Joe Bardoel:
Joe Bardoel: "Canada is opener, vrijer en je zit er minder dicht op elkaar." Foto: Ron Koenen

Hoe is het toch met Joe Bardoel?

Algemeen

Hij noemt zich in Canada Joe, maar in de regio Venray is hij vooral bekend onder de naam Jos. Joe Bardoel (66) kan er hartelijk om lachen. "Jos is te moeilijk voor Canadezen. Die naam kunnen ze niet uitspreken. En zeg nou eerlijk: Joe klinkt toch ook een stuk stoerder voor een Canadese Nederlander?"

Joe Bardoel grijnst terwijl hij aan zijn kopje koffie in Hotel Asteria nipt. Hij was onlangs terug in Nederland. Voor de reünie van de familie Bardoel in café D'n Terp in Oirlo, waar een kleine honderd mensen die verwant zijn aan wijlen Han en Jan Bardoel uit Merselo zich verzamelden. "Het was prachtig, ongelofelijk mooi", blikt hij terug. "Bijna zestig familieleden waren uit Canada overgekomen en zelfs een gezin uit Japan. Daarnaast waren er zo'n dertig uit Nederland en enkele bekenden van de familie. Weet je wat zo bijzonder is? Dat iedereen het goed met elkaar kan vinden. Zonder uitzondering. Sommigen zie je amper, maar de band is altijd gebleven. Ja, dat komt ook door Facebook en Skype. De wereld is een stuk kleiner geworden sinds mijn vertrek uit Nederland." Hij denk even na. "Ik zal het nooit vergeten: mijn vader was een mens van een paar woorden. Toen hij op zijn sterfbed lag, zei hij: 'het mooiste is dat wij het allemaal zo goed met elkaar kunnen vinden'. Dat klopt."


Hij stipt het zelf aan. Op zestienjarige leeftijd maakte hij in 1969 als Merselose boerenzoon de overzeese oversteek naar Canada. Zoals eerder vier van zijn broers (Herman, Martien, Harry en de inmiddels overleden Ben) ook deden. Martien, een jaar jonger dan Herman, was de eerste die in 1959 de oversteek maakte naar de provincie Ontario in Canada. "Mijn broers hadden altijd prachtige verhalen over Canada. Dat avontuur trok mij ook", legt Joe Bardoel uit. 'Met mijn beste vriend Gerrit van Ginkel praatte ik elke dag over Canada: we zouden samen naar Canada gaan, maar Gerrit kreeg verkering en ging niet mee." Als jonge emigrant ging hij direct aan de slag op het silobedrijf van zijn broers Herman en Martien. "Voersilo's bouwen voor varkens- en koeienstallen. Dat was 'big business'. Hard werken, maar werk zat. In Canada zitten heel veel boeren uit Nederland, ook in de regio London, dat in het zuidoosten van Canada ligt. Ik woonde bij mijn broer en hun gezin in de eerste twee jaar. Het derde jaar wist ik een appartement te huren, samen met een paar Hollandse vrienden die ook allemaal in de silobouw gingen werken. In die jaren verdiende ik 150 dollar (toen 540 gulden, red.) per week, heel wat anders dan in Nederland. Daar ontving ik als jongen van 16 jaar wekelijks 50 gulden aan loon. Weet je wat me ook aansprak? Dat je in Canada op je zestiende jaar al mag autorijden." Met een lach: "Dat vond ik wel mooi. Ik kocht meteen een nieuwe Ford Mustang. Zo'n auto had in Venray alleen dokter Bloemen."

In de periode 1947-1963 bereikte het aantal overzeese emigranten uit Nederland een peil van 410.000, van wie de meerderheid naar Canada (147.000) reisde. 'Vanwege het sombere economische toekomstperspectief, het huizentekort en de dreiging van een derde wereldoorlog", weet Joe Bardoel. "Nee, ik heb nooit spijt van mijn beslissing gehad. Ik vind het leuk om naar Nederland te komen, maar ben ook altijd weer blij om terug in Canada te zijn. Daar is het minder druk, minder hectisch ook. Canada is opener, vrijer en je zit er minder dicht op elkaar. En de natuur is prachtig, ruig, met hoge bergtoppen, heldere bergmeren en wilde dieren. Ja, het is ook een uitstekend vakantieland. Maar pas op: als je er eenmaal bent geweest, wil je nooit meer weg."

Hij zegt het met een knipoog. Want als eigenaar van een camping in Mossley, onder de rook van London, en gediplomeerd makelaar weet hij zijn onderneming wel onder de aandacht te brengen. "Samen met mijn vrouw Heidi, een Canadese met Duitse roots, en onze 37-jarige zoon Justin runnen we Golden Pond RV Resort. Een familiecamping met bijna 300 plaatsen en ruim vijftig permanent huisjes. Met een restaurant, een zwembad, minigolf, tennisbanen, een visvijver en recreatiehal. Van alle gemakken voorzien, in een prachtig natuurgebied. Toen ik de camping in 1977 samen met Herman kocht, waren er dertig plaatsen en een stuk bos. In 1980 nam Martien de camping over van Herman en samen hebben we de camping verder ontwikkeld. Hij is elf jaar in andere handen geweest, maar in 2003 kreeg ik, ik had inmiddels mijn makelaarspapieren, de opdracht om ze te verkopen. Met financiële steun van mijn neef Martien Poels in Nederland, die wilde investeren in onroerend goed, is het gelukt om de camping weer aantrekkelijk te maken. Momenteel hebben we ruim tien mensen aan het werk op onze camping, en we helpen als gezin ook volop mee om het onze gasten naar de zin te maken. Ja, er komen ook Nederlandse toeristen bij ons op vakantie. Natuurlijk, waar zie je die niet?"

Een grote hobby van Joe is reizen. "We hebben als gezin heel wat van de wereld gezien. Mijn vrouw was 37 jaar conferentieplanner voor een grote verzekeringsmaatschappij in London. Natuurlijk was ik altijd welkom voor een bezoek, zelf in Hawaii en allerlei steden in de Verenigde Staten. Maar dat reizen deed ik ook als motorcrosser, want die sport heb ik van 1972 tot 1982 op heel hoog niveau beoefend. Dat deed ik in Merselo ook al graag, crossen op de motor, maar in Canada was het bijna professioneel. Ik heb zelfs in grote motorcrosses in de Verenigde Staten, en Canada, de zogeheten 'Supercrosses', meegedaan. Nee, veel geld heb ik er niet mee verdiend, het heeft vooral heel veel geld gekost."

Maar Joe Bardoel klaagt niet, integendeel. "Nee, de emigratie heeft me als mens veel gebracht. Zelfstandigheid bijvoorbeeld. Je moet je snel aanpassen in een vreemd land en de taal leren. Je moet zelf dingen regelen, een nieuw leven opbouwen. Het leven is er relaxed, maar ook in Canada gaat niks vanzelf en er moet gewoon gewerkt worden. Je moet zelf wat van je leven maken. Maar het is wel fijn als je dan familie om je heen hebt. Want we hebben elkaar altijd veel geholpen, in goede en slechte tijden. Die band is altijd hecht gebleven."

Joe Bardoel geeft de verslaggever zijn visitekaartje. "Hier, als je een keer naar Canada wil komen, ben je van harte welkom. En je mag de camping ook kopen, want ik heb lang genoeg gewerkt. Ik wil de komende jaren samen met mijn vrouw en zoon heel graag de wereld verder gaan verkennen. Er zijn nog genoeg mooie plekken die we nog nooit hebben gezien."

Voor meer informatie over de camping kijk op www.goldenpondrv.com.

Uit de krant