'Ik ben er nog'
Venray | Debby Petter (59) speelt op vrijdag 22 april de première van haar indringende solovoorstelling 'Ik ben er nog' op de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn. De actrice en voormalige nieuwslezeres brengt het oorlogsverhaal van haar moeder voor het eerst buiten de muren van het theater. De voorstelling begint om 20.00 uur en wordt ingeleid door Youp van 't Hek. Exclusief voor Peel en Maas een interview met Petter over de voorstelling.
Door Henk Lammen
Ik ben er nog is een verhaal over toen en nu, een verhaal van alle tijden. De voorstelling is gebaseerd op het gelijknamige boek, waarmee Debby in 2009 als schrijfster debuteerde. "Het boek vertelt het verhaal van mijn moeder die als 15-jarige alleen uit de oorlog kwam. Haar moeder overleed aan het begin van de oorlog aan een hersentumor, haar vader en broers werden opgepakt en vergast. Zij heeft ondergedoken gezeten en de oorlog overleefd in Amsterdam." Haar moeder Hélène, van Joodse afkomst, was in de oorlogsjaren een meisje dat alles verloor. Ze moest onderduiken, een gitzwarte periode in haar leven. "Ze was na de oorlog een hele periode apathisch. Is wel naar school geweest, is de verpleging ingegaan, maar besloot nooit meer over de gebeurtenissen in de oorlogsjaren te praten. Zoals zoveel mensen dat gedaan hebben", vertelt Debby Petter in de ontvangstruimte van het Jongeren Ontmoetingscentrum (JOC) in Ysselsteyn. "Ik was de oudste van drie kinderen en heb altijd gevoeld dat er iets was", zegt ze met zachte stem. "Een vriendinnetje op school zei een keer 'jullie zijn Joods hè?' Als ik dan naar mijn moeder ging om te vragen wat dat was, wuifde ze het altijd weg. 'Dat leg ik je nog wel een keer uit' was altijd haar antwoord." Bij toeval vond ze een poëziealbum van haar moeder. Met allerlei namen die ze niet kende. Debby begreep er niks van. Het gaf haar een onbestemd gevoel als kind. "Er was iets, maar wat, dat wist ik niet. Ik vroeg ook regelmatig naar haar familie. Dan ontweek ze mijn vragen. Was verdrietig. Ik vroeg dan nooit door, je wilt jouw moeder geen verdriet doen." Tot haar achttiende nam Debby Petter genoegen met onbeantwoorde vragen. Toen hakte ze de knoop door. "Ik moest het weten, hoe erg ik het ook vond om mijn moeder te zien huilen. Ze vertelde haar verhaal en alles werd me duidelijk. Ik kreeg een kistje met briefkaarten van mijn broers vanuit het concentratiekamp. Die had mijn opa bewaard. Zelf wilde ze het niet lezen. Ik heb ze met een loep gelezen. Dat sloeg naar binnen!" In 2011 bracht Petter het verhaal van het boek Ik ben er nog in een voorstelling voor het eerst naar intieme theaterzalen. Sindsdien heeft ze de voorstelling meer dan honderd keer gespeeld. Nu gaat ze de voorstelling spelen op historische locaties zoals het herinneringskamp van Westerbork, het Anne Frank Huis in Amsterdam, het oorlogsmuseum in Overloon en op 22 april op de Duitse begraafplaats in Ysselsteyn. "Waarom? De verhalen kunnen niet genoeg verteld worden. Zeker in deze herdenkingstijd op locaties die zelf een verhaal hebben. Waar iets gebeurd is. Een toegevoegde waarde die bij de geschiedenis van de oorlog hoort. Je kunt niet vluchten." Ze is diep onder de indruk van de Duitse begraafplaats. "Het is een beladen plek. Hier liggen meer dan 30.000 Duitse militairen die gesneuveld zijn. Jonge jongens. Hier komt alles bij elkaar. Oorlog, verbijstering. Indrukwekkend."