symboliseren marktgangers van verschillende culturen. Boven het Gouden Leeuwpad, op de plek van het gesloopte monumentale woonhuis en hotel De Gouden Leeuw, is een replica (3) van het oorspronkelijke gevelbeeld geplaatst als symbool van historie.
De naam Henseniusplein staat met iconen van letters (4) gespeld in de hardstenen straattegels op de langszijden van het plein. Het beeldbepalende standbeeld (5) van de Venrayse icoon Godefridus Henschenius, naar wie het plein is vernoemd, werd opnieuw opgericht als symbool van roem en historie. Fraai ontworpen symbolen in de bestrating functioneren als afslagplaats (6) en hole van de golfbaan door het centrum. De gevel van pand Henseniusplein 6 (en ook van Henseniusplein 4) heeft bouwkundige details met het decoratieve icoon "diamant" (7), symbool van rijkdom. De Venrayse vlag, symbool voor Venray, in de windvaan (8) van Henseniusstraat 5 (GM) benadrukt deze voor Venray karakteristieke laagbouwwoning uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Waar het wapen van Venray op putdeksels (9) en straatpalen (10) onder meer symbool is van gezamenlijkheid in de gemeente, is het gemeentewapen in kleur (11) op pand Henseniusplein 2 vooral een decoratief symbool. Het maalkruis (12) in de metselwerkgevel van Henseniusplein 3 is een onheil werend symbool. Het gebouw Patersstraat 1 heeft boven de entree een gegraveerde posthoorn (13); daarboven een gevelsteen met een postkoets op snelheid (14). Twee symbolen die de vroegere functie postkantoor uitbeelden. Foto en tekst: Frans de Roos. Bronnen: o.a.: Stichting Open Monumentendag, SVM-archief. Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat Vliezenweg 1, 5801 JC Venray, e-mail: venraymonumentaal@live.nl.